سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (۴ آذر تا ۱۲ اسفند ۱۳۲۸)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسۀ چهل‌وچهارم الی آخر: انسان، اجتماع و دین

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن حاضر اقتباسی از محتوای جلسات چهارم آذر الی دوازدهم اسفند ۱۳۲۸ است که در شماره‌های مسلسل ۲۶۸، ۲۷۱، ۲۷۳، ۲۷۵، ۲۷۶، ۲۷۷، ۲۷۹ و ۲۸۰ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است.
برخلاف آنچه از جلسات قبلی در نشریه آیین اسلام منتشر شده، متن منتشر شده از این جلسات، عنوان تفسیر برای انجمن اسلامی را ندارد بلکه بر اساس عنوان متن منتشره، این سخنرانی‌ها در مسجد هدایت انجام شده‌اند. با این حال، چون کاملاً در ادامۀ جلسات قبلی است و آیاتی که تفسیر می‌شوند در ادامه هم هستند، می‌شود استنباط کرد که این جلسات نیز ادامه همان سلسله جلسات است و فقط مکان آن عوض شده است.
همچنین، با توجه به عدم دسترسی به برخی از شماره‌های نشریه آیین اسلام احتمال می‌رود چند جلسه‌ای در این میان از قلم افتاده باشد. چون باز برخلاف متن‌های منتشر شده قبلی، شماره جلسه در نشریه درج نشده است، نمی‌توان مطمئن شد که چه جلساتی اکنون در دسترس نیست. امید می‌ورد با دسترسی به آرشیو کامل نشریه آیین اسلام این نقیصه برطرف گردد.
طالقانی در این جلسات در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره با بازگشت به مباحث حول بنی اسرائیل مجدداً دربارۀ عوامل انحطاط جوامع صحبت می‌کند. او تأکید دارد که اگر هر ملتی اشتباهات بنی اسرائیل را مرتکب شود، دچار انحطاط می‌شود. طالقانی در جلسات بعدی به موضوع ایمان می‌پردازد و ضمن تأکید بر این انسان هم استعداد جذب شدن به شر را دارد و هم خیر، وجدان و شریعت را از ابزارهای جذب انسان به خیر برمی‌شمرد.
طالقانی در جلسات دیگر باز هم بر اساس آیات سورۀ بقره دربارۀ قواعد سعادت یا پراکندگی و انحطاط جوامع صحبت می‌کند. در آخرین جلسه نیز درباره حضرت عیسی و معنای روح‌القدس بحث می‌نماید.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (۲۱ خرداد الی ۱۲ شهریور ۱۳۲۷)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیست‌ونهم تا سی‌وپنجم: (تاریخ یهود ۲)

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن حاضر اقتباسی از محتوای هشت جلسه سخنرانی طالقانی، در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره با موضوع تاریخ یهود است.
این سخنرانی‌ها در شماره‌های مسلسل ۲۰۸، ۲۰۹، ۲۱۰، ۲۱۲، ۲۱۴ و ۲۱۶ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است. طالقانی در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره به موضوع تاریخ یهود می‌پردازد. او به ماجراهایی چون طلب آب از سوی بنی‌اسرائیل و جاری شدن آن، طلب غذاهای متنوع از سوی بنی اسرائیل، صحبت کردن خدا از کوه طور با بنی اسرائیل، تخطی بنی اسرائیل از دستور تعطیلی روز شنبه و تبدیل شدن خاطیان به میمون پرداخته و در ضمن آن دربارۀ عبرت‌آموزی از این داستان‌ها نیز بحث کرده است.
طالقانی همچنین در جلسۀ سی‌ام در انتقاد از تشکیل دولت اسرائیل حرف زده است.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۱۱ دی تا ۲ بهمن ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیستم تا بیست‌وسوم: تاریخ یهود (۱)

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای بیستم تا بیست‌وسوم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۸۸ تا ۱۹۱ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. طالقانی در این چهار جلسه که ادامۀ تفسیر سورۀ بقره است، دربارۀ تاریخ یهود بحث می‌کند. بحث مفصلی که جلسات بسیاری ادامه می‌یابد.
طالقانی در ابتدای جلسۀ بیستم (مورخ یازدهم دی ۱۳۲۶) دربارۀ قوانین تاریخ صحبت می‌کند که راز انحطاط ملل و جوامع مختلف در آن نهفته است و خودبزرگ‌بینی یهودیان را یکی از دلایل انحطاط آنها برمی‌شمرد. او سپس در جلسات بعدی، دربارۀ چیستی شفاعت بحث و انتظار شفاعت بی قید و شرط یهودیان را نادرست عنوان می‌کند. طالقانی سپس، ضمن اشاره به تاریخ بنی اسرائیل و چگونگی جمع شدن آنها در مصر دربارۀ نجات آنها از مصر و فرعون توسط حضرت موسی (ع) صحبت می‌کند. سپس، در جلسۀ بعدی ماجرای گوساله‌پرستی بنی اسرائیل در زمان غیبت موسی را شرح می‌دهد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۲۰ آذر تا ۴ دی ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه هفدهم تا نوزدهم: یهودیان مدینه

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ هفدهم تا نوزدهم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۸۵ تا ۱۸۷ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. طالقانی در این سه جلسه دربارۀ نوع ارتباطی که یهودیان با دین اسلام و جامعۀ اسلامی در مدینه برقرار کردند، صحبت می‌کند.
طالقانی در جلسۀ هجدهم بر اساس تفسیر آیات قرآن به موضوع هدایت‌شدگان و آنها که از هدایت و دین بیزارند، می‌پردازد و سپس، دربارۀ یهودیان در زمان ظهور اسلام بحث می‌کند. او می‌گوید که چون در کتاب یهودیان وعدۀ ظهور پیامبری داده شده بود، گروهی از آنها برای کشف پیامبر جدید به سمت یثرب مهاجرت کرده بودند و قرآن نیز با یادآوری داستان موسی و قوم یهود به آنها کوشیده که آنها را به اسلام دعوت کند.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب