خطبه‌های طالقانی در آخرین نماز جمعه

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود که با موافقت امام خمینی روبرو شد.
طالقانی به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
شانزدهم شهریور ۱۳۵۸، ششمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. این نماز جمعه که به دلیل گرامیداشت یاد شهدای کشتار هفدهم شهریور ۱۳۵۷ در بهشت زهرا برگزار شد، آخرین نماز جمعه به امامت طالقانی نیز بود. دو روز بعد در شامگاه هجدهم شهریور او وفات یافت.
همان روز، آیت‌الله طالقانی غسال‌خانه جدید بهشت زهرا را نیز افتتاح کرده و پس از احوال‌پرسی با غسال به او گفته بود: «مرا اینجا آوردند خوب بشویی!» و سه روز بعد، پیکر او را به بهشت زهرا بردند.
طالقانی در خطبۀ اول این نماز جهاد در راه خدا و شهدای این راه را ستود و در خطبۀ دوم به اهمیت موضوع «سپردن امور به دست خود مردم» پرداخت و ریشه ناآرامی‌های کردستان را هم در عدم اجرای این امر دانست و دوباره بر ضرورت تأسیس شوراها تأکید کرد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه نماز روز جمعه دوم شهریور ۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که دو هفته بعد از آن برگزار شده، هفتمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه چهارم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
بیست و ششم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با بیست و سوم ماه رمضان، چهارمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد که اولین روز قدس نیز بود. او در خطبۀ اول این نماز به ناآرامی‌هایی که در برخی از شهرهای کشور در جریان بود، اشاره کرد و ضمن اعتراض به این وضعیت، عاملان این ناآرامی‌ها را آلت دست بیگانه خواند و نسبت به عقاب الهی هشدار داد. در خطبۀ دوم ، طالقانی به موضوع فلسطین پرداخت. او ضمن معرفی مسجد الاقصی و مسجد الحرام به عنوان دو منبع توحید در شرق و غرب اعلام کرد صهیونیزم در مسیری عکس مسیر انبیا است. خطیب جمعه تهران، همچنین مسئله فلسطین را مسئلۀ همۀ انسان‌های آزاد دانست و ملت‌های مسلمان را به چاره‌اندیشی در این باره فراخواند. در پایان خطبۀ دوم طالقانی دوباره به مسئله ناآرامی‌های پاوه اشاره و تهدید کرد که ملت مسلمان عاملان آن را سر جای خود می‌نشانند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۱۱)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، یازدهمین و آخرین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است. طالقانی بعد از این جلسه دیگر فرصت ادامه بحث را پیدا نکرد و در کمتر از یک ماه بعد درگذشت. او در این برنامه در ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات، ضمن بحث درباره قیامت، به موضوعاتی چون مستبد بر نفس و ضد آن، طغیان علیه خود و دیگری، تفاوت انفاق و ایثار، مقام امام علی (ع) و ماهیت ساعت در روز قیامت پرداخته است.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه سوم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
نوزدهم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با شانزدهم ماه رمضان، سومین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبۀ اول این نماز ضمن این که حیات را محور اعتقادات اسلامی خواند، تأکید کرد قانون برای آن که الهی باشد، باید بر محور زنده کردن جامعه قرار گیرد. او همچنین، مردم را به هوشیاری در مقابل فتنه‌ها، که به کل جامعه آسیب می‌زند، فراخواند. طالقانی در خطبۀ دوم به موضوع تسبیح الهی و«تزکیه» پرداخت و تاکید کرد ابتدا باید تزکیه صورت بگیرد و انسان به وجه فطری خود بازگردد و سپس، عقل صحیح را کسب کند و در همین چارچوب جامعه که همچنان غبار دوران طاغوت را دارد نیز باید از این غبار پاک شود.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۱۰)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، دهمین قسمت از برنامه « با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن در ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات ضمن ارائۀ خلاصه ای از مباحث جلسات قبل، به بحث دربارۀ روز قیامت می پردازد.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه اول

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
پنجم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با دوم ماه رمضان، اولین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. بر اساس گزارش‌های موجود، بیش از یک میلیون نفر از مردم برای اقامه این نماز حضور یافتند و استقبال به حدی بود که حوالی ساعت ۱۱ صبح، راهیابی به محل برگزاری نماز دشوار شده بود. حضور مسوولان سیاسی و مذهبی کشور و خبرنگاران داخلی و خارجی از اهمیت این رویداد حکایت می‌کرد.
آیت‌الله طالقانی در خطبۀ اول نماز جمعه، ضمن اشارۀ مختصر به تاریخچه برگزاری اولین نماز جمعه در زمان پیامبر اسلام، نماز جمعه را صف به هم پیوسته همه مسلمانان در سراسر جهان خواند و در ادامه با اشاره به ناآرامی‌های کشور، همگان را به وحدت فرامی خواند. او به انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی نیز پرداخت و با انتقاد از کسانی که معتقدند آزادی در انتخابات نیست، حضور همه اقشار و مخالفان را در انتخابات را مورد تأکید قرار داد. طالقانی در خطبه دوم با بیان این که سرنوشت ما به سرنوشت دیگر ملل تحت ستم پیوند خورده است، برای همه این ملت‌ها به خصوص ملت فلسطین آرزوی پیروزی کرد.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۹)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، نهمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن، در ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات، قرآن را کتاب هدایت معرفی کرده و استدلال کرده است چون انسان اختیار و اراده دارد و می تواند راه خیر را انتخاب کند، به هدایت قرآنی نیازمند است. او بیان این که علم فی نفسه بد نیست تأکید دارد که علم نمی تواند وسیله هدایت بشر باشد و در پایان با ذکر آیات متعددی عدم تضاد قرآن با آموزه های علمی را نشان داده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۸)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
این مطلب، هشتمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات پرداخته است. او معتقد است که سورۀ نازعات را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد که هر قسمت محتوای خاصی دارد و آهنگ آیات نیز با محتوا متناسب است. آیاتی که طالقانی در این برنامه به آنها پرداخته، مربوط به داستان حضرت موسی (ع) است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۷)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، هفتمین قسمت از برنامه « با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن ضمن رد تفسیر به رأی، بر ضرورت و صحت تفسیر قرآن منطبق با روز تأکید کرده و تفسیر آیات ابتدایی سورۀ نازعات را ادامه داده است. او همچنین در این برنامه از این که تدبیر امور بعد از انقلاب آن گونه که باید به مردم سپرده نشده نیز گلایه کرده و شوراها را به عنوان راهی برای سپردن امور به خود مردم پیشنهاد داده است.

ادامه مطلب

مسئلۀ ربا در اسلام

این مصاحبه در خرداد ماه ۱۳۵۸ و بعد از اعلام عمومی ملی شدن بانک‌ها توسط دولت موقت، در حاشیه برنامۀ تلویزیونی «با قرآن در صحنه» انجام شده است. احمد جلالی، مجری این برنامه، در این گفت‌وگو با اشاره به ملی‌شدن بانک‌های خصوصی توسط دولت موقت، دربارۀ روش مبارزه با رباخواری از دیدگاه قرآن می‌پرسد که آیت‌الله طالقانی با استناد به آیات قرآن به این پرسش پاسخ می‌دهد.

ادامه مطلب

یادبود علی شریعتی

آیت‌الله طالقانی در ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۵۸ در مراسمی که به مناسبت سالروز سفر بی‌بازگشت علی شریعتی به خارج از کشور (معروف به سالگرد هجرت) در دانشگاه تهران برگزار شد، سخنرانی کرد. او در این سخنرانی ضمن تفسیر آیه ۱۱ سورۀ رعد، ویژگی بارز مرحوم شریعتی را شکاکیت او در همۀ مسائل و تلاش صادقانۀ وی برای یافتن پاسخ شک عنوان کرد و این روحیه را رمز موفقیت او در جذب جوانانی که مرعوب یا مجذوب مکاتب مختلف شده بودند دانست. طالقانی همچنین با ذکر خاطراتی از شریعتی، روحیۀ انتقادپذیری وی را ستود و از مخاطبان خود خواست به راه و روش او عمل کنند.

ادامه مطلب

سخنرانی مدرسۀ فیضیه

در فروردین ۱۳۵۸ دو تن از فرزندان آیت‌الله طالقانی (ابوالحسن و مجتبی) توسط برخی اعضای کمیتۀ انقلاب (از جمله محمد غرضی) دستگیر شدند. این اتفاق با واکنش تند آیت‌الله طالقانی و سفر اعتراضی به رامسر روبرو شد. به خصوص که ناآرامی‌های کردستان هم اتفاق افتاده بود و این مسائل ایشان را به این نتیجه رساند که نسبت به برخی روندهایی که در حال جا افتادن بود، موضع بگیرد. سفر اعتراضی ایشان با همراهی مردم و گروه‌های سیاسی روبرو شد و تظاهرات و تجمع‌هایی در حمایت از ایشان صورت گرفت.
در این شرایط، امام خمینی، فرزندش احمد خمینی را برای بازگرداندن ایشان به رامسر فرستاد. آیت‌الله طالقانی با آمدن احمد خمینی به همراه او عازم قم شدند. در این سفر به منزل احمد خمینی و نیز منزل آیت‌الله اشراقی داماد امام خمینی رفتند. در نهایت هم در ۳۱ فروردین یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های بعد از انقلاب خود را در مدرسۀ فیضیه قم انجام داد.
ایشان در این سخنرانی از حق تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان قاطعانه دفاع کرد و در خصوص انحراف از خواست تودۀ مردم هشدار داد و حتی از حضور کمونیست‌ها در شوراهای محلی در صورت انتخاب از سوی مردم دفاع کرد.

ادامه مطلب