درسهای قرآنی؛ منطق علی (ع)
آیتالله طالقانی زمانی که در زندان به سر میبرده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درسآموزی از قرآن و بهرهگیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درسهای قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشتهای شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانیها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر میگیرد. جعفری در این باره مینویسد: «این مطالب را نه میتوان تقریرات آیتالله طالقانی دانست و نه سخنرانیهای ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشتهایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جملهای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جستهام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر، متن یکی ازاین سخنرانیهاست که ۲۶ آبان ۱۳۴۳ در جشنی که به مناسبت میلاد حضرت علی (ع) که در زندان برگزار شده بود، ایراد شده است. طالقانی در این سخنرانی، حضرت علی (ع) اسوۀ عدالتخواهی و باور به آزادی و حکومت ایشان را نمونۀ اعلای حکومت حق دانسته است.