آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسه آن با دو مکتب مذکور در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر شد و سپس، به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسه با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۴۳ در زندان قصر، کتاب را مورد تجدید نظر نهایی قرارداده و مطالبی به آن افزوده است.
