آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «تکامل مالکیت»، فصل اول از کتاب مباحث اقتصادی است که طی آن به مباحثی از جمله مالکیت در فطرت آدمی و غریزۀ حیوانات، آغاز تقسیم کار، مبادله، پول و سرمایه‌داری، پیدایش نظریات و قوانین، فرضیۀ مدینۀ فاضله، سوداگران، فیزیوکرات‌ها و انقلاب صنعتی پرداخته شده است.