پرتوی از قرآن، جلد سوم؛ تفسیر سورۀ آل‌عمران آیات ۱۱۰ تا ۱۲۰

متن حاضر تفسیر آیات ۱۱۰ تا ۱۲۰ سورۀ آل‌عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد سوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی در تفسیر این آیات به مباحثی چون نقش وحی در تکامل اجتماعات انسانی و تبعات فاصله گرفتن جوامع مختلف در طول تاریخ از وحی و توحید پرداخته است. او عوامل انحطاط یهودیان را به عنوان مثال ذکر کرده است.
اثر حاضر، جلد سوم این مجموعۀ شش جلدی است که تفسیر آیات ۱ تا ۱۲۰ سوره آل عمران را در برمی‌گیرد. این کتاب در فاصله سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ نگارش یافته است و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ پس از وفات طالقانی منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ ربا یکی از علل برده‌داری

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر، متن یکی از این سخنرانی‌هاست که هشتم دی ماه ۱۳۴۳ ایراد شده و طالقانی در آن به چیستی ربا و توضیح انواع آن پرداخته است.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۱۰۴ تا ۱۰۹

متن حاضر تفسیر آیات ۱۰۴ تا ۱۰۹ سوره بقرۀ به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع ایمان و کفر و شرک، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در ۶ جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۹۳ تا ۱۰۰

متن حاضر تفسیر آیات ۹۳ تا ۱۰۰ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش، پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با مباحثی همچون دشمنی یهودیان با جبرئیل و نپذیرفتن اسلام توسط آنها، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۷۲ تا ۷۵

متن حاضر تفسیر آیات ۷۲ تا ۷۵ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آن‌ها با موضوع ویژگی‌های قوم بنی‌اسرائیل و یهودیان، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

سلسله جلسات تفسیر قرآن برای انجمن اسلامی دانشجویان (از ۵ تیر تا ۱۵ مرداد ۱۳۲۶)؛ تفسیر سورۀ حمد، جلسه اول و دوم

آیت‌الله طالقانی از روزهای ابتدایی تأسیس انجمن اسلامی دانشجویان ارتباط نزدیکی با این تشکل داشت. او از سال ۱۳۲۶ تا سال ۱۳۲۸ با هدف تفسیر قرآن برای دانشجویان جلساتی برگزار کرد و بعد از آن نیز از این دست جلسات برای آنها تشکیل داد.
این سلسله جلسات با تفسیر سورۀ حمد آغاز می‌شود. طالقانی در جلسۀ اول به وصف اوصاف خداوند می‌پردازد و در جلسۀ دوم نیز تفسیر سورۀ حمد را ادامه می‌دهد و ویژگی‌های کلی سوره را توصیف می‌کند. سپس، با پایان یافتن تفسیر سورۀ حمد، طالقانی تفسیر سورۀ بقره را آغاز می‌کند و دربارۀ حروف مقطعه در قرآن بحث می‌نماید.
متن موجود اقتباسی از محتوای جلسۀ اول و دوم این سلسله سخنرانی است که در شماره‌های مسلسل ۱۶۵ و ۱۶۹ نشریۀ آیین اسلام در همان ایام به چاپ رسیده است.
جلسۀ اول پنجم تیر ۱۳۲۶ منتشر شده و سپس، در شمارۀ مورخ پانزده مرداد ۱۳۲۶، جلسۀ دیگری از این نشست‌ها منتشر شده که به اشتباه جلسۀ سوم عنوان شده است. از آنجا که در شمارۀ بعدی نشریه مورخ ۲۳ مرداد ماه ۱۳۲۶ مجدداً شمارۀ جلسه، سوم عنوان شده است و از آن پس جلسات به همان ترتیب جلو می‌رود به احتمال زیاد در خصوص شمارۀ جلسۀ مورخ پانزده مرداد اشتباه تایپی رخ داده است.
لازم به ذکر است که هفته‌نامه آیین اسلام به مدیریت مسئولی نصرت‌الله نوریانی از مهم‌ترین نشریات مذهبی-سیاسی دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود که در حد فاصل سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۴ منتشر می‌شد. همچنین چهار شمارۀ این نشریه نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ انتشار یافت. از آیت‌الله طالقانی مقالات و گزارش سخنرانی‌های متعددی در دوره اول انتشار این نشریه دیده می‌شود.

ادامه مطلب