درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۹)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، نهمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن، در ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات، قرآن را کتاب هدایت معرفی کرده و استدلال کرده است چون انسان اختیار و اراده دارد و می تواند راه خیر را انتخاب کند، به هدایت قرآنی نیازمند است. او بیان این که علم فی نفسه بد نیست تأکید دارد که علم نمی تواند وسیله هدایت بشر باشد و در پایان با ذکر آیات متعددی عدم تضاد قرآن با آموزه های علمی را نشان داده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۸)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
این مطلب، هشتمین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به ادامۀ تفسیر سورۀ نازعات پرداخته است. او معتقد است که سورۀ نازعات را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد که هر قسمت محتوای خاصی دارد و آهنگ آیات نیز با محتوا متناسب است. آیاتی که طالقانی در این برنامه به آنها پرداخته، مربوط به داستان حضرت موسی (ع) است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۲)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، دومین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن ضمن تفسیر آیاتی مربوط به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون، در مورد وعدۀ الهی حاکمیت مستضعفین بر زمین توضیح می‌دهد و از این منظر به موضوع پیروزی انقلاب اسلامی نیز می‌پردازد.

ادامه مطلب

مراسم سومین روز شهادت مطهری

عصر روز پانزدهم اردیبهشت ماه، در سومین روز پس از شهادت آیت‌الله مرتضی مطهری مراسم یادبود آن شهید بزرگوار در حسینیه ارشاد برگزار شد که آیت‌الله طالقانی سخنران این مراسم بود. او درباره شخصیت و روش شهید مطهری و تفاوت و اشتراکش با دکتر علی شریعتی سخن گفت و تأکید کرد که تفاوت در تفسیر قرآن نباید باعث اختلاف شود. سپس با تفسیر سورۀ نازعات، این آیات را با شرایط انقلاب اسلامی ایران تطبیق داد.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۱)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید: «هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسئولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، اولین قسمت از برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به تفسیر آیاتی از سورۀ «نازعات» پرداخته است. او با ارجاع به مبارزۀ موسی با فرعون، عاقبت این طاغوت‌گونگی را سقوط توصیف کرده و مشابهت شرایط انقلابی ایران با آن وضعیت را توضیح داده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ اولین سخنان پس از آزادی برای خانواده

آیت‌الله طالقانی پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۵۷ در جلسه‌ای در جمع خانواده، ضمن اشاره به وضعیت وخیم جسمانی خود در زندان و توضیح شرایط اجتماعی و تحول فکری مردم در آستانه انقلاب اسلامی ایران، به تفسیر آیات ۱۵ تا ۲۶ سوره نازعات پرداخت که مطلب حاضر پرداخته است.
پیشینۀ این جلسۀ تفسیر به جلسات تفسیر او بعد از بازگشت از تبعید به شهرستان بافت در سال ۱۳۵۲ برمی‌گردد. آن زمان، طالقانی به درخواست خانواده، سلسله جلسات تفسیر قرآن برای آنها برگزار کرد. این جلسات از تفسیر سورۀ حمد آغاز شد و تا تفسیر آیات یک تا ۳۹ سورۀ بقره را ادامه یافت. اما به دلیل دستگیری مجدد طالقانی در دوم آذر ۱۳۵۴ این سلسله تفسیر قرآن ناتمام ماند. طالقانی پس از آزادی از زندان در پاییز سال ۱۳۵۷، به دلیل درگیری‌ها و فعالیت‌هایش نتوانست این جلسات تفسیر را دوباره به صورت مرتب برگزار کند و فقط یک جلسه تفسیر قرآن برای خانواده داشت.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد پنجم؛ تفسیر سورۀ النازعات، آیات ۱۵ تا ۲۶

متن حاضر تفسیر آیات ۱۵ تا ۲۶ سوره النازعات به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد پنجم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. در این بخش، طالقانی به شرح داستان تاریخی موسی که از منظر قرآن باید مایۀ عبرت قرار گیرد، می‌پردازد و بیان این داستان را در ادامۀ آیات پیشین نوعی انذار می‌داند.
این جلد از این مجموعۀ شش جلدی، تفسیر بخش نخست جزء سی‌ام، از سورۀ نبأ تا سورۀ طارق را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی در سال ۱۳۴۶ ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد سوم؛ تفسیر سورۀ آل‌عمران آیات ۲۱ تا ۳۲

متن حاضر تفسیر آیات ۲۱ تا ۳۲ سورۀ آل‌عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد سوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات، دربارۀ قیام به قسط به عنوان یکی از اصول رسالت پیامبران به حق بحث کرده است.
اثر حاضر، جلد سوم این مجموعۀ شش جلدی است که تفسیر آیات ۱ تا ۱۲۰ سوره آل عمران را در برمی‌گیرد. این کتاب در فاصله سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ نگارش یافته است و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ پس از وفات طالقانی منتشر شده است. لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۵۳ تا ۵۶

متن حاضر تفسیر آیات ۵۳ تا ۵۶ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع سرنوشت بنی‌اسرائیل، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۴۹ تا ۵۲

متن حاضر تفسیر آیات ۴۹ تا ۵۲ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع سرنوشت بنی‌اسرائیل، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۷ تا ۱۴ مرداد ۱۳۲۸)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه چهل‌ودوم و چهل‌وسوم: حیات معنوی

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن حاضر اقتباسی از محتوای دو جلسۀ چهل‌ودوم و چهل‌وسوم سخنرانی طالقانی در همین سلسله جلسات است که در شماره‌های مسلسل ۲۵۲ و ۲۵۳ نشریۀ آیین اسلام به چاپ رسیده است.
طالقانی در این جلسات در ادامۀ تفسیر سورۀ بقره، شرح جذابی از حیات پس از مرگ و حیات معنوی انسان و نیز نسبت آن با شرک ارائه می‌دهد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۱۱ دی تا ۲ بهمن ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ بقره، جلسه بیستم تا بیست‌وسوم: تاریخ یهود (۱)

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
متن موجود اقتباسی از محتوای بیستم تا بیست‌وسوم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۸۸ تا ۱۹۱ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است. طالقانی در این چهار جلسه که ادامۀ تفسیر سورۀ بقره است، دربارۀ تاریخ یهود بحث می‌کند. بحث مفصلی که جلسات بسیاری ادامه می‌یابد.
طالقانی در ابتدای جلسۀ بیستم (مورخ یازدهم دی ۱۳۲۶) دربارۀ قوانین تاریخ صحبت می‌کند که راز انحطاط ملل و جوامع مختلف در آن نهفته است و خودبزرگ‌بینی یهودیان را یکی از دلایل انحطاط آنها برمی‌شمرد. او سپس در جلسات بعدی، دربارۀ چیستی شفاعت بحث و انتظار شفاعت بی قید و شرط یهودیان را نادرست عنوان می‌کند. طالقانی سپس، ضمن اشاره به تاریخ بنی اسرائیل و چگونگی جمع شدن آنها در مصر دربارۀ نجات آنها از مصر و فرعون توسط حضرت موسی (ع) صحبت می‌کند. سپس، در جلسۀ بعدی ماجرای گوساله‌پرستی بنی اسرائیل در زمان غیبت موسی را شرح می‌دهد.
لازم است یادآوری شود که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب