پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۳۳ و ۳۴

متن حاضر تفسیر آیات ۳۳ و ۳۴ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این متن، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع خلقت آدم و سرکشی ابلیس از سجده کردن بر آدم، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.
لازم است ذکر شود که آیت‌الله طالقانی پیش‌تر در دهۀ بیست در جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان به تفسیر این آیات مبادرت کرده است.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۳۰ تا ۳۲

متن حاضر تفسیر آیات ۳۰ تا ۳۲ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن است. این جلد شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این متن، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع خلقت آدم و پرسش فرشتگان از خداوند درباره این خلقت، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

شرحی بر تنبیه الامه و تنزیه المله

کتاب تنبیه الامه و تنزیله المله نوشتۀ آیت‌الله نائینی است که در سال ۱۳۲۷ قمری (۱۲۸۸ شمسی) نگارش یافته است. آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۳۴ ضمن تجدید چاپ این کتاب مقدمه‌ای برای آن می‌نویسد و نگاه اسلام به حکومتداری و نهضت مشروطه را به اختصار شرح می‌دهد. همچنین پانویس‌هایی بر متن کتاب می‌افزاید که هم فهم کتاب را، که زبانی کهنه و فنی دارد، برای مخاطب امروزی آسان می‌کند و هم عملاً شرح و تفسیری بر این اثر ارزشمند ارائه می‌دهد.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۱۰ تا ۲۴ مهر ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه نهم تا یازدهم: خلقت

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ نهم تا یازدهم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۷۷، ۱۷۸ و ۱۷۹ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. البته، در شمارۀ مسلسل قبلی این نشریه، جلسۀ نهم این سلسله جلسات منتشر و احتمالاً به اشتباه سخنرانی چاپ شده مورخ ده مهر ۱۳۲۶ (شمارۀ مسلسل ۱۷۷) جلسۀ نهم عنوان شده است. با این حال در این متن، عنوان‌گذاری شمارۀ جلسات بر اساس متن نشریه انجام گرفته است.
طالقانی در این سه جلسه دربارۀ خلقت بحث می‌کند تا مقدمه‌ای برای موضوع جلسات بعدی که دربارۀ آفرینش در قرآن است، فراهم کند.
جلسۀ نهم که دهم مهر ۱۳۲۶ به چاپ رسیده، ادامۀ تفسیر سورۀ بقره است که در آن طالقانی به بحث دربارۀ حیات و منشأ آن می‌پردازد. او در جلسۀ بعد موضوع سخنانش را به خلقت انسان می‌رساند و دربارۀ تولد یا توالد بشر سخن می‌گوید. طالقانی سپس، تفسیر تازه‌ای از معنای ملائکه ارائه می‎دهد و این بحث را در جلسه بعدی پی می‌گیرد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله سخنرانی‌های رادیویی؛ ولادت امام علی (ع)

آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۲۵ به درخواست اداره تبلیغات وقت، مجموعه مطالبی را برای رادیو ارسال کرد که در قالب سلسله برنامه‌هایی از ۱۹ بهمن ۱۳۲۵ تا ۴ تیر ۱۳۲۶ از این رسانه پخش شد. این مطالب توسط گوینده رادیو خوانده می‌شدند و طالقانی متن آنها را بعداً در قالب کتاب «گفتارها» نیز منتشر کرد. این برنامه‌ها در روزگاری پخش می‌شد که عموم متشرعین و روحانیان استفاده از رادیو را دارای اشکال می‌دانستند.
مطلب حاضر متن یکی از این برنامه‌هاست که ۱۲ خرداد ۱۳۲۶، مصادف با ۱۳ رجب ۱۳۶۶ هجری قمری، به مناسبت ولادت حضرت علی(ع) منتشر شده است. طالقانی در این برنامه با ذکر بخشی از مقدمۀ خود بر نهج‌البلاغه ضمن برشمردن ابعاد گوناگون شخصیت امام علی(ع)، مسلمانان را به پیروی از اخلاق و فضایل ایشان دعوت می‌کند.

ادامه مطلب