خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه دوم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
دوازدهم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با نهم ماه رمضان، دومین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبه اول توصیه به تقوا کرد و در خطبه دوم، پس از بحث دربارۀ تسبیح الهی، مشارکت در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی را حرکتی تسبیحی خواند. طالقانی در ادامه به موضوع خدایی بودن قانون اساسی و تذکر به نیروهای انقلابی که به اسم اسلام به دیگر گروه ها حمله می‌کنند پرداخت و با تأکید بر این که چپ نمایان در ناآرامی ها کشور نقش دارند کردها را به حفظ آرامش دعوت کرد.

ادامه مطلب

پیام آیت‌الله طالقانی به مردم سنندج

با آغاز ناآرامی در کردستان در اواخر اسفندماه سال ۱۳۵۷، آیت‌الله طالقانی به درخواست پنج نفر از اعضای جمعیت کردهای مقیم مرکز، همراه هیأتی از اعضای شورای انقلاب شامل محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر کشور، احمد صدر حاج سیدجوادی و شکرالله پاک‌نژاد (رهبر گروه فلسطین قبل از انقلاب و جبهه دموکراتیک ملی ایران بعد از انقلاب) در روز اول فروردین ماه ۱۳۵۸، به سنندج سفر کرد.
آیت‌الله طالقانی در این سفر پیامی نیز خطاب به مردم شهر صادر کرد. او در این پیام از دسیسه‌ها برای ایجاد اختلاف و تفرقه در میان مردم اظهار نگرانی و آنها را به هوشیاری و وحدت دعوت کرد. همچنین بر لزوم تشکیل شورای موقت برای حفظ امنیت در شهر تاکید کرد و با اشاره به سوء تفاهمی که بین ملت و ارتش پیش آمد و مذاکرات بعدی با ارتشیان، ارتش را برادر ملت خواند. طالقانی در پایان این پیام از مردم دعوت کرد در رفراندوم شرکت کنند.

ادامه مطلب

تأکید بر لزوم حمایت مردم از ارتش

در آخرین روز سال ۱۳۵۷ آیت‌الله طالقانی در اجتماع مردم در میدان آزادی تهران حضور یافت و در سخنانی ضمن تأکید بر حمایت مجدد از ارتش، بین برخی از فرماندهان رده بالای این سازمان و بدنه ارتش تفکیک قائل شد و از مردم خواست تا با همبستگی و وحدت زمینه‌ساز یکپارچگی داخلی در مقابل دشمنان بیرونی شوند.

ادامه مطلب

سخنرانی بر مزار مصدق

چهاردهم اسفند ۱۳۵۷ مصادف با سالگرد درگذشت محمد مصدق- نخست وزیر اسبق ایران و از رهبران نهضت ملی شدن صنعت نفت که با کودتا برکنار شد- دوستداران او فرصت را مغتنم شمردند تا در سایه پیروزی انقلاب اسلامی برای نخستین بار بر سر مزار او گرد هم آیند. تدارکات و برگزاری مراسم به صورت عمده توسط جبهه ملی و جبهه دموکراتیک ملی انجام شد، اما احزاب و شخصیت‌های دیگر نیز از مردم برای حضور در این مراسم دعوت کرده بودند. بنابراین اعضای شورای انقلاب، آیت‌الله طالقانی را به عنوان سخنران این مراسم انتخاب کردند تا با حضور او، از درگیری احتمالی بین نیروهای مختلف سیاسی در محل پیشگیری کنند. جمعیت زیادی در این مراسم حضور یافتند و این تنها مراسم سالگرد مصدق بود که با مجوز رسمی دولت برگزار شد.
طالقانی در سخنرانی خود به این مناسبت، از شخصیت مصدق تجلیل کرد و ضمن بازخوانی مختصر تاریخ ایران از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی، به تحلیل علت شکست جنبش‌های مردمی از جمله نهضت ملی پرداخت و با تاکید بر ضرورت درس آموزی انقلابیون از این شکست‌ها خواستار حفظ وحدت و کنار گذاشتن اختلاف‌ها در شرایط حساس کشور پس از پیروزی انقلاب شد.

ادامه مطلب

تشریح مسائل نظام سیاسی بعد از انقلاب

آیت‌الله طالقانی در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۵۷، یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با خبرنگاران داخلی و خارجی در منزل خود گفت‌‌و‌گو کرد و به سؤالاتی دربارۀ ویژگی‌های نظام جمهوری اسلامی و مسائل پیش روی حکومت جدید پاسخ داد. این مصاحبه، اولین مصاحبه طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و در آن مسائلی نظیر نظام اقتصادی و طبقاتی، شورای انقلاب، نحوه انتخاب مدیران سازمان‌های مختلف از جمله صداوسیما، وضعیت ارتش و خلع سلاح گروه‌های چریکی، ضرورت صبوری و همراهی مردم با دولت موقت، روابط خارجی و ارتباط با شوروی و فلسطین مطرح شده و طالقانی به بیان دیدگاه‌های خود درباره نظام سیاسی آینده ایران پرداخته است.

ادامه مطلب

منع آسیب زدن به کاخ‌های شاهنشاهی

آیت‌الله طالقانی در پیامی که ۲۴ بهمن ماه ۱۳۵۷، یعنی دو روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، صادر کرد، بر اهمیت نگهداری از کاخ‌های شاه به عنوان مظاهر رژیم ستمشاهی، تأکید کرد. او همچنین از اظهار وفاداری برخی فرماندهان ارتش نسبت به انقلاب، ابراز خرسندی کرد اما نسبت به توطئه‌های احتمالی عناصر سرسپرده رژیم قبل هشدار داد.

ادامه مطلب

تأکید بر مشروع بودن دفاع از خود در برابر تهدیدات

آیت‌الله طالقانی در اعلامیه‌ای که در شمارۀ روز هجدهم بهمن ماه ۱۳۵۷ روزنامۀ اطلاعات منتشر شده است، ضمن اشاره به در جریان بودن توطئه‌هایی برای ایجاد اخلال در روند انقلاب مردمی و تأکید بر عدم انتقام‌گیری از مأموران حکومت پهلوی، دفاع از جان، مال و ناموس را در شرایطی که تهدید جدی وجود دارد، مشروع می‌شمارد.

ادامه مطلب

پیام به ارتشیان با عنوان فرزندان عزیز ایران

آیت‌الله طالقانی در پیامی خطاب به ارتشیان که روز دهم بهمن ۵۷ منتشر شده است، ضمن استقبال از پیوستن بخش زیادی از نیروهای ارتشی به صفوف مردم انقلابی، در خصوص نیرنگ برخی فرماندهان وابسته به طاغوت هشدار می‌دهد. طالقانی در این پیام همچنین به عموم مردم هم هشدار می‌دهد که از انتقام‌های شخصی دوری کنند و اقدامات برخی فرماندهان ارتش را به پای همه نیروهای فداکار ارتش ثبت نکنند.

ادامه مطلب

بررسی عواقب کودتای احتمالی ارتش علیه انقلاب

آیت‌الله طالقانی در مصاحبه‌ای به تاریخ دوم بهمن ۱۳۵۷ با رادیو بی‌بی‌سی، که روزنامه اطلاعات بخش‌هایی از آن را پوشش داده است، دربارۀ موضوعات مختلفی از جمله چیستی حکومت اسلامی و تفاوت آن با نظام‌های استبدادی و موروثی سخن گفته است. او در این مصاحبه احتمال کودتای ارتش علیه حرکت انقلابی مردم را نیز مردود اعلام کرده است.

ادامه مطلب

درخواست از مردم برای پیروی از شورای انقلاب

آیت‌الله طالقانی ساعاتی پس از خروج محمدرضا شاه از ایران در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷، در جمع مردمی که مقابل منزل وی در پیچ شمیران جمع شده بودند، از انقلابیون خواست تا ضمن خودداری از تخریب اموال عمومی و حمله به پادگان‌ها از دستورات شورای انقلاب که به زودی تاسیس خواهد شد، پیروی کنند.

ادامه مطلب

حمایت از کادرهای ارتش در روزهای پیش از پیروزی انقلاب

آیت‌الله طالقانی در پیامی به تاریخ بیستم دی‌ماه ۱۳۵۷، که پس از مراجعه برخی خانواده‌های ارتشی به وی منتشر شد، ضمن تفکیک قائل شدن میان برخی از فرماندهان ارتش که در کشتار مردم نقش دارند و سایر نیروهای ارتشی که مجبور به اطاعت از این فرماندهان هستند، به گروه اخیر اطمینان خاطر داد که ملت انقلابی علیه آن‌ها نخواهند بود و همچنین از آرزوی این مردم برای دیدن ارتش در میان صفوف خود سخن گفت.
این پیام با هماهنگی مهدی بازرگان و محمد بهشتی و در راستای مذاکرات آنها با مقامات عالی‌رتبه کشوری و لشکری، صادر شد.

ادامه مطلب

مجموعه سخنرانی‌های «تبیین رسالت برای قیام به قسط»

همزمان با اوج گرفتن حرکت انقلابی مردم ایران، آیت‌الله طالقانی که در آبان‌ماه از زندان آزاد شده بود، طی شش جلسه سخنرانی در مسجد هدایت در آذر و دی‌ماه ۱۳۵۷، به تفسیر آیۀ ۲۵ سورۀ حدید، معروف به آیۀ قیام به قسط، پرداخت.
طالقانی در این جلسات با طرح مسائل بنیادینی چون مفهوم شناخت و ایمان به اصول از تاثیر آموزه‌های قرآنی بر تضعیف نظام استبدادی و تلاش استعمار برای کم کردن نقش قرآن در زندگی، به تشریح معنای قیام و نقش رهبری در آن می پردازد. وی همچنین با تببین رسالت انبیا، از مفهوم قسط در قرآن و تفاوت آن با عدالت اجتماعی در ادبیات چپ نیز سخن می‌گوید و به اهمیت جایگاه مفهوم ناس در این پدیده اشاره دارد.
طالقانی در این جلسات تفسیر که به تناسب موضوع به شرایط روز انقلاب ایران هم اشاره می‌کند، از جایگاه قیام در مکتب انبیا و مسئولیت تک تک افراد جامعه در قبال مسائل اجتماعی برای رسیدن به جامعه قسط صحبت کرده و با پرداختن به دوگانه حزب الله و حزب الشیطان از وضعیت تاریخی نهضت ایران سخن می‌گوید. چیستی حکومت اسلامی و ضرورت وحدت در جامعه مفاهیم دیگری است که طالقانی در ضمن پرداختن به آن‌ها از تاثیر مخرب حرکت‌های کمونیستی و غرب‌گرا در نهضت‌های پیشین مردم ایران می‌گوید. طالقانی هدف قیام به قسط را شکستن هرگونه بت‌گرایی اعم از مکتب‌پرستی و علم‌پرستی توصیف می‌کند و در آخرین جلسه سخنرانی خود که مصادف با سالروز اربعین شهدای کربلا است، از آزادی همه مکاتب در حکومت اسلامی می‌گوید و ضرورت وحدت در شعار و هدف را به تمام نیروهای انقلابی هشدار می‌دهد.

ادامه مطلب