مراسم افطار شهرداری تهران

آیت‌الله طالقانی در ۲۶ مرداد سال ۱۳۵۸، در استادیوم انقلاب (ورزشگاه آزادی) در مهمانی افطار شهرداری تهران و با حضور نمایندگان مردم از سراسر شهر تهران سخنرانی کرد. او این سخنرانی را با بحث دربارۀ مسئولیت امانت و امانت‌داری آغاز کرده و دربارۀ شایستگی افراد در جایگاه‌های نظام الهی توضیح داد. سپس دربارۀ مسائل روز مردم و دولت، تقاضاهای مردم، مسئولیت‌های دولت و راهکارهای حل مسائل و مشکلات پند داده است و در نهایت، با آرزوی توفیق برای مردم فلسطین به مناسبت روز قدس، سخنان خود را پایان داد.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه سوم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
نوزدهم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با شانزدهم ماه رمضان، سومین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبۀ اول این نماز ضمن این که حیات را محور اعتقادات اسلامی خواند، تأکید کرد قانون برای آن که الهی باشد، باید بر محور زنده کردن جامعه قرار گیرد. او همچنین، مردم را به هوشیاری در مقابل فتنه‌ها، که به کل جامعه آسیب می‌زند، فراخواند. طالقانی در خطبۀ دوم به موضوع تسبیح الهی و«تزکیه» پرداخت و تاکید کرد ابتدا باید تزکیه صورت بگیرد و انسان به وجه فطری خود بازگردد و سپس، عقل صحیح را کسب کند و در همین چارچوب جامعه که همچنان غبار دوران طاغوت را دارد نیز باید از این غبار پاک شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (۴ آذر تا ۱۲ اسفند ۱۳۲۸)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسۀ چهل‌وچهارم الی آخر: انسان، اجتماع و دین

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن حاضر اقتباسی از محتوای جلسات چهارم آذر الی دوازدهم اسفند ۱۳۲۸ است که در شماره‌های مسلسل ۲۶۸، ۲۷۱، ۲۷۳، ۲۷۵، ۲۷۶، ۲۷۷، ۲۷۹ و ۲۸۰ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است.
برخلاف آنچه از جلسات قبلی در نشریه آیین اسلام منتشر شده، متن منتشر شده از این جلسات، عنوان تفسیر برای انجمن اسلامی را ندارد بلکه بر اساس عنوان متن منتشره، این سخنرانی‌ها در مسجد هدایت انجام شده‌اند. با این حال، چون کاملاً در ادامۀ جلسات قبلی است و آیاتی که تفسیر می‌شوند در ادامه هم هستند، می‌شود استنباط کرد که این جلسات نیز ادامه همان سلسله جلسات است و فقط مکان آن عوض شده است.
همچنین، با توجه به عدم دسترسی به برخی از شماره‌های نشریه آیین اسلام احتمال می‌رود چند جلسه‌ای در این میان از قلم افتاده باشد. چون باز برخلاف متن‌های منتشر شده قبلی، شماره جلسه در نشریه درج نشده است، نمی‌توان مطمئن شد که چه جلساتی اکنون در دسترس نیست. امید می‌ورد با دسترسی به آرشیو کامل نشریه آیین اسلام این نقیصه برطرف گردد.
طالقانی در این جلسات در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره با بازگشت به مباحث حول بنی اسرائیل مجدداً دربارۀ عوامل انحطاط جوامع صحبت می‌کند. او تأکید دارد که اگر هر ملتی اشتباهات بنی اسرائیل را مرتکب شود، دچار انحطاط می‌شود. طالقانی در جلسات بعدی به موضوع ایمان می‌پردازد و ضمن تأکید بر این انسان هم استعداد جذب شدن به شر را دارد و هم خیر، وجدان و شریعت را از ابزارهای جذب انسان به خیر برمی‌شمرد.
طالقانی در جلسات دیگر باز هم بر اساس آیات سورۀ بقره دربارۀ قواعد سعادت یا پراکندگی و انحطاط جوامع صحبت می‌کند. در آخرین جلسه نیز درباره حضرت عیسی و معنای روح‌القدس بحث می‌نماید.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله سخنرانی‌های رادیویی؛ داستان دوست دانشجو

آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۲۵ به درخواست اداره تبلیغات وقت، مجموعه مطالبی را برای رادیو ارسال کرد که در قالب سلسله برنامه‌هایی از ۱۹ بهمن ۱۳۲۵ تا ۴ تیر ۱۳۲۶ از این رسانه پخش شد. این مطالب توسط گوینده رادیو خوانده می‌شدند و طالقانی متن آنها را بعداً در قالب کتاب «گفتارها» نیز منتشر کرد. این برنامه‌ها در روزگاری پخش می‌شد که عموم متشرعین و روحانیان استفاده از رادیو را دارای اشکال می‌دانستند.
مطلب حاضر، متن برنامه‌هایی است که از سوم اردیبهشت تا دهم خرداد ۱۳۲۶ در یازده جلسه منتشر شده است. طالقانی در قالب گفت‌وگوی یک روحانی با فردی که او را دوست دانشجو خطاب می‌کند، به بحث دربارۀ خداشناسی پرداخته است و روحانی به شبهات و سؤالات دانشجو دربارۀ این موضوع پاسخ می‌دهد.
لازم به ذکر است جلساتی که در خلال این گفت‌و گو به موضوعاتی دیگر، غیر از خداشناسی، پرداخته شده از این متن جدا شده و به صورت مستقل در سایت ارائه شده است.

ادامه مطلب