سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۹ تا ۳۰ بهمن ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیست‌وچهارم تا بیست‌وپنجم: چیستی معجزه

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای دو جلسه سخنرانی طالقانی، در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره با موضوع معجزه و یک توضیحیه دربارۀ مباحثش در خصوص معجزه است.
این دو جلسه سخنرانی در شماره‌های مسلسل ۱۹۲ و ۱۹۳ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است. طالقانی در ادامۀ بحث جلسات قبل موضوع چیستی معجزه را پی می‌گیرد. او مطالب متفاوتی به نسبت فضای مذهبی دوران دربارۀ چیستی معجزه ارائه می‌دهد که با مخالفت عده‌ای مواجه می‌شود. در نتیجه، در پایان متن منتشره در شمارۀ مسلسل ۱۹۳ توضیحاتی بیان می‌کند اما گویا باز مخالفت‌ها ادامه می‌یابد، در نتیجه در شمارۀ مسلسل ۱۹۴ بار دیگر توضیحاتی دربارۀ دیدگاهش نسبت چیستی معجزه و اشتباهات پیش آمده، ارائه می‌دهد.
همچنین، انتشار این سخنرانی‌ها بعد از این در نشریۀ آیین اسلام تا اردیبهشت سال بعد آن متوقف می‌شود.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۶)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، ششمین قسمت از برنامه«با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن با رد نظریۀ صرفه در موضوع اعجاز قرآن، تاکید کرده است که قرآن بر مبنای «آیات بینات» معجزه به حساب می‌آید و ضمن شرح این موضوع به رد مادیگرایی و ریشه‌های آن نیز پرداخته است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۴)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید: «هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسئولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، چهارمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به بحث دربارۀ چیستی معجزه و قرآن به عنوان معجزۀ پیامبر اسلام پرداخته است. او ضمن توجه به مواجهه با قرآن در بستر تاریخی آن، دربارۀ ابعاد مختلف اعجاز قرآن سخن گفته و در پایان نیز به دو پرسش دربارۀ ناآرامی در خوزستان و نیز کاندیدا شدن خود برای پست ریاست جمهوری پاسخ داده است.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد سوم؛ تفسیر سورۀ آل‌عمران آیات ۳۳ تا ۵۱

متن حاضر تفسیر آیات ۳۳ تا ۵۱ سورۀ آل‌عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد سوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات، پس از شرح داستان حضرت مریم و ذکریا و تولد مسیح (ع)، مفهوم اصطفاء را به کمک علم ژنتیک و توارث شرح داده و همچنین داستان تولد یحیی را تفسیر کرده است.
اثر حاضر، جلد سوم این مجموعۀ شش جلدی است که تفسیر آیات ۱ تا ۱۲۰ سوره آل عمران را در برمی‌گیرد. این کتاب در فاصله سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ نگارش یافته است و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ پس از وفات طالقانی منتشر شده است. لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۵۳ تا ۵۶

متن حاضر تفسیر آیات ۵۳ تا ۵۶ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع سرنوشت بنی‌اسرائیل، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۴۹ تا ۵۲

متن حاضر تفسیر آیات ۴۹ تا ۵۲ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع سرنوشت بنی‌اسرائیل، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (۲۱ خرداد الی ۱۲ شهریور ۱۳۲۷)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیست‌ونهم تا سی‌وپنجم: (تاریخ یهود ۲)

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن حاضر اقتباسی از محتوای هشت جلسه سخنرانی طالقانی، در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره با موضوع تاریخ یهود است.
این سخنرانی‌ها در شماره‌های مسلسل ۲۰۸، ۲۰۹، ۲۱۰، ۲۱۲، ۲۱۴ و ۲۱۶ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است. طالقانی در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره به موضوع تاریخ یهود می‌پردازد. او به ماجراهایی چون طلب آب از سوی بنی‌اسرائیل و جاری شدن آن، طلب غذاهای متنوع از سوی بنی اسرائیل، صحبت کردن خدا از کوه طور با بنی اسرائیل، تخطی بنی اسرائیل از دستور تعطیلی روز شنبه و تبدیل شدن خاطیان به میمون پرداخته و در ضمن آن دربارۀ عبرت‌آموزی از این داستان‌ها نیز بحث کرده است.
طالقانی همچنین در جلسۀ سی‌ام در انتقاد از تشکیل دولت اسرائیل حرف زده است.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۱۱ دی تا ۲ بهمن ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیستم تا بیست‌وسوم: تاریخ یهود (۱)

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای بیستم تا بیست‌وسوم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۸۸ تا ۱۹۱ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. طالقانی در این چهار جلسه که ادامۀ تفسیر سورۀ بقره است، دربارۀ تاریخ یهود بحث می‌کند. بحث مفصلی که جلسات بسیاری ادامه می‌یابد.
طالقانی در ابتدای جلسۀ بیستم (مورخ یازدهم دی ۱۳۲۶) دربارۀ قوانین تاریخ صحبت می‌کند که راز انحطاط ملل و جوامع مختلف در آن نهفته است و خودبزرگ‌بینی یهودیان را یکی از دلایل انحطاط آنها برمی‌شمرد. او سپس در جلسات بعدی، دربارۀ چیستی شفاعت بحث و انتظار شفاعت بی قید و شرط یهودیان را نادرست عنوان می‌کند. طالقانی سپس، ضمن اشاره به تاریخ بنی اسرائیل و چگونگی جمع شدن آنها در مصر دربارۀ نجات آنها از مصر و فرعون توسط حضرت موسی (ع) صحبت می‌کند. سپس، در جلسۀ بعدی ماجرای گوساله‌پرستی بنی اسرائیل در زمان غیبت موسی را شرح می‌دهد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب