سخنرانی در مراسم بازگشایی دانشگاه‌ تهران

در جریان انقلاب، دانشگاه‌ها بارها و بارها صحنۀ تحصن و تظاهرات بودند و به ویژه از مهر ۱۳۵۷ درگیری و ناآرامی در دانشگاه تهران شدت بسیار گرفت که در نتیجۀ آن، این دانشگاه به تعطیلی کشانده شد. سازمان ملی دانشگاهیان در دی ماه تلاش کرد که دانشگاه‌ها بازگشایی شوند تا دانشجویان بار دیگر به صحنه دانشگاه بازگردند. بر اثر این تلاش‌ها، در ۲۳ دی ماه، با دعوت سازمان ملی دانشگاهیان، با تظاهراتی گسترده و با حضور جمعیت بزرگی در دانشگاه تهران، تحصن اساتید خاتمه یافت و درب دانشگاه باز شد. آیت‌الله طالقانی از جمله کسانی بود که در این تجمع حضور داشت و در آن سخنرانی کرد. گزارشی از این تجمع در روزنامۀ اطلاعات مورخ ۲۴ دی ماه ۱۳۵۷ منتشر شده که در آن گزارش گزیده‌ای از سخنان طالقانی هم آمده است.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۹ تا ۳۰ بهمن ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیست‌وچهارم تا بیست‌وپنجم: چیستی معجزه

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای دو جلسه سخنرانی طالقانی، در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره با موضوع معجزه و یک توضیحیه دربارۀ مباحثش در خصوص معجزه است.
این دو جلسه سخنرانی در شماره‌های مسلسل ۱۹۲ و ۱۹۳ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است. طالقانی در ادامۀ بحث جلسات قبل موضوع چیستی معجزه را پی می‌گیرد. او مطالب متفاوتی به نسبت فضای مذهبی دوران دربارۀ چیستی معجزه ارائه می‌دهد که با مخالفت عده‌ای مواجه می‌شود. در نتیجه، در پایان متن منتشره در شمارۀ مسلسل ۱۹۳ توضیحاتی بیان می‌کند اما گویا باز مخالفت‌ها ادامه می‌یابد، در نتیجه در شمارۀ مسلسل ۱۹۴ بار دیگر توضیحاتی دربارۀ دیدگاهش نسبت چیستی معجزه و اشتباهات پیش آمده، ارائه می‌دهد.
همچنین، انتشار این سخنرانی‌ها بعد از این در نشریۀ آیین اسلام تا اردیبهشت سال بعد آن متوقف می‌شود.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

تدفین پیکر آیت‌الله طالقانی در بهشت زهرا

آیت‌الله طالقانی در شامگاه ۱۸ شهریور سال ۱۳۵۸ و در سن ۶۸ سالگی درگذشت. پیکر او را در بامداد نوزدهم شهریور برای وداع آخر به مسجد دانشگاه تهران منتقل کردند. جمعیت زیادی برای وداع با او در دانشگاه تهران جمع شدند. سپس، مراسم تشییع در روز نوزدهم شهریور با حضور جمعیت بزرگی از علاقه‌مندان ایشان از دانشگاه تهران تا بهشت زهرا انجام شد.
ازدحام جمعیت در بهشت زهرا در روز نوزدهم شهریور باعث شد که تدفین پیکر او در آن روز امکان‌پذیر نشود و در نتیجه، دفن پیکر طالقانی در بامداد روز بعد یعنی بیستم شهریور ۵۸ انجام گرفت.

ادامه مطلب

تشییع پیکر آیت‌الله طالقانی از دانشگاه تهران تا بهشت زهرا

آیت‌الله طالقانی در شامگاه ۱۸ شهریور سال ۱۳۵۸ و در سن ۶۸ سالگی درگذشت. پیکر او را در بامداد نوزدهم شهریور برای وداع آخر به مسجد دانشگاه تهران منتقل کردند. جمعیت زیادی برای وداع با او در دانشگاه تهران جمع شدند. سپس، مراسم تشییع، در روز نوزدهم شهریور با حضور جمعیت بزرگی از علاقه‌مندان ایشان از دانشگاه تهران تا بهشت زهرا انجام شد.

ادامه مطلب

وداع با پیکر آیت‌الله طالقانی در دانشگاه تهران

آیت‌الله طالقانی در شامگاه ۱۸ شهریور سال ۱۳۵۸ و در سن ۶۸ سالگی درگذشت. پیکر او را در بامداد نوزدهم شهریور برای وداع آخر به مسجد دانشگاه تهران منتقل کردند. با اعلام خبر فوت طالقانی از رادیو، جمعیت زیادی برای وداع با او در دانشگاه تهران جمع شدند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در آخرین نماز جمعه

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود که با موافقت امام خمینی روبرو شد.
طالقانی به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
شانزدهم شهریور ۱۳۵۸، ششمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. این نماز جمعه که به دلیل گرامیداشت یاد شهدای کشتار هفدهم شهریور ۱۳۵۷ در بهشت زهرا برگزار شد، آخرین نماز جمعه به امامت طالقانی نیز بود. دو روز بعد در شامگاه هجدهم شهریور او وفات یافت.
همان روز، آیت‌الله طالقانی غسال‌خانه جدید بهشت زهرا را نیز افتتاح کرده و پس از احوال‌پرسی با غسال به او گفته بود: «مرا اینجا آوردند خوب بشویی!» و سه روز بعد، پیکر او را به بهشت زهرا بردند.
طالقانی در خطبۀ اول این نماز جهاد در راه خدا و شهدای این راه را ستود و در خطبۀ دوم به اهمیت موضوع «سپردن امور به دست خود مردم» پرداخت و ریشه ناآرامی‌های کردستان را هم در عدم اجرای این امر دانست و دوباره بر ضرورت تأسیس شوراها تأکید کرد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه نماز روز جمعه دوم شهریور ۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که دو هفته بعد از آن برگزار شده، هفتمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه پنجم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
نهم شهریور ۱۳۵۸، پنجمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبۀ اول این نماز، تأکید کرد برای موفقیت انقلاب لازم است با دولت ( دولت موقت به نخست وزیری مهدی بازرگان) همکاری شود. در ادامه دو سورۀ جمعه و منافقین را برای قرائت در نماز جمعه مستحب مؤکد خواند و سپس به موضوع ناآرامی‌های کردستان پرداخت. در خطبۀ دوم او در ادامۀ همین بحث جزئیاتی از سفر خود به سنندج در فروردین ماه همان سال را شرح داد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه، نماز روز جمعه دوم شهریور۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که یک هفته بعد از آن برگزار شده، ششمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز عید فطر

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به پیشنهاد آیت‌الله طالقانی و موافقت امام خمینی(ره) سنت نماز جمعه احیا شد و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. پنجمین جمعه از آغاز اقامه نماز جمعه، مصادف با عید فطر بود بنابراین به جای برگزاری نماز جمعه نماز عید فطر به امامت او برگزار شد. تعدادی از مسوولان عالی‌رتبه کشور نیز در صف نماز حضور داشتند.
دوم شهریور ۱۳۵۸، برابر با اول شوال، نماز عید فطر به امامت آیت‌الله طالقانی در دانشگاه تهران اقامه شد. او در خطبۀ اول ابتدا به توضیح این واقعیت تاریخی پرداخت که پیامبر(ص) پس از فتح مکه تمام امتیازات اجتماعی را ملغی کرد اما بعد از وفات ایشان دوباره آن امتیازها به جامعه برگشت تا زمانی که حضرت علی(ع) به خلافت رسید و دوباره بر لغو امتیازات تاکید کرد. سپس از این موضوع برای توصیف اوضاع ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بهره گرفت. او همچنین به موضوع نبرد در پاوه و درگیری با حزب دموکرات کردستان پرداخت و اقدامات آنها را محکوم کرد. طالقانی گفت از مردم کرد انتظار دارد مقابل این جریانات بایستند. در خطبۀ دوم نیز با اشاره به فرمان امام خمینی(ره) برای پایان دادن به ناآرامی‌های پاوه تاکید کرد: «فقط کسانی که متعرض جان و ناموس و حیثیت مردم شدند، اینها باید معدوم بشوند.»

ادامه مطلب

دربارۀ خلع سلاح مجاهدین خلق

در گزارش روزنامۀ اطلاعات مورخ یکم شهریور ماه ۱۳۵۸، دربارۀ تخلیۀ ستاد سازمان مجاهدین خلق، به اظهارات آیت‌الله طالقانی دربارۀ این موضوع اشاره شده است. بر اساس این گزارش، او در این مورد با امام خمینی صحبت کرده و بر این نظر است که خلع سلاح باید انجام گیرد اما دفتر ستاد آنها نباید تخلیه شود.

ادامه مطلب

آیت‌الله طالقانی در مجلس خبرگان قانون اساسی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مجلس خبرگان قانون اساسی به منظور تدوین و تصویب قانون اساسی برای نظام جدید تأسیس و در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ در محل سابق مجلس شورای ملی افتتاح شد.
آیت‌الله طالقانی به عنوان نماینده مردم تهران بیشترین آرا را برای ورود به مجلس خبرگان قانون اساسی به دست آورد. اما، او پیش از نهایی شدن متن قانون اساسی و قبل از تصویب برخی مواد مهم این قانون چشم از جهان فروبست. طالقانی معتقد بود که مجلس خبرگان قانون اساسی باید بر مبنای مدیریت شورایی کشور و از پایین به بالا انتخاب می‌شد تا مشکلات و اختلافات بعدی در جریان تأسیس حکومت بعد از انقلاب پیش نمی‌آمد.
همچنین، طالقانی در یکی از جلسات، در اعتراض به برگزاری نشست‌های این مجلس در محل سابق مجلس سنای رژیم شاه بر زمین نشسته و گفته است: «از نشستن روی صندلی‌ای که سناتورها روی آن نشسته‌اند نفرت دارم.» او معتقد بود این مجلس باید در مسجد و به دور از تشریفات باشد.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه چهارم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
بیست و ششم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با بیست و سوم ماه رمضان، چهارمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد که اولین روز قدس نیز بود. او در خطبۀ اول این نماز به ناآرامی‌هایی که در برخی از شهرهای کشور در جریان بود، اشاره کرد و ضمن اعتراض به این وضعیت، عاملان این ناآرامی‌ها را آلت دست بیگانه خواند و نسبت به عقاب الهی هشدار داد. در خطبۀ دوم ، طالقانی به موضوع فلسطین پرداخت. او ضمن معرفی مسجد الاقصی و مسجد الحرام به عنوان دو منبع توحید در شرق و غرب اعلام کرد صهیونیزم در مسیری عکس مسیر انبیا است. خطیب جمعه تهران، همچنین مسئله فلسطین را مسئلۀ همۀ انسان‌های آزاد دانست و ملت‌های مسلمان را به چاره‌اندیشی در این باره فراخواند. در پایان خطبۀ دوم طالقانی دوباره به مسئله ناآرامی‌های پاوه اشاره و تهدید کرد که ملت مسلمان عاملان آن را سر جای خود می‌نشانند.

ادامه مطلب

سخنرانی شب قدر ۲۱ رمضان ۱۳۵۸

آیت‌الله طالقانی سخنان خود را در مراسم شب قدر سال ۱۳۵۸ مصادف با ۲۳ مرداد، در کاخ سعدآباد با سخنانی دربارۀ لزوم هوشیاری مردم در مقابل بازگشت انسان‌های مستبد که بر مردم حکمرانی و ظلم کنند، آغاز کرد و سپس به مفهوم اجتماع توحیدی پرداخت. همچنین، ایشان نسبت به بازگشت استبداد و مسلط شدن سطه به نام دین هشدار داد. به علاوه، آیت‌الله طالقانی با اشاره به سجایای اخلاقی امام علی (ع) این ملت را بیش از ملت‌های دیگر منتسب به ایشان می‌داند و خون شهدای هفدهم شهریور را ادامه خون امام علی(ع) می‌داند. به همین دلیل از مردم می‌خواهد رویۀ علی را در پیش داشته باشند.

ادامه مطلب