درسهای قرآنی؛ استعانت
این متن از جمله سخنان آیتالله طالقانی است که در دهۀ چهل شمسی (از شهریور ۱۳۴۳ الی اردیبهشت ۱۳۴۴) زندان قصر ایراد کرده است. ایشان در این سخنان که در تاریخ هفتم آبان ماه ۱۳۴۳ ایراد شده، با استفاده از مفهوم استعانت کوشیدهاند پاسخی به اضطرابهای بشری بدهند.
آیتالله طالقانی در زمانی که در زندان به سر میبرده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی در چارچوب درسآموزی از قرآن و بهرهگیری از مضامین آن برای زندگی روزمره انسانها ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب پرتوی از قرآن به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها ذیل بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درسهای قرآنی» منتشر شده است. این متنها بر اساس یادداشتهای شخصی محمدمهدی جعفری از آن سخنرانیها تهیه شده که دربارۀ آن چنین توضیح داده است:
«آنچه در این بخش به نظر خواننده میرسد، پس از چهل سال (از ۱۳۴۳/۰۶/۱۹) از دفتری به خط ناخوانای این کمترین استخراج شده است که خودم نیز بعد از چهل سال آنها را به زحمت میخواندم و کلمات و جملات را از روی حدس و گمان شخصی به هم ارتباط میدادم. لذا این مطالب را نه میتوان «تقریرات» آیتالله طالقانی دانست و نه سخنرانیهای ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشتهایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جملهای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده، و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جستهام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»