درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۲)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، دومین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن ضمن تفسیر آیاتی مربوط به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون، در مورد وعدۀ الهی حاکمیت مستضعفین بر زمین توضیح می‌دهد و از این منظر به موضوع پیروزی انقلاب اسلامی نیز می‌پردازد.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۱)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید: «هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسئولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، اولین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به تفسیر آیاتی از سورۀ «نازعات» پرداخته است. او با ارجاع به مبارزۀ موسی با فرعون، عاقبت این طاغوت‌گونگی را سقوط توصیف کرده و مشابهت شرایط انقلابی ایران با آن وضعیت را توضیح داده است.

ادامه مطلب

پیام رادیویی طالقانی در واکنش به دستگیری فرزندان

۲۳ فروردین ماه ۱۳۵۸، آیت‌الله طالقانی فرزندان خود (ابوالحسن و مجتبی طالقانی و نیز هدی همسر فلسطینی مجتبی) را برای دریافت پیامی که یاسر عرفات برای او ارسال کرده بود، نزد هانی‌الحسن، مسئول دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین فرستاد. اما آنها در راه بازگشت به خانه توسط اصغر صباغیان و محمد غرضی که از اعضای کمیته و ملبس به لباس سپاه پاسداران بودند، دستگیر و به محل استقرار کمیته در ساختمان سلطنت‌آباد ساواک منتقل شدند. آنها در این توقیف ۱۷ ساعته در سلول انفرادی نگه داشته شدند و دربارۀ ناآرامی‌های گنبدکاووس مورد بازجویی قرار گرفتند.
23 فروردین ماه ۱۳۵۸، آیت‌الله طالقانی فرزندان خود (ابوالحسن و مجتبی طالقانی و نیز هدی همسر فلسطینی مجتبی) را برای دریافت پیامی که یاسر عرفات برای او ارسال کرده بود، نزد هانی‌الحسن، مسئول دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین فرستاد. اما آنها در راه بازگشت به خانه توسط اصغر صباغیان و محمد غرضی که از اعضای کمیته و ملبس به لباس سپاه پاسداران بودند، دستگیر و به محل استقرار کمیته در ساختمان سلطنت‌آباد ساواک منتقل شدند. آنها در این توقیف ۱۷ ساعته در سلول انفرادی نگه داشته شدند و دربارۀ ناآرامی‌های گنبدکاووس مورد بازجویی قرار گرفتند.
طالقانی پس از آزادی فرزندان، در اعتراض به این اتفاق، در روز ۲۵ فروردین دفاتر خود در تهران را تعطیل و به رامسر سفر کرد. در واکنش به این سفر، راهپیمایی‌های گسترده‌ای از سوی احزاب و نهادهای مختلف و دانش‌آموزان و دانشگاهیان برگزار شد. این سفر اعتراضی سرانجام با وساطت امام خمینی و دیدار احمد خمینی با طالقانی خاتمه یافت. طالقانی پس از بازگشت، در ۳۱ فروردین، در یک سخنرانی رادیویی حوادث رخ داده را برای عموم مردم توضیح داد. او در این سخنان دستگیری فرزندانش در روز روشن و بدون حکم دادگاه را نشانۀ مسأله‌ای نگران‌کننده دانست که برای جلوگیری از تکرار حوادثی مشابه کردستان و گنبد، باید نسبت به رفع آن‌ اقدام کرد. وی همچنین با تمجید از تلاش‌ها و زحمات نیروهای پاسدار در کمیته‌ها، تصفیه این ارکان از نیروهای نفوذی و غیر صادق را ضروری اعلام کرد و نسبت به بروز افراط‌گرایی در جامعه نیز هشدار داد و در پایان از همه خواست به دور از دشمنی با یکدیگر محافظ راه مستقیم انقلاب باشند.

ادامه مطلب

دعوت مردم به مشارکت در طرح شهرداری تهران برای پاکسازی معابر شهری

آیت‌الله طالقانی با صدور پیامی از مردم درخواست کرد تا بنا به تقاضای شهردار وقت تهران مبنی بر مشارکت عموم مردم در پاکسازی محیط شهری به خصوص در محلات جنوب تهران، مشارکت داشته باشند. این طرح روز ۲۳ فروردین ۱۳۵۸ اجرا شده است.

ادامه مطلب

توصیه آیت‌الله طالقانی به همکاری در پاکسازی معابر شهری

آیت‌الله طالقانی در مصاحبه‌ای تلویزیونی به تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۵۷، با تأکید بر ضرورت همکاری مردم با شهرداری، دربارۀ مسائلی نظیر پاکسازی محیط شهری، عدم تخریب اماکن و منابع طبیعی، حل مشکلات شهری و موضوع تصرف زمین توسط برخی افراد توصیه‌هایی را ارائه داد. او همچنین در این مصاحبه بر ضرورت حضور تک تک افراد مردم در جریان سازندگی کشور تأکید کرد.

ادامه مطلب

نقد آیت‌الله طالقانی بر ایدئولوژی‌های وارداتی

آیت‌الله طالقانی در مصاحبه‌ای به تاریخ شانزدهم اسفند که با خبرگزاری پارس انجام شد، دربارۀ مسائل مختلف نظام سیاسی جدید نظرات خود را مطرح ساخت و در این راستا با نقد ایدئولوژی‌های وارداتی به دفاع از مبانی مکتب اسلامی پرداخت. حقوق زنان، نظام بانکداری، وزارت امر به معروف و نهی از منکر و همچنین مسئله خودمختاری کردستان مسائل دیگری بودند که طالقانی در این مصاحبه به آنها پاسخ داد.

ادامه مطلب

تشریح مسائل نظام سیاسی بعد از انقلاب

آیت‌الله طالقانی در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۵۷، یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با خبرنگاران داخلی و خارجی در منزل خود گفت‌‌و‌گو کرد و به سؤالاتی دربارۀ ویژگی‌های نظام جمهوری اسلامی و مسائل پیش روی حکومت جدید پاسخ داد. این مصاحبه، اولین مصاحبه طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و در آن مسائلی نظیر نظام اقتصادی و طبقاتی، شورای انقلاب، نحوه انتخاب مدیران سازمان‌های مختلف از جمله صداوسیما، وضعیت ارتش و خلع سلاح گروه‌های چریکی، ضرورت صبوری و همراهی مردم با دولت موقت، روابط خارجی و ارتباط با شوروی و فلسطین مطرح شده و طالقانی به بیان دیدگاه‌های خود درباره نظام سیاسی آینده ایران پرداخته است.

ادامه مطلب

نظر آیت‌الله طالقانی دربارۀ انقلاب و حکومت اسلامی

آیت‌الله طالقانی در نشستی خبری در تاریخ شانزدهم بهمن ماه ۱۳۵۷ با حضور خبرنگاران خارجی به سؤالات دربارۀ چیستی انقلاب اسلامی و آیندۀ نظام سیاسی بعد از انقلاب، پاسخ داد. از جمله مسائل مطرح شده در این نشست، حکومت روحانیان در اسلام، نقش مبارزان کمونیست در انقلاب، حکومت نمونه اسلامی، حمایت از مردم فلسطین، تاثیر انقلاب ایران بر جوامع اسلامی، حقوق زنان در اسلام، دولت شاپور بختیار و دستگیری علی‌اصغر حاج‌سید‌جوادی بود.
گزارش این کنفرانس خبری در روزنامه‌های مختلفی از جمله کیهان و اطلاعات به چاپ رسیده است. با توجه به برخی تفاوت‌ها در متن دو گزارش روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و نیز اهمیت این نشست خبری، هر دو گزارش در متن زیر آمده است.

ادامه مطلب

دعوت به راهپیمایی اربعین سال ۱۳۵۷

آیت‌الله طالقانی طی پیامی به تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۳۵۷، مردم را به شرکت در راهپیمایی روز اربعین دعوت کرد. او در این دعوت ضمن یادآوری رفتارهای فریبکارانه رژیم پهلوی، از مردم درخواست کرد انضباط را رعایت و از تشتت و اختلاف پرهیز کنند.

ادامه مطلب

دعوت به راهپیمایی روز تاسوعا

آیت الله طالقانی کمی بعد از آزادی از زندان در پاییز ۱۳۵۷، در اعلامیه‌ای به تاریخ چهارم محرم برابر با ۱۴ آذر ۱۳۵۷، از مردم خواست که در روز تاسوعا که مصادف با سالروز صدور اعلامیۀ حقوق بشر نیز بود، در سراسر ایران راهپیمایی کنند. این اعلامیه در حالی صادر شد که در تهران و برخی از شهرهای دیگر حکومت نظامی برقرار و تظاهرات و تجمع مردم، ممنوع بود. پس از صدور اعلامیه، حکومت پهلوی بر طالقانی فشار آورد که اعلامیه‌اش را پس بگیرد اما علی‌رغم فشارها، راهپیمایی تاسوعا برگزار شد که مقدمه‌ای برای برگزاری راهپیمایی عاشورا نیز شد.
از صبح روز تاسوعا، مصادف با ۱۹ آذر ۱۳۵۷، مردم از نقاط مختلف شهر به طرف میدان آزادی (شهیاد سابق) حرکت کردند. راهپیمایی تاسوعا در تهران از عظیم‌ترین و پرجمیت‌ترین راهپیمایی‌های سال ۵۷ به شمار می‌رود. آیت‌الله طالقانی نیز از خیابان شمیران با همراهان خود تا میدان فردوسی پیاده آمد و سپس به اصرار آنها باقی مسیر را با ماشین فولکس استیشنی که برای این کار آماده شده بود طی کرد. نماز ظهر تاسوعا و عاشورا به امامت آیت‌الله طالقانی در میدان آزادی تهران و با حضور راهپیمایان اقامه شد.

ادامه مطلب

پیام آیت‌الله طالقانی به مناسبت آغاز محرم

آیت‌الله طالقانی در پیامی به تاریخ یازدهم آذر ماه ۱۳۵۷ به مناسبت آغاز ماه محرم، به تیراندازی و کشتن مردم در خیابان‌ها در دهم آذر ماه واکنش نشان داد. او در این پیام ضمن تشریح ادعای جدید شاه، مبنی بر تشکیل دولت ملی ائتلافی و پشتیبانی از قانون اساسی، آن را در تناقض با تشدید سرکوب‌ها دانست و توصیه‌هایی هم به منظور زنده نگه‌داشتن عزاداری‌های محرم و هدایت آن به سمت مبارزه سیاسی ملت ایران ارائه کرد.

ادامه مطلب

مجموعه سخنرانی‌های «تبیین رسالت برای قیام به قسط»

همزمان با اوج گرفتن حرکت انقلابی مردم ایران، آیت‌الله طالقانی که در آبان‌ماه از زندان آزاد شده بود، طی شش جلسه سخنرانی در مسجد هدایت در آذر و دی‌ماه ۱۳۵۷، به تفسیر آیۀ ۲۵ سورۀ حدید، معروف به آیۀ قیام به قسط، پرداخت.
طالقانی در این جلسات با طرح مسائل بنیادینی چون مفهوم شناخت و ایمان به اصول از تاثیر آموزه‌های قرآنی بر تضعیف نظام استبدادی و تلاش استعمار برای کم کردن نقش قرآن در زندگی، به تشریح معنای قیام و نقش رهبری در آن می پردازد. وی همچنین با تببین رسالت انبیا، از مفهوم قسط در قرآن و تفاوت آن با عدالت اجتماعی در ادبیات چپ نیز سخن می‌گوید و به اهمیت جایگاه مفهوم ناس در این پدیده اشاره دارد.
طالقانی در این جلسات تفسیر که به تناسب موضوع به شرایط روز انقلاب ایران هم اشاره می‌کند، از جایگاه قیام در مکتب انبیا و مسئولیت تک تک افراد جامعه در قبال مسائل اجتماعی برای رسیدن به جامعه قسط صحبت کرده و با پرداختن به دوگانه حزب الله و حزب الشیطان از وضعیت تاریخی نهضت ایران سخن می‌گوید. چیستی حکومت اسلامی و ضرورت وحدت در جامعه مفاهیم دیگری است که طالقانی در ضمن پرداختن به آن‌ها از تاثیر مخرب حرکت‌های کمونیستی و غرب‌گرا در نهضت‌های پیشین مردم ایران می‌گوید. طالقانی هدف قیام به قسط را شکستن هرگونه بت‌گرایی اعم از مکتب‌پرستی و علم‌پرستی توصیف می‌کند و در آخرین جلسه سخنرانی خود که مصادف با سالروز اربعین شهدای کربلا است، از آزادی همه مکاتب در حکومت اسلامی می‌گوید و ضرورت وحدت در شعار و هدف را به تمام نیروهای انقلابی هشدار می‌دهد.

ادامه مطلب