درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۶)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، ششمین قسمت از برنامه«با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن با رد نظریۀ صرفه در موضوع اعجاز قرآن، تاکید کرده است که قرآن بر مبنای «آیات بینات» معجزه به حساب می‌آید و ضمن شرح این موضوع به رد مادیگرایی و ریشه‌های آن نیز پرداخته است.

ادامه مطلب

نظر اسلام درباره مالکیت

بین سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲ در انجمنی دینی سلسله سخنرانی‌هایی به صورت ماهانه برگزار می‌شد که آیت‌الله طالقانی نیز در آن به ایراد سخنرانی پرداخته است. این متن یکی از سخنرانی‌های او در آن انجمن است که در تاریخ پنجم آبان ۱۳۴۰ با عنوان «نظر اسلام درباره مالکیت» ایراده شده است. طالقانی در این سخنرانی به بررسی مفهوم مالکیت و اشکالات آن می‌پردازد و راه حل مکاتب اقتصادی مختلف برای حل این معضلات را بررسی می‌کند. سپس راه‌های علاجی را که اسلام، به باور او، برای ایجاد نظم و تعادل اقتصادی آورده، شرح می‌دهد. در پایان نظر سید محمد فرزان و احمد آرام درباره سخنان طالقانی نیز آمده است.

ادامه مطلب

بررسی نتایج اقتصادی و اجتماعی مالکیت

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «بررسی نتایج اقتصادی و اجتماعی مالکیت»، فصل هفتم از کتاب مباحث اقتصادی است که طی آن به مباحثی از جمله اختلاف و امتیاز طبقات و منشأهای آن، اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، راه اسلام برای سست کردن و محو ریشه‌های بردگی و نظر اسلام دربارۀ جنگ پرداخته شده است.

ادامه مطلب

ویژگی‌های اقتصاد اسلام

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «ویژگی‌های اقتصاد اسلام»، فصل ششم از کتاب مباحث اقتصادی است. در این بخش طالقانی کوشیده است در چهارده اصل ویژگی‌های اقتصاد از منظر اسلام را بیان کند و طی این معرفی اشکالات دو دیدگاه رایج اقتصادی دیگر، یعنی سرمایه‌داری و اشتراکی، را بررسی کند. طالقانی نگاه اسلام به مباحث اقتصادی را چیزی غیر از این دو گونه می‌داند و می‌کوشد دیدگاه خود را در این خصوص تبیین کند.

ادامه مطلب

اسلام و مالکیت در بازار پول

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «اسلام و مالکیت در بازار پول»، فصل پنجم از کتاب مباحث اقتصادی است که طی آن به مباحثی از جمله پول و مشکلات اقتصادی ناشی از آن، اسلام و تحریم ربا، تشخیص ربا، ممنوعیت گنجینه کردن زر و سیم، تجارت محدود و مشروع، تنوع و تحرک درآمدهای اسلامی و محیط تربیت و روابط اسلامی پرداخته شده است.

ادامه مطلب

راه حل‌های عملی اسلام درباره مالکیت

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «راه حل‌های عملی اسلام درباره مالکیت»، فصل چهارم از کتاب مباحث اقتصادی است که در آن به مباحثی از جمله پایه‌های اقتصادی اسلام، سه موضوع بنیادین مشکل اقتصادی، اقسام زمین از نظر فقه اسلامی، نظر کلی اسلام دربارۀ اراضی آباد، وضع ملک‌داری و تیول‌داری در ممالک اسلامی و سنت وقف پرداخته شده است.

ادامه مطلب

رویکرد اسلام به مسئلۀ اقتصاد

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «رویکرد اسلام به مسئله اقتصاد»، فصل سوم از کتاب مباحث اقتصادی است. در این بخش طالقانی کوشیده است برخی اشکالات سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی را شرح دهد و بر آن اساس موضوع دست‌ساخته بشری بودن و در نتیجه امکان بالای خطا در آنها را نشان دهد و سپس مبانی نگاه اسلام و الهی را به موضوع اقتصاد و جامعه تبیین کند.

ادامه مطلب

پیدایش قدرت کارگری

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «پیدایش قدرت کارگری»، فصل دوم از کتاب مباحث اقتصادی است که پس از مروری بر تاریخ شکل‌گیری نهضت‌های کارگری، آرای برخی فیلسوفان و نظریه پردازان معاصر درباب مسئله مالکیت را بررسی می‌کند و به شرح آرای مارکس در این باره می‌پردازد. در نهایت طالقانی می‌کوشد با تکیه بر برخی از آموزه‌های عقلی و نقلی آرای مارکس را نقد کند.

ادامه مطلب

تکامل مالکیت

آیت‌الله طالقانی در میانۀ نزاع نظری و عملی هواداران دو مکتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موضوع مالکیت در اسلام را با هدف معرفی رهنمودهای اقتصادی و معیشتی اسلام و مقایسۀ آن با دو مکتب فوق، در جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مطرح کرد. این سخنرانی‌ها ابتدا در سال ۱۳۲۹ در مجله فروغ علم منتشر و سپس به صورت کتابی با عنوان «اسلام و مالکیت: در مقایسۀ با نظام‌های اقتصادی غرب» به چاپ رسید. همچنین مجتمع فرهنگی آیت‌الله طالقانی کتاب مذکور را در سال ۱۳۸۸ ویراستاری مجدد و مستندسازی کرده و در قالب جلد هشتم مجموعه آثار آیت‌الله طالقانی با عنوان «مباحث اقتصادی» به چاپ رسانده است.
عنوان «تکامل مالکیت»، فصل اول از کتاب مباحث اقتصادی است که طی آن به مباحثی از جمله مالکیت در فطرت آدمی و غریزۀ حیوانات، آغاز تقسیم کار، مبادله، پول و سرمایه‌داری، پیدایش نظریات و قوانین، فرضیۀ مدینۀ فاضله، سوداگران، فیزیوکرات‌ها و انقلاب صنعتی پرداخته شده است.

ادامه مطلب