متن زیر سخنرانی آیت‌الله طالقانی در عید قربان است که بنا به آنچه در کتاب مناره‌ای در کویر آمده این سخنرانی در یکی از سال‌های ۳۹، ۴۰ و یا ۴۱ انجام گرفته است.
طالقانی در این سخنرانی از رسالت حضرت ابراهیم شروع می‌کند و به داستان قربانی کردن اسماعیل و ساخت خانه خدا می‌پردازد. سپس این داستان ابراهیم را به دین اسلام و تاریخ اسلام گره می‌زند. او فرمانبری مسلم بن عقیل از امام حسین را به تسلیم قربانی شدن اسماعیل تشبیه می‌کند و داستان مسلم بن عقیل را شرح می‌دهد.