این کتاب، جلد اول مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی است که از چهار بخش تشکیل شده است. بخش نخست شامل دو مقاله از طالقانی است. «منشأ ظهور اوهام از نظر قرآن» نخستین بار در سال ۱۳۲۵ در مجلۀ آیین اسلام منتشر شده و «قرآن و روش هدایتی آن» از مجموعه سخنرانی‌های سال ۱۳۴۱-۱۳۴۲ است که در کتاب گفتار ماه به چاپ رسیده است. بخش دوم با عنوان با قرآن در زندان؛ مجموعه‌ای از سخنان آموزنده قرآنی از آیت‌الله طالقانی است که در در دوران زندان بیان و توسط دوست و همبند او سید محمدمهدی جعفری یادداشت شده است. به گفتۀ جعفری این بخش پس از گذشت چهل سال از ۱۹/۰۶/ ۱۳۴۳ از دفتر یادداشت‌های آن دوران استخراج شده و «لذا این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شده ایشان به حساب آورد بلکه برداشت‌هایی است غالباً نقل به مضمون» که گاه برای تکمیل جمله‌ای از خاطره سود جسته یا از منابعی استفاده کرده است. بخش سوم با عنوان با قرآن در خانواده؛ متن بخشی از جلسات تفسیر قرآن است که پس از بازگشت آیت‌الله طالقانی از تبعید به بافت کرمان در سال ۱۳۵۲، به درخواست طیبه طالقانی، دختر ایشان، در جمع خانواده برگزار می‌شده و یک سال و نیم ادامه داشته است. به گفته اعظم طالقانی، دختر دیگر ایشان، نوارهای ضبط شده برخی از جلسات در دسترس نیستند و نخستین بار متن پیاده‌شده بخشی از جلسات در سال ۱۳۵۹ در نشریه «پیام هاجر» منتشر شده است. بخش چهارم با عنوان با قرآن در صحنه؛ متن برنامه تلویزیونی با این نام است که از اردیبهشت تا مرداد ۱۳۵۸ ضبط و از و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد . در این برنامه با اجرای احمد جلالی، آیت‌الله طالقانی به تفسیر قرآن می‌پردازد . او در ضرورت این برنامه می‌گوید: «هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسئولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و مؤثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
