درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۶)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، ششمین قسمت از برنامه«با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن با رد نظریۀ صرفه در موضوع اعجاز قرآن، تاکید کرده است که قرآن بر مبنای «آیات بینات» معجزه به حساب می‌آید و ضمن شرح این موضوع به رد مادیگرایی و ریشه‌های آن نیز پرداخته است.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۱۰ تا ۲۴ مهر ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه نهم تا یازدهم: خلقت

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ نهم تا یازدهم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۷۷، ۱۷۸ و ۱۷۹ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. البته، در شمارۀ مسلسل قبلی این نشریه، جلسۀ نهم این سلسله جلسات منتشر و احتمالاً به اشتباه سخنرانی چاپ شده مورخ ده مهر ۱۳۲۶ (شمارۀ مسلسل ۱۷۷) جلسۀ نهم عنوان شده است. با این حال در این متن، عنوان‌گذاری شمارۀ جلسات بر اساس متن نشریه انجام گرفته است.
طالقانی در این سه جلسه دربارۀ خلقت بحث می‌کند تا مقدمه‌ای برای موضوع جلسات بعدی که دربارۀ آفرینش در قرآن است، فراهم کند.
جلسۀ نهم که دهم مهر ۱۳۲۶ به چاپ رسیده، ادامۀ تفسیر سورۀ بقره است که در آن طالقانی به بحث دربارۀ حیات و منشأ آن می‌پردازد. او در جلسۀ بعد موضوع سخنانش را به خلقت انسان می‌رساند و دربارۀ تولد یا توالد بشر سخن می‌گوید. طالقانی سپس، تفسیر تازه‌ای از معنای ملائکه ارائه می‎دهد و این بحث را در جلسه بعدی پی می‌گیرد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب