سخنرانی شب قدر ۲۱ رمضان ۱۳۵۸

آیت‌الله طالقانی سخنان خود را در مراسم شب قدر سال ۱۳۵۸ مصادف با ۲۳ مرداد، در کاخ سعدآباد با سخنانی دربارۀ لزوم هوشیاری مردم در مقابل بازگشت انسان‌های مستبد که بر مردم حکمرانی و ظلم کنند، آغاز کرد و سپس به مفهوم اجتماع توحیدی پرداخت. همچنین، ایشان نسبت به بازگشت استبداد و مسلط شدن سطه به نام دین هشدار داد. به علاوه، آیت‌الله طالقانی با اشاره به سجایای اخلاقی امام علی (ع) این ملت را بیش از ملت‌های دیگر منتسب به ایشان می‌داند و خون شهدای هفدهم شهریور را ادامه خون امام علی(ع) می‌داند. به همین دلیل از مردم می‌خواهد رویۀ علی را در پیش داشته باشند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۹)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، نهمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن، در ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات، قرآن را کتاب هدایت معرفی کرده و استدلال کرده است چون انسان اختیار و اراده دارد و می تواند راه خیر را انتخاب کند، به هدایت قرآنی نیازمند است. او بیان این که علم فی نفسه بد نیست تأکید دارد که علم نمی تواند وسیله هدایت بشر باشد و در پایان با ذکر آیات متعددی عدم تضاد قرآن با آموزه های علمی را نشان داده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۸)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
این مطلب، هشتمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات پرداخته است. او معتقد است که سورۀ نازعات را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد که هر قسمت محتوای خاصی دارد و آهنگ آیات نیز با محتوا متناسب است. آیاتی که طالقانی در این برنامه به آنها پرداخته، مربوط به داستان حضرت موسی (ع) است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۶)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، ششمین قسمت از برنامه«با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن با رد نظریۀ صرفه در موضوع اعجاز قرآن، تاکید کرده است که قرآن بر مبنای «آیات بینات» معجزه به حساب می‌آید و ضمن شرح این موضوع به رد مادیگرایی و ریشه‌های آن نیز پرداخته است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۵)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، پنجمین قسمت برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به بحث دربارۀ نقش شخصیت پیامبر اسلام(ص) و به ویژه سعه صدر ایشان در پیشبرد رسالتشان، پرداخته است. او در ادامه کتاب قرآن را هم عامل مهم دیگری در پیشبرد اسلام معرفی کرده از قدرت تأثیرگذاری آن سخن گفته است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۴)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید: «هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسئولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، چهارمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به بحث دربارۀ چیستی معجزه و قرآن به عنوان معجزۀ پیامبر اسلام پرداخته است. او ضمن توجه به مواجهه با قرآن در بستر تاریخی آن، دربارۀ ابعاد مختلف اعجاز قرآن سخن گفته و در پایان نیز به دو پرسش دربارۀ ناآرامی در خوزستان و نیز کاندیدا شدن خود برای پست ریاست جمهوری پاسخ داده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۲)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، دومین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن ضمن تفسیر آیاتی مربوط به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون، در مورد وعدۀ الهی حاکمیت مستضعفین بر زمین توضیح می‌دهد و از این منظر به موضوع پیروزی انقلاب اسلامی نیز می‌پردازد.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد چهارم؛ تفسیر سوره نساء در زندان، آیات ۱۵ تا ۲۱

متن حاضر تفسیر آیات ۱۵ تا ۲۱ سوره نساء به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد چهارم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر آیاتی از سورۀ آل عمران و سورۀ نساء است.
آیت‌الله طالقانی تا زمستان سال ۱۳۵۴ تفسیر آیات سوره نساء را تا آیۀ ۲۲ پیش برده بود ولی این روند به دلیل دستگیری او در این سال متوقف شد تا اینکه بعداً در زندان تفسیر آیات ابتدایی این سوره را از اول تا آیه ۲۴ مجدداً مکتوب کرد و به خارج از زندان فرستاد. لذا تفسیر و دسته‌بندی تفسیری برخی از این آیات دو بار آمده است. البته در محتوا تفاوت‌ وجود دارد. آیات ۱۵ تا ۲۱ سورۀ نساء دربارۀ زنا و فحشا و احکام مربوط به آن است. طالقانی این بار در تفسیر دوبارۀ این آیات کوشیده است نشان دهد اسلام با احکام مربوط به زنا و فحشا چگونه سعی در اصلاح خانواده و اجتماع و حفظ آنها از فساد دارند.
لازم است یادآور شویم که کتاب‌ شش جلدی «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را نگاشته و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد چهارم؛ تفسیر سوره نساء در زندان، آیات ۷ تا ۱۰

متن حاضر تفسیر آیات ۷ تا ۱۰ سوره نساء به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد چهارم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر آیاتی از سورۀ آل عمران و سورۀ نساء است.
آیت‌الله طالقانی تا زمستان سال ۱۳۵۴ تفسیر آیات سوره نساء را تا آیۀ ۲۲ پیش برده بود ولی این روند به دلیل دستگیری او در این سال متوقف شد تا اینکه بعداً در زندان تفسیر آیات ابتدایی این سوره را از اول تا آیه ۲۴ مجدداً مکتوب کرد و به خارج از زندان فرستاد. لذا تفسیر و دسته‌بندی تفسیری برخی از این آیات دو بار آمده است. البته در محتوا تفاوت‌ وجود دارد. آیات ۷ تا ۱۰ سورۀ نساء دربارۀ توصیه به رعایت قسط و عدل دربارۀ ایتام و زنان است. طالقانی این بار در تفسیر دوبارۀ این آیات بر قوانین ارث و تلاش برای جلوگیری از ظلم به ایتام در کلام قرآن تأکید کرده است.
لازم است ذکر شود که کتاب‌ شش جلدی «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را نگاشته و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد چهارم؛ تفسیر سورۀ آل عمران آیات ۱۳۷ تا ۱۴۸

متن حاضر تفسیر آیات ۱۳۷ تا ۱۴۸ سورۀ آل عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد چهارم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر آیاتی از سورۀ آل عمران و سورۀ نساء است.
طالقانی در تفسیر این آیات که مربوط به ماجرای جنگ احد است به شیوۀ رهبری پیامبر توجه ویژه می‌کند و بی توجهی مسلمانان به راهبری قرآن و عبرت نگرفتن از تاریخ را از عوامل شکست آنان در زمینه‌های مختلف معرفی می‌کند. از نظر طالقانی این آیات شکست مسلمانان در جنگ احد را به غرور، عمل بدون ایمان، و نیت کسب نام و غنایم نسبت می‌دهند و آنان را یادآور می‌شوند که پیروزی نهایی در دنیا و کسب مقامات معنوی در آخرت برای کسانی خواهد بود که ثبات قدم در ایمان و اتکا به خدا داشته باشند.
لازم به ذکر است که کتاب‌ شش جلدی «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را نگاشته و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ تفسیر آیات ابتدایی سورۀ بقره

آیت الله طالقانی در سال ۱۳۵۲ یعنی بعد از بازگشت از تبعید به شهرستان بافت، به درخواست خانواده سلسله جلسات تفسیر قرآن را برای آنها برگزار کرد. او در این جلسات به ترتیب سوره‌های قرآن پیش می‌رفت و بعد از تفسیر سورۀ حمد به تفسیر سورۀ بقره پرداخت و در هفت جلسه آیات یک تا ۳۹ این سوره را تفسیر کرد. اما یک سال و نیم بعد از پایان تبعید ، در دوم آذر ۱۳۵۴ مجدداً دستگیر و به این ترتیب جلسات تفسیر قرآن متوقف شد.
مطلب حاضر، تفسیر آیات یک تا ۳۹ سوره بقره است. طالقانی در تفسیر آیات اول تا سوم این سوره، موضوع نیاز انسان به هدایت علیرغم برخورداری از عقل و گسترش علم را مطرح می کند.آیات چهار تا هفت به موضوع ایمان و تکامل نگرش ایمانی در یقین به آخرت اختصاص دارد. طالقانی در تفسیر آیات هشت الی ده با اشاره به تقسیم بندی سه‌گانه انسان ها از نظر اعتقاد به وحی به تفصیل دربارۀ گروه سوم که همان منافقان باشند، سخن می‌گوید و در جلسات بعدی، در تفسیر آیات نه الی یازده همچنان به بحث دربارۀ «منافق» می پردازد و جلسه پنجم نیز بررسی دو مثل قرآنی درباره منافقین است. در ادامه، توصیف قرآن از فاسقان آمده و بحث پایانی این جلسات،داستان خلقت حضرت آدم و هبوط اوست. لازم به ذکر است که در متن حاضر تفسیر آیات ۲۱ تا ۲۵ و نیز آیه ۳۴ سوره بقره موجود نیست.

ادامه مطلب

سخنرانی عید فطر ۱۳۴۸

آیت‌الله طالقانی در خطبه نماز عید فطر سال ۱۳۴۸ که در مسجد هدایت ایراد کرد، ابتدا به بحث فطرت پرداخت و با بیان این که انسان‌ها فطرتاً موحد هستند و اختلاف بعد از آن ایجاد می‌شود که عقل اکتسابی جای عقل فطری را می‌گیرد، رسالت پیامبران را بشارت و انذار به پیامدهای عمل دانست. او همچنین، بر حاکمیت کتاب خدا به جای حاکمیت فرد تأکید کرد و گفت کسانی که فقط به رساله عمل می‌کنند، دین را نفهمیده‌اند، چرا که اصل دین حرکت به سمت حاکمیت کتاب است.
سپس طالقانی به وضعیت فلسطین و آوارگان فلسطینی اشاره کرد و کمک به مسلمان را امری فرامرزی دانست. در آن مقطع (خرداد ۱۳۴۸ ، ژوئن ۱۹۶۹) درگیری‌های در فلسطین افزایش یافته و به موج آوارگی فلسطینی‌ها که از ۱۹۶۷ و پس از جنگ ۶ روزه آغاز شد، دامن زده بود. بنابراین طالقانی با تأکید بر لزوم کمک به آوارگان فلسطینی، بعد از این سخنرانی، فطریۀ خود را به فلسطینیان اختصاص داد و گروهی از مردم هم در این عمل از او پیروی کردند.

ادامه مطلب