سید محمود علایی طالقانی، روحانی نواندیش، مفسر قرآن و سیاست‌ورز مسلمان، پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ از فعالین نهضت ملی شدن نفت و نهضت مقاومت ملی، از اعضای جبهه ملی دوم و از بنیانگذاران نهضت آزادی ایران بود. او همچنین، پس از پیروزی انقلاب، عضو شورای انقلاب، مجلس خبرگان قانون اساسی و نخستین امام جمعه تهران بود. طالقانی یکی از رهبران محبوب مردمی در جریان نهضت محسوب می‌شد و از اعتماد طیف گسترده‌ای از نیروها و گروه‌های سیاسی و اجتماعی نیز برخوردار بود. او پس از تحمل سال‌ها حبس در دوران حکومت پهلوی در جریان انقلاب از زندان آزاد شد و در فرصت کوتاه حیات خود پس از پیروزی انقلاب برای پیگیری امیدوارانۀ ایده‌هایش در ساختار جدید حاکمیت ایران با تمام توان تلاش کرد.