خطبه‌های طالقانی در آخرین نماز جمعه

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود که با موافقت امام خمینی روبرو شد.
طالقانی به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
شانزدهم شهریور ۱۳۵۸، ششمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. این نماز جمعه که به دلیل گرامیداشت یاد شهدای کشتار هفدهم شهریور ۱۳۵۷ در بهشت زهرا برگزار شد، آخرین نماز جمعه به امامت طالقانی نیز بود. دو روز بعد در شامگاه هجدهم شهریور او وفات یافت.
همان روز، آیت‌الله طالقانی غسال‌خانه جدید بهشت زهرا را نیز افتتاح کرده و پس از احوال‌پرسی با غسال به او گفته بود: «مرا اینجا آوردند خوب بشویی!» و سه روز بعد، پیکر او را به بهشت زهرا بردند.
طالقانی در خطبۀ اول این نماز جهاد در راه خدا و شهدای این راه را ستود و در خطبۀ دوم به اهمیت موضوع «سپردن امور به دست خود مردم» پرداخت و ریشه ناآرامی‌های کردستان را هم در عدم اجرای این امر دانست و دوباره بر ضرورت تأسیس شوراها تأکید کرد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه نماز روز جمعه دوم شهریور ۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که دو هفته بعد از آن برگزار شده، هفتمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

سخنرانی شب قدر ۲۳ رمضان ۱۳۵۸

آیت‌الله طالقانی در مراسم سومین شب قدر سال ۱۳۵۸ (۲۵ مردادماه) در کاخ سعدآباد تهران به سخنرانی برای مردم پرداخت. او سخنان خود را با توضیح مفهوم استبداد و آزادی آغاز کرد. سپس مفهوم عبادت را در مکاتب مختلف توضیح داده و با اسلام مقایسه کرد. او با شرح چگونگی مسلط شدن فرد مستبد بر مردم و ویژگی‌های حکومت طاغوت ادامه داد و بعد شروع به تفسیر و توضیح وصایای امام علی (ع) در آخرین لحظات زندگیشان کرده و در نهایت با ذکر دعا سخنان خود را پایان داد.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه اول

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
پنجم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با دوم ماه رمضان، اولین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. بر اساس گزارش‌های موجود، بیش از یک میلیون نفر از مردم برای اقامه این نماز حضور یافتند و استقبال به حدی بود که حوالی ساعت ۱۱ صبح، راهیابی به محل برگزاری نماز دشوار شده بود. حضور مسوولان سیاسی و مذهبی کشور و خبرنگاران داخلی و خارجی از اهمیت این رویداد حکایت می‌کرد.
آیت‌الله طالقانی در خطبۀ اول نماز جمعه، ضمن اشارۀ مختصر به تاریخچه برگزاری اولین نماز جمعه در زمان پیامبر اسلام، نماز جمعه را صف به هم پیوسته همه مسلمانان در سراسر جهان خواند و در ادامه با اشاره به ناآرامی‌های کشور، همگان را به وحدت فرامی خواند. او به انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی نیز پرداخت و با انتقاد از کسانی که معتقدند آزادی در انتخابات نیست، حضور همه اقشار و مخالفان را در انتخابات را مورد تأکید قرار داد. طالقانی در خطبه دوم با بیان این که سرنوشت ما به سرنوشت دیگر ملل تحت ستم پیوند خورده است، برای همه این ملت‌ها به خصوص ملت فلسطین آرزوی پیروزی کرد.

ادامه مطلب

سخنرانی مدرسۀ فیضیه

در فروردین ۱۳۵۸ دو تن از فرزندان آیت‌الله طالقانی (ابوالحسن و مجتبی) توسط برخی اعضای کمیتۀ انقلاب (از جمله محمد غرضی) دستگیر شدند. این اتفاق با واکنش تند آیت‌الله طالقانی و سفر اعتراضی به رامسر روبرو شد. به خصوص که ناآرامی‌های کردستان هم اتفاق افتاده بود و این مسائل ایشان را به این نتیجه رساند که نسبت به برخی روندهایی که در حال جا افتادن بود، موضع بگیرد. سفر اعتراضی ایشان با همراهی مردم و گروه‌های سیاسی روبرو شد و تظاهرات و تجمع‌هایی در حمایت از ایشان صورت گرفت.
در این شرایط، امام خمینی، فرزندش احمد خمینی را برای بازگرداندن ایشان به رامسر فرستاد. آیت‌الله طالقانی با آمدن احمد خمینی به همراه او عازم قم شدند. در این سفر به منزل احمد خمینی و نیز منزل آیت‌الله اشراقی داماد امام خمینی رفتند. در نهایت هم در ۳۱ فروردین یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های بعد از انقلاب خود را در مدرسۀ فیضیه قم انجام داد.
ایشان در این سخنرانی از حق تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان قاطعانه دفاع کرد و در خصوص انحراف از خواست تودۀ مردم هشدار داد و حتی از حضور کمونیست‌ها در شوراهای محلی در صورت انتخاب از سوی مردم دفاع کرد.

ادامه مطلب

پیام آیت‌الله طالقانی به مردم سنندج

با آغاز ناآرامی در کردستان در اواخر اسفندماه سال ۱۳۵۷، آیت‌الله طالقانی به درخواست پنج نفر از اعضای جمعیت کردهای مقیم مرکز، همراه هیأتی از اعضای شورای انقلاب شامل محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر کشور، احمد صدر حاج سیدجوادی و شکرالله پاک‌نژاد (رهبر گروه فلسطین قبل از انقلاب و جبهه دموکراتیک ملی ایران بعد از انقلاب) در روز اول فروردین ماه ۱۳۵۸، به سنندج سفر کرد.
آیت‌الله طالقانی در این سفر پیامی نیز خطاب به مردم شهر صادر کرد. او در این پیام از دسیسه‌ها برای ایجاد اختلاف و تفرقه در میان مردم اظهار نگرانی و آنها را به هوشیاری و وحدت دعوت کرد. همچنین بر لزوم تشکیل شورای موقت برای حفظ امنیت در شهر تاکید کرد و با اشاره به سوء تفاهمی که بین ملت و ارتش پیش آمد و مذاکرات بعدی با ارتشیان، ارتش را برادر ملت خواند. طالقانی در پایان این پیام از مردم دعوت کرد در رفراندوم شرکت کنند.

ادامه مطلب

دیدار با نمایندگان اقلیت‌های مذهبی

آیت‌الله طالقانی بعدازظهر دوشنبه، هفتم اسفند ماه ۱۳۵۷، برای دیدار با امام خمینی راهی مدرسۀ علوی شد. زمانی که طالقانی به مدرسۀ علوی رسید نمایندگان ارامنه، اسقف‌ها، کشیشان اعظم این مذهب، رهبران پولیساریو، سفیر الجزایر و جمعی از روحانیان در آنجا حضور داشتند. طالقانی نخست با این جمع دیدار و برای آنها سخنانی ایراد کرد که گزارشی از آن در شمارۀ روز هشتم اسفند ماه ۵۷ در روزنامۀ اطلاعات به چاپ رسیده و سپس، به دیدار امام خمینی رفته است.
در گالری تصاویر این مجموعه، علاوه بر عکس‌هایی از دیدار مذکور، تصاویری از حضور آیت‌الله طالقانی در مدرسۀ علوی و در کنار امام خمینی نیز وجود دارد.

ادامه مطلب

تشریح مسائل نظام سیاسی بعد از انقلاب

آیت‌الله طالقانی در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۵۷، یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با خبرنگاران داخلی و خارجی در منزل خود گفت‌‌و‌گو کرد و به سؤالاتی دربارۀ ویژگی‌های نظام جمهوری اسلامی و مسائل پیش روی حکومت جدید پاسخ داد. این مصاحبه، اولین مصاحبه طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و در آن مسائلی نظیر نظام اقتصادی و طبقاتی، شورای انقلاب، نحوه انتخاب مدیران سازمان‌های مختلف از جمله صداوسیما، وضعیت ارتش و خلع سلاح گروه‌های چریکی، ضرورت صبوری و همراهی مردم با دولت موقت، روابط خارجی و ارتباط با شوروی و فلسطین مطرح شده و طالقانی به بیان دیدگاه‌های خود درباره نظام سیاسی آینده ایران پرداخته است.

ادامه مطلب

نظر آیت‌الله طالقانی دربارۀ انقلاب و حکومت اسلامی

آیت‌الله طالقانی در نشستی خبری در تاریخ شانزدهم بهمن ماه ۱۳۵۷ با حضور خبرنگاران خارجی به سؤالات دربارۀ چیستی انقلاب اسلامی و آیندۀ نظام سیاسی بعد از انقلاب، پاسخ داد. از جمله مسائل مطرح شده در این نشست، حکومت روحانیان در اسلام، نقش مبارزان کمونیست در انقلاب، حکومت نمونه اسلامی، حمایت از مردم فلسطین، تاثیر انقلاب ایران بر جوامع اسلامی، حقوق زنان در اسلام، دولت شاپور بختیار و دستگیری علی‌اصغر حاج‌سید‌جوادی بود.
گزارش این کنفرانس خبری در روزنامه‌های مختلفی از جمله کیهان و اطلاعات به چاپ رسیده است. با توجه به برخی تفاوت‌ها در متن دو گزارش روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و نیز اهمیت این نشست خبری، هر دو گزارش در متن زیر آمده است.

ادامه مطلب

بررسی عواقب کودتای احتمالی ارتش علیه انقلاب

آیت‌الله طالقانی در مصاحبه‌ای به تاریخ دوم بهمن ۱۳۵۷ با رادیو بی‌بی‌سی، که روزنامه اطلاعات بخش‌هایی از آن را پوشش داده است، دربارۀ موضوعات مختلفی از جمله چیستی حکومت اسلامی و تفاوت آن با نظام‌های استبدادی و موروثی سخن گفته است. او در این مصاحبه احتمال کودتای ارتش علیه حرکت انقلابی مردم را نیز مردود اعلام کرده است.

ادامه مطلب

مجموعه سخنرانی‌های «تبیین رسالت برای قیام به قسط»

همزمان با اوج گرفتن حرکت انقلابی مردم ایران، آیت‌الله طالقانی که در آبان‌ماه از زندان آزاد شده بود، طی شش جلسه سخنرانی در مسجد هدایت در آذر و دی‌ماه ۱۳۵۷، به تفسیر آیۀ ۲۵ سورۀ حدید، معروف به آیۀ قیام به قسط، پرداخت.
طالقانی در این جلسات با طرح مسائل بنیادینی چون مفهوم شناخت و ایمان به اصول از تاثیر آموزه‌های قرآنی بر تضعیف نظام استبدادی و تلاش استعمار برای کم کردن نقش قرآن در زندگی، به تشریح معنای قیام و نقش رهبری در آن می پردازد. وی همچنین با تببین رسالت انبیا، از مفهوم قسط در قرآن و تفاوت آن با عدالت اجتماعی در ادبیات چپ نیز سخن می‌گوید و به اهمیت جایگاه مفهوم ناس در این پدیده اشاره دارد.
طالقانی در این جلسات تفسیر که به تناسب موضوع به شرایط روز انقلاب ایران هم اشاره می‌کند، از جایگاه قیام در مکتب انبیا و مسئولیت تک تک افراد جامعه در قبال مسائل اجتماعی برای رسیدن به جامعه قسط صحبت کرده و با پرداختن به دوگانه حزب الله و حزب الشیطان از وضعیت تاریخی نهضت ایران سخن می‌گوید. چیستی حکومت اسلامی و ضرورت وحدت در جامعه مفاهیم دیگری است که طالقانی در ضمن پرداختن به آن‌ها از تاثیر مخرب حرکت‌های کمونیستی و غرب‌گرا در نهضت‌های پیشین مردم ایران می‌گوید. طالقانی هدف قیام به قسط را شکستن هرگونه بت‌گرایی اعم از مکتب‌پرستی و علم‌پرستی توصیف می‌کند و در آخرین جلسه سخنرانی خود که مصادف با سالروز اربعین شهدای کربلا است، از آزادی همه مکاتب در حکومت اسلامی می‌گوید و ضرورت وحدت در شعار و هدف را به تمام نیروهای انقلابی هشدار می‌دهد.

ادامه مطلب

پاسخ به پیام امام خمینی پس از آزادی از زندان

آیت‌الله طالقانی در ۱۷ آبان ۱۳۵۷ به پیام امام خمینی(ره) که به مناسبت آزادی او از زندان حکومت پهلوی در هشتم آبان ۱۳۵۷ و درپی برخاستن موج انقلاب صادر شده بود، پاسخ داد. او در این پیام بر عزم خود مبنی بر تداوم مبارزه تحت هدایت و یاری پروردگار، زیر پرچمی واحد، در کنار برادران مبارز و مسلمان و با ارشاد و هدایت امام خمینی تاکید و به طولانی بودن راه رهایی نیز اشاره کرد.

ادامه مطلب

استقبال از آیت‌الله طالقانی پس از آزادی

پس از آزادی آیت‌الله طالقانی در نهم آبان ماه ۱۳۵۷ از زندان، مردم عادی برای ملاقات ایشان و عرض تبریک به مناسبت آزادی مقابل منزل او جمع می‌شدند.
همچنین، فردای روز آزادی، جبهه ملی از اصناف و بازاریان برای راهپیمایی به سمت منزل طالقانی دعوت کرد. دویست هزار نفر، در سبزه میدان جمع و به طرف خانه طالقانی روانه شدند. در میان راه، جمعیت به ۲۵۰ هزار نفر رسید. داریوش فروهر، سخنگوی جبهه ملی، برای مردم سخنرانی پرشوری کرد و مبارزه مداوم طالقانی را علیه استبداد را ستود.

ادامه مطلب