سلسله سخنرانیهای رادیویی؛ تعلیم و تربیت اسلامی
آیتالله طالقانی در سال ۱۳۲۵ به درخواست اداره تبلیغات وقت، مجموعه مطالبی را برای رادیو ارسال کرد که در قالب سلسلسه برنامههایی از ۱۹ بهمن ۱۳۲۵ تا ۴ تیر ۱۳۲۶ از این رسانه پخش شد. این مطالب توسط گوینده رادیو خوانده میشدند و طالقانی متن آنها را بعدا در قالب کتاب «گفتارها» نیز منتشر کرد. این برنامهها در روزگاری پخش میشد که عموم متشرعین و روحانیان استفاده از رادیو را دارای اشکال میدانستند.
طالقانی در ده جلسه از مجموع جلسات این برنامهها، به بحث درباره تعلیم و تربیت در اسلام پرداخته است که این مطالب بعدها در برخی نشریات مانند آیین اسلام نیز بازنشر شدهاند. او در جلسه نخست بحث خود را با صحبت از نسبت موضوع تربیت با قوای درونی انسانها آغاز میکند و در دومین جلسه که بخشی از آن به مناسبت ولادت پیامبر اسلام به طرح ضرورت مسئله وحدت اختصاص مییابد، از نقش محیط بر تربیت انسانها میگوید. طالقانی در سومین جلسه مسأله تربیت قوای درونی انسان بر اساس اصول قرآنی را مورد بررسی قرار میده دو در جلسات بعدی با استناد به یافتههای علمی و بهرهگیری از زبان تمثیل، مکانیسم دفاعی بدن در مقابل آفات و سموم را تشریح میکند و با تأکید بر نقش ایمان در انجام عمل، به واکاوی این امر میپردازد که چرا انسان علیرغم داشتن علم به مضرات عملی، به انجام آن گرایش دارد. تاکید او در این بحث، ضرر اعمالی همچون مصرف الکل، مواد مخدر و قمار بر بدن انسان و جامعه با استناد به آیات قرآن و برخی از پژوهشهای علمی است.
لازم به ذکر است که جلسۀ چهارم این سلسله سخنرانی با عنوان «مسئولیت برای حفظ جسم» در یکی از شمارههای سال ششم نشریۀ آیین اسلام در خرداد ماه ۱۳۲۸ نیز منتشر شده است.