خطبه‌های طالقانی در آخرین نماز جمعه

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود که با موافقت امام خمینی روبرو شد.
طالقانی به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
شانزدهم شهریور ۱۳۵۸، ششمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. این نماز جمعه که به دلیل گرامیداشت یاد شهدای کشتار هفدهم شهریور ۱۳۵۷ در بهشت زهرا برگزار شد، آخرین نماز جمعه به امامت طالقانی نیز بود. دو روز بعد در شامگاه هجدهم شهریور او وفات یافت.
همان روز، آیت‌الله طالقانی غسال‌خانه جدید بهشت زهرا را نیز افتتاح کرده و پس از احوال‌پرسی با غسال به او گفته بود: «مرا اینجا آوردند خوب بشویی!» و سه روز بعد، پیکر او را به بهشت زهرا بردند.
طالقانی در خطبۀ اول این نماز جهاد در راه خدا و شهدای این راه را ستود و در خطبۀ دوم به اهمیت موضوع «سپردن امور به دست خود مردم» پرداخت و ریشه ناآرامی‌های کردستان را هم در عدم اجرای این امر دانست و دوباره بر ضرورت تأسیس شوراها تأکید کرد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه نماز روز جمعه دوم شهریور ۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که دو هفته بعد از آن برگزار شده، هفتمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

حق مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود

در کنفرانس خبری که دوم خرداد ماه ۱۳۵۸ انجام شده است، آیت‌الله طالقانی با تاکید بر اینکه مطابق با آموزه‌های قرآنی مردم حق تسلط بر سرنوشت خود را دارند، بحث شوراها شهری و روستایی را بر سایر مباحث نظام اسلامی پس از انقلاب متقدم توصیف کرد. ایشان همچنین در این مصاحبه مفصل توضیحات مهمی دربارۀ مسائلی چون دیدار با رهبر انقلاب، تشکیل مجلس بررسی قانون اساسی، ملی‌کردن زمین‌ها، رباخواری، رابطه با آمریکا، اقدامات دولت موقت، نقش روحانیت در سیاست، نقش جوانان در انقلاب ایران، ویژگی مطبوعات، همکاری ایران با کشورهای اسلامی، آزادی مشارکت افراد در انتخابات، مدیریت رادیو و تلویزیون بعد از انقلاب، تقاضای عفو عمومی و سازماندهی مجدد جبهه ملی مطرح کرد.

ادامه مطلب

طرح پیشنهادی آیت‌الله طالقانی برای تشکیل شوراهای محلی

دفتر آیت‌الله طالقانی به نمایندگی از ایشان طرحی برای «شوراهای محلی» تهیه کردند که در بیستم اردیبهشت در روزنامۀ اطلاعات به چاپ رسید. در این طرح برای تشکیل شوراها در سطح ده (روستا)، بخش، شهر، شهرستان و استان حدود اختیارات و وظایف در نظر گرفته شده است. همچنین، از عموم مردم خواسته شده که پیشنهادات و انتقادات خود در این خصوص را به دفتر آیت‌الله طالقانی ارسال کنند.
بر اساس این طرح، کدخدا و شهردار مستقیم از سوی شورای ده و شهر انتخاب می‌شوند و انتخاب دیگر مقامات محلی همچون بخشدار، فرماندار و استاندار با پیشنهاد شوراها و تایید مقام بالادستی در دولت انجام می‌گیرد. همچنین، شورای شهرستان حق وضع آیین‌نامه را دربارۀ امور فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و دیگر مسائل منطقه‌ای را در چارچوب قوانین مجلس شورای ملی، دارد.

ادامه مطلب

پیام آیت‌الله طالقانی به مردم نقده

نقده از جمله شهرهای دارای جمعیت کرد است که در جریان ناآرامی‌های کردستان، درگیر تنش شد. در اواخر فروردین ماه ناآرامی در نقده به اوج رسید و آیت‌الله طالقانی طی پیامی، در شب سوم اردیبهشت، به آن واکنش نشان داد. طالقانی در این پیام بر ضرورت همبستگی و به دست گرفتن سرنوشت امور توسط خود مردم تاکید کرد و گشودن آتش و گلوله را روشی ناکارآمد دانست. او ابراز امیدواری کرد که با تشکیل شوراها مردم محلی بتوانند به دور از تعصبات قومی و مذهبی سرنوشت خود را به دست گیرند.

ادامه مطلب

توصیه به تشکیل شورا در تلگراف به آیت‌الله آل‌شبیر

در دوم اردیبهشت ماه ۱۳۵۸، در پی تنش داخلی در منطقۀ خوزستان و به ویژه شهر خرمشهر، آیت‌الله شیخ محمدطاهر آل‌شبیر خاقانی که از مراجع تقلید سرشناس خرمشهر بود، اعلام کرد قصد دارد به نشانه اعتراض کشور را ترک کند. در واکنش به این خبر آیت‌الله طالقانی با ارسال پیامی ضمن دلجویی از او، با اشاره به موافقت امام خمینی با تشکیل شوراهای محلی، این ایده را راهکار حل مسائل منطقه‌ای عنوان کرد و از آل شبیر خواست تا زمان تشکیل شوراها مشکلات را تحمل کند.

ادامه مطلب

پیام آیت‌الله طالقانی به مردم سنندج

با آغاز ناآرامی در کردستان در اواخر اسفندماه سال ۱۳۵۷، آیت‌الله طالقانی به درخواست پنج نفر از اعضای جمعیت کردهای مقیم مرکز، همراه هیأتی از اعضای شورای انقلاب شامل محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر کشور، احمد صدر حاج سیدجوادی و شکرالله پاک‌نژاد (رهبر گروه فلسطین قبل از انقلاب و جبهه دموکراتیک ملی ایران بعد از انقلاب) در روز اول فروردین ماه ۱۳۵۸، به سنندج سفر کرد.
آیت‌الله طالقانی در این سفر پیامی نیز خطاب به مردم شهر صادر کرد. او در این پیام از دسیسه‌ها برای ایجاد اختلاف و تفرقه در میان مردم اظهار نگرانی و آنها را به هوشیاری و وحدت دعوت کرد. همچنین بر لزوم تشکیل شورای موقت برای حفظ امنیت در شهر تاکید کرد و با اشاره به سوء تفاهمی که بین ملت و ارتش پیش آمد و مذاکرات بعدی با ارتشیان، ارتش را برادر ملت خواند. طالقانی در پایان این پیام از مردم دعوت کرد در رفراندوم شرکت کنند.

ادامه مطلب

سخنرانی دوم آیت الله طالقانی در میدان آزادی سنندج

با آغاز ناآرامی در کردستان در اواخر اسفندماه سال ۱۳۵۷، آیت‌الله طالقانی به درخواست پنج نفر از اعضای جمعیت کردهای مقیم مرکز، همراه هیأتی از اعضای شورای انقلاب شامل محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر کشور، احمد صدر حاج سیدجوادی، و شکرالله پاک‌نژاد (رهبر گروه فلسطین قبل از انقلاب و جبهه دموکراتیک ملی ایران بعد از انقلاب) و افرادی دیگر در روز اول فروردین ماه ۱۳۵۸، به سنندج سفر کرد. دیدار با اعضای شورای موقت شهر سنندج و جلسه با علامه مفتی‌زاده و عزالدین حسینی(از علمای کرد اهل تسنن)، سخنرانی در میدان اصلی و میدان آزادی در جمع مردم سنندج و عیادت مجروحان در بیمارستان شهر از برنامه‌های این سفر بودند.
متن حاضر، سخنرانی آیت‌الله طالقانی به تاریخ پنجم فروردین ۱۳۵۸ در میدان آزادی سنندج، با حضور مردم این شهر است. طالقانی در این سخنرانی با اذعان به محرومیت‌ منطقه کردستان از تلاش حکومت جدید برای رفع این مشکلات گفته و خبر داده است برای برقراری آرامش در شهر، فعلا شورای موقتی برای یک هفته تشکیل می‌شود و سپس در انتخاباتی که برگزار خواهد شد اعضای شورای شهر سنندج با آرای عمومی انتخاب می‌شوند. او در پایان مردم را دعوت کرده است تا در رفراندوم تعیین شکل نظام سیاسی ایران که چند روز بعد در سراسر ایران برگزار می‌شود نیز شرکت کنند. متأسفانه کلمات ابتدایی این سخنرانی در متن موجود نیستند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد چهارم؛ تفسیر سورۀ آل عمران آیات ۱۴۹ تا ۱۶۳

متن حاضر تفسیر آیات ۱۴۹ تا ۱۶۳ سورۀ آل عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد چهارم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر آیاتی از سورۀ آل عمران و سورۀ نساء است.
آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات که مربوط به ماجرای پس از جنگ احد است به تأکید قرآن بر اهمیت شورا و مشورت می‌پردازد و همچنین بیان می‌کند که پیامبران مستبد نبوده‌اند و می‌کوشیدند راه را بر تکامل جامعه بگشایند.
لازم به ذکر است که کتاب‌ شش جلدی «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را نگاشته و منتشر کند.

ادامه مطلب