تشریح مسائل نظام سیاسی بعد از انقلاب

آیت‌الله طالقانی در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۵۷، یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با خبرنگاران داخلی و خارجی در منزل خود گفت‌‌و‌گو کرد و به سؤالاتی دربارۀ ویژگی‌های نظام جمهوری اسلامی و مسائل پیش روی حکومت جدید پاسخ داد. این مصاحبه، اولین مصاحبه طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و در آن مسائلی نظیر نظام اقتصادی و طبقاتی، شورای انقلاب، نحوه انتخاب مدیران سازمان‌های مختلف از جمله صداوسیما، وضعیت ارتش و خلع سلاح گروه‌های چریکی، ضرورت صبوری و همراهی مردم با دولت موقت، روابط خارجی و ارتباط با شوروی و فلسطین مطرح شده و طالقانی به بیان دیدگاه‌های خود درباره نظام سیاسی آینده ایران پرداخته است.

ادامه مطلب

دعوت به راهپیمایی روز تاسوعا

آیت الله طالقانی کمی بعد از آزادی از زندان در پاییز ۱۳۵۷، در اعلامیه‌ای به تاریخ چهارم محرم برابر با ۱۴ آذر ۱۳۵۷، از مردم خواست که در روز تاسوعا که مصادف با سالروز صدور اعلامیۀ حقوق بشر نیز بود، در سراسر ایران راهپیمایی کنند. این اعلامیه در حالی صادر شد که در تهران و برخی از شهرهای دیگر حکومت نظامی برقرار و تظاهرات و تجمع مردم، ممنوع بود. پس از صدور اعلامیه، حکومت پهلوی بر طالقانی فشار آورد که اعلامیه‌اش را پس بگیرد اما علی‌رغم فشارها، راهپیمایی تاسوعا برگزار شد که مقدمه‌ای برای برگزاری راهپیمایی عاشورا نیز شد.
از صبح روز تاسوعا، مصادف با ۱۹ آذر ۱۳۵۷، مردم از نقاط مختلف شهر به طرف میدان آزادی (شهیاد سابق) حرکت کردند. راهپیمایی تاسوعا در تهران از عظیم‌ترین و پرجمیت‌ترین راهپیمایی‌های سال ۵۷ به شمار می‌رود. آیت‌الله طالقانی نیز از خیابان شمیران با همراهان خود تا میدان فردوسی پیاده آمد و سپس به اصرار آنها باقی مسیر را با ماشین فولکس استیشنی که برای این کار آماده شده بود طی کرد. نماز ظهر تاسوعا و عاشورا به امامت آیت‌الله طالقانی در میدان آزادی تهران و با حضور راهپیمایان اقامه شد.

ادامه مطلب

استقبال از آیت‌الله طالقانی پس از آزادی

پس از آزادی آیت‌الله طالقانی در نهم آبان ماه ۱۳۵۷ از زندان، مردم عادی برای ملاقات ایشان و عرض تبریک به مناسبت آزادی مقابل منزل او جمع می‌شدند.
همچنین، فردای روز آزادی، جبهه ملی از اصناف و بازاریان برای راهپیمایی به سمت منزل طالقانی دعوت کرد. دویست هزار نفر، در سبزه میدان جمع و به طرف خانه طالقانی روانه شدند. در میان راه، جمعیت به ۲۵۰ هزار نفر رسید. داریوش فروهر، سخنگوی جبهه ملی، برای مردم سخنرانی پرشوری کرد و مبارزه مداوم طالقانی را علیه استبداد را ستود.

ادامه مطلب

بازداشت سال ۱۳۵۴

آیت‌الله طالقانی در دوم آذر ۱۳۵۴، توسط دادستانی ارتش، دستگیر و زندانی شد و علت دستگیری او، افشای ارتباطش با سازمان مجاهدین بود. پس از دستگیری، به زندان کمیته مشترک ضد خرابکاری فرستاده شد که بدترین شکنجه‌گاه رژیم بود و سخت‌ترین شکنجه روحی برای او. پس از آزادی از زندان، نخستین خاطره‌ای را که به یاد آورد، همین بود: شکنجه روحی من زیاد بود و مخصوصاً همه چهل روزی که در کمیته بودم، دائماً صدای ضجه و فریاد زندانیان سیاسی به گوش می‌رسید. سپس پانزدهم دی ماه او را به زندان اوین منتقل کردند و برای وادار کردنش به تسلیم، دخترش اعظم طالقانی را که پیش‌تر دستگیر شده بود، به حبس ابد محکوم ساختند. برای خود او نیز پس از دو سال (در سال ۱۳۵۶) دادگاهی فرمایشی تشکیل داده و به ده سال حبس محکوم کردند.

ادامه مطلب

آیت‌الله طالقانی در تبعیدگاه زابل و بافت

آیت‌الله طالقانی در شب عید فطر سال ۱۳۵۰ بنا به ابلاغ مأموران کلانتری محلی از حضور در مسجد (برای جلوگیری از ایراد خطبه که بنا به روال آن سال‌های ایشان در حمایت از فلسطین انجام می‌شد) منع شد. سپس، بنا به فرمان ارتشبد نصیری رئیس ساواک در منزلش حصر می‌شود و حق خروج یا دیدار با دیگران از او سلب می‌شود.
طالقانی از ۲۹ آبان تا ۲۹ آذر ۱۳۵۰ در خانۀ خود در حصر و بعد از آن، بر اساس تصمیم کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی به سه سال تبعید در زابل (استان سیستان و بلوچستان) محکوم می‌شود.
او در تاریخ سی ام آذر ۱۳۵۰، به شهربانی زابل معرفی می‌شود اما به دنبال اعتراضش، این حکم به یک سال و نیم تبعید و انتقال به بافت (استان کرمان) تغییر می‌کند.
سرانجام، طالقانی پس از شش ماه اقامت در زابل، در اواخر خرداد ۱۳۵۱ به بافت منتقل می‌شود و تا اواسط تیر ۱۳۵۲ در آنجا در تبعید می‌ماند.

ادامه مطلب

استقبال اهالی طالقان از آیت‌الله طالقانی، پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۴۶

آیت‌الله طالقانی در آبان ماه ۱۳۴۶ پس از گذراندن پنج سال حبس از زندان آزاد می‌شود. او پس از آزادی نیز به خاطر فعالیت‌های مبارزاتی‌اش در مسجد هدایت، تحت فشار ساواک بوده، به همین دلیل اوقات بسیاری را به سفرهای خارج از تهران می‌گذرانده است. از جمله که به زادگاهشان در طالقان می‌رود. طالقانی در این سفر که در اردیبهشت سال ۱۳۴۷ انجام شده، با استقبال گسترده‌ای از سوی اهالی مواجه می‌شود.

ادامه مطلب

زندانی شدن آیت‌الله طالقانی در دهۀ چهل

آیت‌الله طالقانی در پنجم تیر ماه ۱۳۴۲ پس از سخنرانی‌های متعدد بر علیه رژیم شاه، همکاری با جبهۀ ملی و نهضت آزادی و مخالفت با انقلاب سفید دستگیر و زندانی شد.
او در کنار دیگر سران نهضت آزادی در دادگاهی نظامی محاکمه شد. این دادگاه یکی از طولانی‌ترین دادگاه‌های نظامی این دوران به شمار می‌رود. آیت‌الله طالقانی و مهدی بازرگان در این دادگاه، هر کدام به ده سال حبس محکوم شدند.
طالقانی در نخستین جلسۀ دیدارش با وکیل مدافع خود، سرهنگ غلامرضا نجاتی، گفت: «این‌ها به حساب خودشان می‌خواهند ما را در یک دادگاه نظامی به اصطلاح علنی، با تظاهر به رعایت اصول و ضوابط دادرسی، از قبیل حق انتخاب وکلای مدافع، حق دفاع، حضور نمایندگان مطبوعات و انتشار اخبار دادگاه و غیره، محاکمه کنند. این ظاهر قضیه است. اما قصد و نیت واقعی آنها این است که بی سر و صدا محکوممان کنند. در کیفرخواست دادستان ارتش، اتهام ما ضدیت با سلطنت مشروطه، اقدام علیه امنیت و استقلال کشور و اهانت به شاه است. دادگاه هم فرمایشی و نظامی است و وکلای مدافع هم باید نظامی باشند و از افراد مورد نظر دستگاه که در دو-سه جلسه، حرف‌هایی بزنند و دست آخر از دادگاه تقاضای عفو و بخشایش ما را از اعلیحضرت بکنند. این برنامۀ آنهاست. ما هم هدف و برنامه داریم و می‌خواهیم فریادمان را به گوش مردم ایران و جهانیان برسانیم و خیانت‌های شاه و رژیم او را فاش کنیم. بدین منظور به وکلایی نیاز داریم که خوش‌نام، شجاع، مبارز و وطن‌پرست باشند…دفاع از ما که تأثیری در سرنوشت ما نخواهد داشت؛ دفاع از آزادی و دفاع از حق علیه باطل است.»
در مدتی که طالقانی در بند بود، نامه‌ها و تلگراف‌های متعددی از روحانیون و مراجع تقلید در حمایت از وی و بازرگان و سحابی به او رسید.
آیت‌الله طالقانی در زندان شماره چهار قصر دست به فعالیت‌هایی از جمله برگزاری مراسم عزاداری و سخنرانی تاسوعا و عاشورا، خواندن خطبه‌های نماز جمعه و برگزاری نماز جماعت، برگزاری تریبون آزاد در شب‌های جمعه، جلسات تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه را به جای می‌آورد و همچنین تدوین اولین جزء تفسیر پرتوی از قرآن را آغاز کرد.
سرانجام، رژیم شاه به سبب فشار محافل بین‌المللی طرفدار حقوق بشر مجبور شد آیت‌الله طالقانی و مهدی بازرگان را پس از تحمل پنج سال حبس، در تاریخ ۴ آبان ۱۳۴۶ آزاد کند.

ادامه مطلب

سخنرانی در اولین کنگره جبهۀ ملی دوم

آیت‌الله طالقانی اولین سخنران اولین کنگره جبهه ملی دوم بود. این کنگره از چهارم دی ۱۳۴۱ آغاز شد و تا یازدهم دی ماه ادامه داشت. افتتاحیه کنگره مصادف با مبعث پیامبر بود و به همین مناسبت آیت‌الله طالقانی به عنوان اولین سخنران انتخاب شد. او در این سخنرانی ضمن ارائۀ تفسیری کوتاه از سورۀ مدثر، بر اصول مبارزه بر پایه مکتب اسلام تأکید کرد و برخورداری از حسن‌نیت، صمیمیت و دوری از هرگونه حبّ قدرت و ریاست را برای به سرانجام رساندن مسئولیت بزرگی که اعضای جبهه ملی به دنبال تحقق آن بودند، ضروری دانست.
این کنگره در منزل حاج حسن قاسمیه برگزار شده و یکی از مهمترین کنگره‌های جبهه ملی بوده است. ریاست کنگره با الله‌یار صالح بود و نواب رئیس، کریم سنجابی و مهدی آذر بودند. در این کنگره علی‌رغم بحث‌ها و برخی موافقت‌ها، عضویت نهضت آزادی که آیت‌الله طالقانی از رهبران آن بود، در جبهه ملی دوم پذیرفته نشد.

ادامه مطلب

بازدید از روستای حسین‌آباد از توابع بویین زهرا

به دنبال وقوع زلزله در بویین زهرا در سال ۱۳۴۱، آیت‌الله طالقانی با انتشار اعلامیه‌ای برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای زلزله‌زدگان در مسجد هدایت فراخوان داد. او سپس، اعلام کرد که با کمک‌های مردمی و با یاری دانشجویان و دوستانش، برای زلزله‌زدگان روستای حسین‌آباد (که کامل تخریب شده بود) خانه خواهند ساخت. طالقانی مدتی بعد با جمعی از دانشجویان و همراهانش (انجمن اسلامی مهندسین) برای تحویل خانه‌ها به حسین‌آباد بوئین‌زهرا رفت. این تصاویر مربوط به این بازدید است.

ادامه مطلب

جشن عید مبعث ۱۳۳۸

آیت‌الله طالقانی به همراه برخی شخصیت‌های مذهبی دیگر در مراسمی به مناسبت عید مبعث سال ۱۳۳۸ که در دبیرستان هدف برگزار شده بود، حضور داشت. این تصاویر مربوط به آن مراسم است.
لازم است اشاره شود که دبیرستان هدف از جمله مدارس مذهبی آن سال‌ها نبوده است.

ادامه مطلب

آیت‌الله طالقانی و تختی

غلامرضا تختی از چهره‌های مشهور ورزش ایران در دهۀ سی و چهل بود که به فعالیت سیاسی نیز می‌پرداخت. تختی در شورای مرکزی جبهۀ ملی دوم عضویت داشت و این موضوع یکی از نقاط اشتراک او با آیت‌الله طالقانی بود.
تختی آذر ماه ۱۳۳۵ در بازی‌های المپیک ۱۳۹۵ موفق به کسب دومین مدال طلای ایران در این بازی‌ها شد. او که رابطۀ گرمی با آیت‌الله طالقانی داشت، چند ماه بعد از آن پیروزی تاریخی به مسجد هدایت و دیدار با طالقانی رفت. در این دیدار، طالقانی به تختی یک جلد قرآن هدیه داد و تختی نیز به طالقانی یک انگشتر هدیه کرد.

ادامه مطلب

اقامۀ نمازهای عید فطر پیش از انقلاب

برگزاری نماز جماعت، از جمله نماز عید فطر، از موضوعات مورد توجه آیت‌الله طالقانی بود. مجموعه عکس پیش رو، تصاویر اقامۀ نماز عید فطر به امامت او در سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ است. در مقطع پس از کودتای ۲۸ مرداد و پیش از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ، برگزاری همین اجتماعات که غالباً به همت انجمن اسلامی برگزار می‌شد، به وحدت و ارتباط میان مبارزان مسلمان یاری می‌رساند.

ادامه مطلب