پرتوی از قرآن، جلد چهارم؛ تفسیر سورۀ آل عمران آیات ۱۳۷ تا ۱۴۸

متن حاضر تفسیر آیات ۱۳۷ تا ۱۴۸ سورۀ آل عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد چهارم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر آیاتی از سورۀ آل عمران و سورۀ نساء است.
طالقانی در تفسیر این آیات که مربوط به ماجرای جنگ احد است به شیوۀ رهبری پیامبر توجه ویژه می‌کند و بی توجهی مسلمانان به راهبری قرآن و عبرت نگرفتن از تاریخ را از عوامل شکست آنان در زمینه‌های مختلف معرفی می‌کند. از نظر طالقانی این آیات شکست مسلمانان در جنگ احد را به غرور، عمل بدون ایمان، و نیت کسب نام و غنایم نسبت می‌دهند و آنان را یادآور می‌شوند که پیروزی نهایی در دنیا و کسب مقامات معنوی در آخرت برای کسانی خواهد بود که ثبات قدم در ایمان و اتکا به خدا داشته باشند.
لازم به ذکر است که کتاب‌ شش جلدی «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را نگاشته و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ تفسیر سورۀ حمد

آیت الله طالقانی در سال ۱۳۵۲ یعنی بعد از بازگشت از تبعید به شهرستان بافت ، به درخواست خانواده سلسله جلسات تفسیر قرآن را برای آنها برگزار کرد. او در این جلسات به ترتیب سوره‌های قرآن پیش می‌رفت و بعد از تفسیر سورۀ حمد به تفسیر سورۀ بقره پرداخت و در هفت جلسه آیات یک تا ۳۹ این سوره را تفسیر کرد. اما یک سال و نیم بعد از پایان تبعید ، در دوم آذر ۱۳۵۴ مجدداً دستگیر و به این ترتیب جلسات تفسیر قرآن متوقف شد.
مطلب حاضر، قسمت اول این سلسله جلسات است که به تفسیر سورۀ حمد اختصاص دارد. طالقانی در ضمن تفسیر سورۀ حمد، به مسئلۀ «تکامل» نیز می‌پردازد و توضیحات مفصلی حول نظریۀ تکامل داروین ارائه و جنبه‌های قابل پذیرش و غیر قابل پذیرش آن را کالبدشکافی کرده‌ است. او همچنین در تکمیل مبحث تکامل، آیات ۴۵ و۴۶ سورۀ نور دربارۀ تکامل خلقت و آیات ۳۸و۳۹ سورۀ بقره را که مربوط به خلقت حضرت آدم(ع) است، نیز تفسیر کرده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ قرآن و روش هدایتی آن

آیت‌الله طالقانی از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۲ در انجمن ماهانه دینی سخنرانی‌هایی را ایراد کرده که متن آنها، همراه با متن سخنرانی‌ افراد دیگر در این انجمن، در کتاب‌هایی با عنوان «گفتار ماه» به چاپ رسیده است. مطلب حاضر، یکی از این سخنرانی‌ها است که با عنوان «قرآن و روش هدایتی آن» در کتاب گفتار ماه، سال سوم، منتشر شده است. طالقانی در این سخنرانی به تشریح جایگاهی که قرآن باید در زندگی مسلمانان داشته باشد، پرداخته و بر نقش هدایتی این کتاب تأکید کرده است.

ادامه مطلب