درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۴)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید: «هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسئولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، چهارمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به بحث دربارۀ چیستی معجزه و قرآن به عنوان معجزۀ پیامبر اسلام پرداخته است. او ضمن توجه به مواجهه با قرآن در بستر تاریخی آن، دربارۀ ابعاد مختلف اعجاز قرآن سخن گفته و در پایان نیز به دو پرسش دربارۀ ناآرامی در خوزستان و نیز کاندیدا شدن خود برای پست ریاست جمهوری پاسخ داده است.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد سوم؛ تفسیر سورۀ آل‌عمران آیات ۵۲ تا ۶۸

متن حاضر تفسیر آیات ۵۲ تا ۶۸ سورۀ آل‌عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد سوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات، به چگونگی مصلوب شدن و فوت حضرت عیسی (ع) طبق روایات مختلف اشاره شده و همچنین شرح حادثه نجران و دعوت به مباهله آورده شده و نیز در پایان دربارۀ حقیقت آیین ابراهیم گفته شده است.
اثر حاضر، جلد سوم این مجموعۀ شش جلدی است که تفسیر آیات ۱ تا ۱۲۰ سوره آل عمران را در برمی‌گیرد. این کتاب در فاصلۀ سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ نگارش یافته است و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ پس از وفات طالقانی منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ مجازات زندان در اسلام

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر، متن یکی از این سخنرانی‌هاست که در تاریخ ۲۱ مهر سال ۱۳۴۳ ایراد شده است و آیت‌الله طالقانی دربارۀ برخی حدود اسلامی توضیح داده و تأکید کرده است که مجازات حبس در اسلام وجود ندارد.

ادامه مطلب