این کتاب متن سخنرانی آیت‌الله طالقانی است که در ۳۱ فروردین ۱۳۵۸ در مدرسه فیضیه قم ایراد شده است. او در این سخنرانی، ابتدا با بهره‌گیری از آیات قرآن به توصیف مراحل قیام و انقلاب می‌پردازد و نسبت به آفت خودبزرگ‌بینی و نیز افراط و تندروی در مسیر انقلاب هشدار می‌دهد. اما موضوع اصلی سخنان او تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی به عنوان راهی برای حاکم شدن مردم بر سرنوشت خویش است. طالقانی پس از توضیح ضرورت و اهمیت تشکیل این نهاد، در پاسخ به کسانی که به دلیل ترس از نفوذ کمونیست‌ها در انجمن‌ها، با این ایده مخالفند تأکید می‌کند به جای ممانعت از حضور آنها، باید بستر ایجاد کمونیسم را از بین برد. او در پایان خبر می‌دهد با امام خمینی هم درباره انجمن‌ها صحبت کرده و ایشان ضمن موافقت وعده داده‌اند که بررسی کرده و طرح آن را به زودی اعلام خواهند کرد.
