مهدی موعود
خلاصه سخنرانی سید محمود طالقانی
به طوری که در این شماره اشاره گردیده درباره میلاد حضرت قائم آل محمد صل، سخنرانیهای بسیاری در مجامع مذهبی ایراد شده و ما اكنون بدرج خلاصۀ یکی از آنها مبادرت مینماییم:
«هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»
این آیه و نظایر آن که در سورۀ توبه است، آخر کار و نتيجۀ رسالت خاتم انبیاء را بیان میکند و ما را به ظهور قائم اسلام نوید میدهد. ظهور حضرت حجت در میان مردم مورد گفتگوی بسیار است و در قرآن از آن صحبت بت شده است ([سورههای] فتح، تو به و غیره). آيات مربوطه در موقعی نازل شده که اسلام هنوز در جزيرة العرب نزجی نداشته است. ادعای اینکه اسلام بر تمام عقاید دنیا تفوق پیدا خواهد کرد و نوید بسیار بزرگی به مسلمین میدهد، چون هنوز عملی نشده بود و نشده است و به مناسبت این آیات انتظار آن را داریم، شاید به ذهن بعضی بعید آید و ممکن است با تمسخر و استهزاء آن را تلقی کنند ولی نباید غافل از این نکته گردید که در ابتدای بعثت حضرت ختمی مرتبت نیز، رؤساء قبایل عرب و خودخواهان آن زمان، آن رسول مکرم را استهزاء میکردند ولی طولی نکشید که نور اسلام سراسر جزيرة العرب را فرا گرفت و خودخواهان عرب را از بین برد و مردم را متوجه مبدأ و عدالت ساخت.
امپراطوری روم با آن همه عظمت و قدرتی که داشت و دولت ایران با آن همه وسعتی که دارا بود، در مقابل حقایق اسلام، زانوی عجز و ناتوانی بر زمین زد و سر تسلیم فرود آورد.
در این دوره که دورۀ اول اسلام بود، در حقیقت دیانت اسلام که موجود جدیدی بود مانند دورۀ طفوليت طفل نوزاد به جنبش و حرکت پرداخت و قدری خود را تکمیل کرد. در دور دوم که آن را میتوان دورۀ شباب اسلام نامید، اجتماعات و مدنیت ملل اسلامی تحکیم گردید. فقها در مدارس و مجامع مذهبی قوانین اسلامی را تفسیر و ترویج کردند و از خود کتبی به یادگار گذاردند که هنوز هم متفکرین دنیا از آنها استفاده میکنند و قریب ۷۰ تا ۸۰ آیه از آیات قرآن، منشاء قوانین امروزی است و به قدری قوانین اسلام و تفسيرات و لوایحی که بعداً دانشمندان بر روی موضوعات آن تهیه نمودند، جالب توجه عالمیان شد که بعضی از علماء علم حقوق به خطا تصور کردند که قوانین اسلامی از قانونهای روم قدیم اقتباس شده بود. در صورتی که کمال و حسن قانون اسلام طوری بود که با احوال و اوضاع تناسب داشت و چون ملت اسلام در آن زمان رابطۀ تجاری و اقتصادی با ملل مقتدر آن روز برقرار نموده بود، از این نظر شارع مقدس اسلام به ناچار قوانینی پدید آورد که با زمان مطابقت تام و تمام بنماید.
استوارد امریکایی در کتاب عالم نو اسلام مینویسد: در نتیجۀ ظلم و تعدی صلیبیها از قرن ۱۸ به بعد نهضت عظیمی در میان مسلمین به پا شده که هنوز در پیچ و خم تکوین است و عنقریب عالمی را متوجه خود خواهد کرد.
از صدر اسلام تا زمان پایان دوران خلافت ائمۀ یازده گانه پر است از امیدواریهای ظهور دولت بر حقی که کلیه دستورات و احکام شریعت مطهرۀ اسلام را اجرا کند. بعضی این افکار را زائیده دست سیاست دانستهاند و این حرفها را برای ایجاد نفاق و از بین بردن هماهنگی میان مسلمین منتشر کردهاند.
اخبار مهدویت
مهدی موعود را بازیگران سیاسی، مستمسك قرار داده تا توانستهاند، اجانب و صلیبیها از ريشۀ ثابت استفاده کرده، مهدیهای دروغی و مصنوعی در سودان و هندوستان و ایران به وجود آورده، جار و جنجال راه انداختهاند و کار را به جایی رسانیدهاند که مردم امروز به این قبیل حقایق تبسم میکنند. در صورتی که ظهور قائم آل محمد علاوه بر آنکه صریح آیات قرآن و کلمات بزرگان و از ملهمات نهجالبلاغه است و مورد اتفاق مسلمین میباشد و کلیۀ ملل موحد انتظار چنین ظهوری را دارند، انتظار چنین روزی فطری بشر است و فطرت بشر و تمایلات طبیعی انسان وحکم طبیعت بالاترين و صحیحترین قضاوتها است و هر حقیقتی که پایۀ آن فطرت و وجدان ساده و بیآلایشی باشد، صحیح و پایدار است. این فکر در مغز همه وجود دارد: آخر زندگی چیست؟ نتیجه مذهب چگونه است؟ و بالاخره چه کسی انسان را از حبس ماده نجات خواهد بخشید و با خدای مهربان آشنا خواهد ساخت تا استراحت قلب به او بدهد. از جهت عمق دنیا نیز مردم منتظر حکومت عادل دلسوزی میباشند که خودخواهی و رشوهگیری و دزدی و سایر جنایات را که تقریباً فطری بشر شده است، از آنها دور سازد. همۀ مردم دنیا از سرپرستی سیاسیون خسته شدهاند. همه از تشکیلات و مرامهای سیاسی بیزار گشتهاند و اگر هم گاهی اقبال میکنند موقتی است. به علاوه این قبیل مرامها برای معدودی مفید است. در صورتی که اگر عالم خدایی دارد، نظام اجتماع حکم میکند که انتظامات دنیا باید اصلاح شود. مردمان خودپرست و قلدر، بشر را عاجز کردهاند. درون و ضمیر هیچ کس از وضع دنیای امروز راضی نیست. وجدان همه حکم میکند که روزی بایستی دولت حقهای ایجاد شود. همه فلاسفه و بزرگان تقاضای انتظار چنین روزی را دارند. انبیاء نیز همگی مردم را به يک سلطنت بر حقي نويد دادهاند. جامعۀ بشریت احتیاج به یک دولت عادل و شخصیت بزرگ و مقتدری دارد که بتواند بشر را در پناه خود بدارد. این امید و انتظار دلیل قاطعی است بر اینکه چنین روزی در پیش داریم و نقشههای ناقص و بی نتیجه قائدین سیاسی امید انسان را به چنین ظهوری قویتر میکند.
معنای انتظار به آن است که مردم ناظر این همه فجایع باشند و سکوت نمایند زیرا این عقیده مضر به حال جامعه است.
أميرالمؤمنين فرمود: انتظار گشایش و ظهور، یکی از عبادتها است و هر کس انتظار چنین سلطنتی را داشته باشد و لو آنکه عمرش کفاف نکند در عداد شهدا راه خدا محسوب خواهد شد و مردم باید بکوشند تا زمان حکومت حقه اسلامی را نزدیک کنند و باید مراقب باشند و بدانند در پس این پردههای ظلمانی، نور خدایی مختفی میباشد. اینکه دیده میشود در موقع نام بردن قائم آل محمد برمیخیزند، مقصود احترام نیست بلکه منظور نهضت مردم و آمادگی است. همه منتظر دولتی هستند که سرپرست او انسانی است که تربیتشدۀ آستان وحی است و به عکس آنچه مردم عوام و نادان عقیده دارند، این حکومت از تمام مزایای طبیعت و رموز و اسرار نهفته در عالم وجود که حتی هنوز هم بشر موفق به كشف آنها نشده است، استفاده خواهد کرد نه از بساط شمشیر و نیزه.
اميرالمومنين فرمود در اندک مدتى ندای حقی از خانه کعبه به تمام عالم خواهد رسید و حتی در اخبار تذکر داده شده که عدهای از فوق ابر خود را یک روزه به او میرسانند و زمین به قدری نورانی است که مردم از نور آفتاب بینیازند. از تمام وسایل آن روز دنیا استفاده خواهد کرد. از خونریزیهای نژادی، مسلکی و مرامی به کلی جلوگیری خواهد کرد و تمام قوای خود را برای خدمت به اجتماع بشریت صرف خواهد نبود. بتپرستی را از بین خواهد برد. تشکیلات این حکومت سراسر زمین را فرا خواهد گرفت و در زیر سایۀ چنین هندوستان حکومتی قوای عقلی بشر رشد فوقالعاده خواهد نمود و تمام منابع ثروت زمین استخراج خواهد گردید. زمینها آباد میشود، پول از اعتبار میافتد و مبادلات جنس و کار جانشین آن میگردد. مساجدی را که برای تظاهر و ریا ساختهاند، خراب میکند. کوچهها و خیابانها را توسعه میدهد و چون داود پیغمبر خلافت میکند. زمامداران خودخواه و حکومتهای جابره را محاکمه خواهد کرد و چنان عواطف پاک در میان مردم ایجاد میکند که امیرالمؤمنین دربارۀ این ظهور فرمود: «بعطف الهوى على الهدى اذا عطف الهدى على الهوى و يعطف الراى على القرآن. الخ» (نهج البلاغه) یعنی این حکومت و شخصیت بارز بزرگ همه مؤمنها را تابع قرآن خواهد کرد و کسانی را که قرآن را دستاویز سیاستهای خود قرار دادهاند نیز محاکمه خواهد کرد. حقیقت عدالت را به مردم نشان خواهد داد و کتابی که در نتیجه افکار مردم پلید و عالمنماها سست و بیاعتبار شده است دو مرتبه زنده خواهد گردانید. امید است که بشر خسته و فرسودۀ کنونی که در زیر بار سنگین ظلم و ستم حکومتهای مختلفه دنیا خمیده و ناتوان شده به زودی برای چنین نهضتی آماده گردد.
//پایان متن
هفتهنامه پرچم اسلام، شماره هفدهم، سال اول، پنجشنبه 27 تیر 1327، مطابق با 18 شعبان 1365، ص 4.
این محتوا فاقد نسخه صوتی است.
این محتوا فاقد نسخه ویدئویی است.
این محتوا فاقد گالری تصاویر است.
مهدی موعود
خلاصه سخنرانی سید محمود طالقانی
به طوری که در این شماره اشاره گردیده درباره میلاد حضرت قائم آل محمد صل، سخنرانیهای بسیاری در مجامع مذهبی ایراد شده و ما اكنون بدرج خلاصۀ یکی از آنها مبادرت مینماییم:
«هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»
این آیه و نظایر آن که در سورۀ توبه است، آخر کار و نتيجۀ رسالت خاتم انبیاء را بیان میکند و ما را به ظهور قائم اسلام نوید میدهد. ظهور حضرت حجت در میان مردم مورد گفتگوی بسیار است و در قرآن از آن صحبت بت شده است ([سورههای] فتح، تو به و غیره). آيات مربوطه در موقعی نازل شده که اسلام هنوز در جزيرة العرب نزجی نداشته است. ادعای اینکه اسلام بر تمام عقاید دنیا تفوق پیدا خواهد کرد و نوید بسیار بزرگی به مسلمین میدهد، چون هنوز عملی نشده بود و نشده است و به مناسبت این آیات انتظار آن را داریم، شاید به ذهن بعضی بعید آید و ممکن است با تمسخر و استهزاء آن را تلقی کنند ولی نباید غافل از این نکته گردید که در ابتدای بعثت حضرت ختمی مرتبت نیز، رؤساء قبایل عرب و خودخواهان آن زمان، آن رسول مکرم را استهزاء میکردند ولی طولی نکشید که نور اسلام سراسر جزيرة العرب را فرا گرفت و خودخواهان عرب را از بین برد و مردم را متوجه مبدأ و عدالت ساخت.
امپراطوری روم با آن همه عظمت و قدرتی که داشت و دولت ایران با آن همه وسعتی که دارا بود، در مقابل حقایق اسلام، زانوی عجز و ناتوانی بر زمین زد و سر تسلیم فرود آورد.
در این دوره که دورۀ اول اسلام بود، در حقیقت دیانت اسلام که موجود جدیدی بود مانند دورۀ طفوليت طفل نوزاد به جنبش و حرکت پرداخت و قدری خود را تکمیل کرد. در دور دوم که آن را میتوان دورۀ شباب اسلام نامید، اجتماعات و مدنیت ملل اسلامی تحکیم گردید. فقها در مدارس و مجامع مذهبی قوانین اسلامی را تفسیر و ترویج کردند و از خود کتبی به یادگار گذاردند که هنوز هم متفکرین دنیا از آنها استفاده میکنند و قریب ۷۰ تا ۸۰ آیه از آیات قرآن، منشاء قوانین امروزی است و به قدری قوانین اسلام و تفسيرات و لوایحی که بعداً دانشمندان بر روی موضوعات آن تهیه نمودند، جالب توجه عالمیان شد که بعضی از علماء علم حقوق به خطا تصور کردند که قوانین اسلامی از قانونهای روم قدیم اقتباس شده بود. در صورتی که کمال و حسن قانون اسلام طوری بود که با احوال و اوضاع تناسب داشت و چون ملت اسلام در آن زمان رابطۀ تجاری و اقتصادی با ملل مقتدر آن روز برقرار نموده بود، از این نظر شارع مقدس اسلام به ناچار قوانینی پدید آورد که با زمان مطابقت تام و تمام بنماید.
استوارد امریکایی در کتاب عالم نو اسلام مینویسد: در نتیجۀ ظلم و تعدی صلیبیها از قرن ۱۸ به بعد نهضت عظیمی در میان مسلمین به پا شده که هنوز در پیچ و خم تکوین است و عنقریب عالمی را متوجه خود خواهد کرد.
از صدر اسلام تا زمان پایان دوران خلافت ائمۀ یازده گانه پر است از امیدواریهای ظهور دولت بر حقی که کلیه دستورات و احکام شریعت مطهرۀ اسلام را اجرا کند. بعضی این افکار را زائیده دست سیاست دانستهاند و این حرفها را برای ایجاد نفاق و از بین بردن هماهنگی میان مسلمین منتشر کردهاند.
اخبار مهدویت
مهدی موعود را بازیگران سیاسی، مستمسك قرار داده تا توانستهاند، اجانب و صلیبیها از ريشۀ ثابت استفاده کرده، مهدیهای دروغی و مصنوعی در سودان و هندوستان و ایران به وجود آورده، جار و جنجال راه انداختهاند و کار را به جایی رسانیدهاند که مردم امروز به این قبیل حقایق تبسم میکنند. در صورتی که ظهور قائم آل محمد علاوه بر آنکه صریح آیات قرآن و کلمات بزرگان و از ملهمات نهجالبلاغه است و مورد اتفاق مسلمین میباشد و کلیۀ ملل موحد انتظار چنین ظهوری را دارند، انتظار چنین روزی فطری بشر است و فطرت بشر و تمایلات طبیعی انسان وحکم طبیعت بالاترين و صحیحترین قضاوتها است و هر حقیقتی که پایۀ آن فطرت و وجدان ساده و بیآلایشی باشد، صحیح و پایدار است. این فکر در مغز همه وجود دارد: آخر زندگی چیست؟ نتیجه مذهب چگونه است؟ و بالاخره چه کسی انسان را از حبس ماده نجات خواهد بخشید و با خدای مهربان آشنا خواهد ساخت تا استراحت قلب به او بدهد. از جهت عمق دنیا نیز مردم منتظر حکومت عادل دلسوزی میباشند که خودخواهی و رشوهگیری و دزدی و سایر جنایات را که تقریباً فطری بشر شده است، از آنها دور سازد. همۀ مردم دنیا از سرپرستی سیاسیون خسته شدهاند. همه از تشکیلات و مرامهای سیاسی بیزار گشتهاند و اگر هم گاهی اقبال میکنند موقتی است. به علاوه این قبیل مرامها برای معدودی مفید است. در صورتی که اگر عالم خدایی دارد، نظام اجتماع حکم میکند که انتظامات دنیا باید اصلاح شود. مردمان خودپرست و قلدر، بشر را عاجز کردهاند. درون و ضمیر هیچ کس از وضع دنیای امروز راضی نیست. وجدان همه حکم میکند که روزی بایستی دولت حقهای ایجاد شود. همه فلاسفه و بزرگان تقاضای انتظار چنین روزی را دارند. انبیاء نیز همگی مردم را به يک سلطنت بر حقي نويد دادهاند. جامعۀ بشریت احتیاج به یک دولت عادل و شخصیت بزرگ و مقتدری دارد که بتواند بشر را در پناه خود بدارد. این امید و انتظار دلیل قاطعی است بر اینکه چنین روزی در پیش داریم و نقشههای ناقص و بی نتیجه قائدین سیاسی امید انسان را به چنین ظهوری قویتر میکند.
معنای انتظار به آن است که مردم ناظر این همه فجایع باشند و سکوت نمایند زیرا این عقیده مضر به حال جامعه است.
أميرالمؤمنين فرمود: انتظار گشایش و ظهور، یکی از عبادتها است و هر کس انتظار چنین سلطنتی را داشته باشد و لو آنکه عمرش کفاف نکند در عداد شهدا راه خدا محسوب خواهد شد و مردم باید بکوشند تا زمان حکومت حقه اسلامی را نزدیک کنند و باید مراقب باشند و بدانند در پس این پردههای ظلمانی، نور خدایی مختفی میباشد. اینکه دیده میشود در موقع نام بردن قائم آل محمد برمیخیزند، مقصود احترام نیست بلکه منظور نهضت مردم و آمادگی است. همه منتظر دولتی هستند که سرپرست او انسانی است که تربیتشدۀ آستان وحی است و به عکس آنچه مردم عوام و نادان عقیده دارند، این حکومت از تمام مزایای طبیعت و رموز و اسرار نهفته در عالم وجود که حتی هنوز هم بشر موفق به كشف آنها نشده است، استفاده خواهد کرد نه از بساط شمشیر و نیزه.
اميرالمومنين فرمود در اندک مدتى ندای حقی از خانه کعبه به تمام عالم خواهد رسید و حتی در اخبار تذکر داده شده که عدهای از فوق ابر خود را یک روزه به او میرسانند و زمین به قدری نورانی است که مردم از نور آفتاب بینیازند. از تمام وسایل آن روز دنیا استفاده خواهد کرد. از خونریزیهای نژادی، مسلکی و مرامی به کلی جلوگیری خواهد کرد و تمام قوای خود را برای خدمت به اجتماع بشریت صرف خواهد نبود. بتپرستی را از بین خواهد برد. تشکیلات این حکومت سراسر زمین را فرا خواهد گرفت و در زیر سایۀ چنین هندوستان حکومتی قوای عقلی بشر رشد فوقالعاده خواهد نمود و تمام منابع ثروت زمین استخراج خواهد گردید. زمینها آباد میشود، پول از اعتبار میافتد و مبادلات جنس و کار جانشین آن میگردد. مساجدی را که برای تظاهر و ریا ساختهاند، خراب میکند. کوچهها و خیابانها را توسعه میدهد و چون داود پیغمبر خلافت میکند. زمامداران خودخواه و حکومتهای جابره را محاکمه خواهد کرد و چنان عواطف پاک در میان مردم ایجاد میکند که امیرالمؤمنین دربارۀ این ظهور فرمود: «بعطف الهوى على الهدى اذا عطف الهدى على الهوى و يعطف الراى على القرآن. الخ» (نهج البلاغه) یعنی این حکومت و شخصیت بارز بزرگ همه مؤمنها را تابع قرآن خواهد کرد و کسانی را که قرآن را دستاویز سیاستهای خود قرار دادهاند نیز محاکمه خواهد کرد. حقیقت عدالت را به مردم نشان خواهد داد و کتابی که در نتیجه افکار مردم پلید و عالمنماها سست و بیاعتبار شده است دو مرتبه زنده خواهد گردانید. امید است که بشر خسته و فرسودۀ کنونی که در زیر بار سنگین ظلم و ستم حکومتهای مختلفه دنیا خمیده و ناتوان شده به زودی برای چنین نهضتی آماده گردد.
//پایان متن
هفتهنامه پرچم اسلام، شماره هفدهم، سال اول، پنجشنبه 27 تیر 1327، مطابق با 18 شعبان 1365، ص 4.
این محتوا فاقد نسخه صوتی است.
این محتوا فاقد نسخه ویدئویی است.
این محتوا فاقد گالری تصاویر است.