سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۱۰ تا ۲۴ مهر ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه نهم تا یازدهم: خلقت

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ نهم تا یازدهم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۷۷، ۱۷۸ و ۱۷۹ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. البته، در شمارۀ مسلسل قبلی این نشریه، جلسۀ نهم این سلسله جلسات منتشر و احتمالاً به اشتباه سخنرانی چاپ شده مورخ ده مهر ۱۳۲۶ (شمارۀ مسلسل ۱۷۷) جلسۀ نهم عنوان شده است. با این حال در این متن، عنوان‌گذاری شمارۀ جلسات بر اساس متن نشریه انجام گرفته است.
طالقانی در این سه جلسه دربارۀ خلقت بحث می‌کند تا مقدمه‌ای برای موضوع جلسات بعدی که دربارۀ آفرینش در قرآن است، فراهم کند.
جلسۀ نهم که دهم مهر ۱۳۲۶ به چاپ رسیده، ادامۀ تفسیر سورۀ بقره است که در آن طالقانی به بحث دربارۀ حیات و منشأ آن می‌پردازد. او در جلسۀ بعد موضوع سخنانش را به خلقت انسان می‌رساند و دربارۀ تولد یا توالد بشر سخن می‌گوید. طالقانی سپس، تفسیر تازه‌ای از معنای ملائکه ارائه می‎دهد و این بحث را در جلسه بعدی پی می‌گیرد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۲۳ مرداد تا ۳ مهر ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه سوم تا نهم

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ سوم تا نهم این سلسله سخنرانی است که در شش شماره پیاپی نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است.
طالقانی در این جلسات به تفسیر آیات ابتدایی سورۀ بقره پرداخته است. در جلسۀ سوم او دربارۀ قرآن و شک نبودن در آن و نیز دربارۀ کلمۀ متقی و معنای آن بحث کرده است. در جلسۀ چهارم این سلسله سخنرانی طالقانی دربارۀ معنی کلمۀ کفر و ارتباط آن با کافر بودن صحبت کرده و از تأثیرپذیری انسان از احساسات و پیوندش با کفر ورزیدن سخن گفته است. در جلسۀ بعدی، او بحث دربارۀ کافران را ادامه داده و نیز گروه سومی را که نه مؤمن هستند و نه چون کافران صراحت دارند، معرفی کرده است. این گروه که منافقان هستند، موضوع ادامه بحث طالقانی بوده است. در جلسۀ ششم، طالقانی در ادامه تفسیر آیات ابتدایی سورۀ بقره به موضوع تقوا و ایمان بازمی‌گردد و بر اساس آیات مورد بحثش دربارۀ قرآن و این که نمونه‌ای مثل آن نیست، صحبت می‌کند. او در جلسۀ هفتم دربارۀ ایمان و بشارت‌هایی که به مؤمنان داده شده، بحث کرده است. در جلسۀ بعدی طالقانی می‌گوید که این آیات مقدمۀ کتاب قرآن هستند و دربارۀ پیامد مقدمه بودن این آیات و علت آن بحث می‌کند. او در جلسۀ نهم، گروه فاسقین را معرفی می‌کند.
لازم است یادآور شویم که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۵ تیر تا ۱۵ مرداد ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ حمد، جلسه اول و دوم

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
این سلسله جلسات با تفسیر سورۀ حمد آغاز می‌شود. طالقانی در جلسۀ اول به وصف اوصاف خداوند می‌پردازد و در جلسۀ دوم نیز تفسیر سورۀ حمد را ادامه می‌دهد و ویژگی‌های کلی سوره را توصیف می‌کند. سپس، با پایان یافتن تفسیر سورۀ حمد، طالقانی تفسیر سورۀ بقره را آغاز می‌کند و دربارۀ حروف مقطعه در قرآن بحث می‌نماید.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ اول و دوم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۶۵ و ۱۶۹ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است.
جلسۀ اول پنجم تیر ۱۳۲۶ منتشر شده و سپس، در شمارۀ مورخ پانزده مرداد ۱۳۲۶، جلسۀ دیگری از این نشست‌ها منتشر شده که به اشتباه جلسۀ سوم عنوان شده است. از آنجا که در شمارۀ بعدی نشریه مورخ ۲۳ مرداد ماه ۱۳۲۶ مجدداً شمارۀ جلسه، سوم عنوان شده است و از آن پس جلسات به همان ترتیب جلو می‌رود به احتمال زیاد در خصوص شمارۀ جلسۀ مورخ پانزده مرداد اشتباه تایپی رخ داده است.
لازم به ذکر است که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب