۱۱ خرداد

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ اللیل، آیات ۱۲ تا ۲۱

متن حاضر آیات ۱۲ تا ۲۱ تفسیر سوره اللیل به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات بر جهان‌بینی دینی مبتنی بر هدایت انسان تأکید می‌کند. او معتقد است خداوند انسان را به دو طریق غریزی و وحیانی هدایت می‌کند و انسان نیز در عمل مختار است. اما نتایج این اختیار و انتخاب نیز با خود اوست. ممکن است به آتش دوزخ گرفتار شود یا رستگار و خشنود گردد.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهۀ چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

۲۰ آذر

سخنرانی عید فطر ۱۳۴۸

آیت‌الله طالقانی در خطبه نماز عید فطر سال ۱۳۴۸ که در مسجد هدایت ایراد کرد، ابتدا به بحث فطرت پرداخت و با بیان این که انسان‌ها فطرتاً موحد هستند و اختلاف بعد از آن ایجاد می‌شود که عقل اکتسابی جای عقل فطری را می‌گیرد، رسالت پیامبران را بشارت و انذار به پیامدهای عمل دانست. او همچنین، بر حاکمیت کتاب خدا به جای حاکمیت فرد تأکید کرد و گفت کسانی که فقط به رساله عمل می‌کنند، دین را نفهمیده‌اند، چرا که اصل دین حرکت به سمت حاکمیت کتاب است.
سپس طالقانی به وضعیت فلسطین و آوارگان فلسطینی اشاره کرد و کمک به مسلمان را امری فرامرزی دانست. در آن مقطع (خرداد ۱۳۴۸ ، ژوئن ۱۹۶۹) درگیری‌های در فلسطین افزایش یافته و به موج آوارگی فلسطینی‌ها که از ۱۹۶۷ و پس از جنگ ۶ روزه آغاز شد، دامن زده بود. بنابراین طالقانی با تأکید بر لزوم کمک به آوارگان فلسطینی، بعد از این سخنرانی، فطریۀ خود را به فلسطینیان اختصاص داد و گروهی از مردم هم در این عمل از او پیروی کردند.

ادامه مطلب

۰۴ بهمن

سخنرانی در اولین کنگره جبهۀ ملی دوم

آیت‌الله طالقانی اولین سخنران اولین کنگره جبهه ملی دوم بود. این کنگره از چهارم دی ۱۳۴۱ آغاز شد و تا یازدهم دی ماه ادامه داشت. افتتاحیه کنگره مصادف با مبعث پیامبر بود و به همین مناسبت آیت‌الله طالقانی به عنوان اولین سخنران انتخاب شد. او در این سخنرانی ضمن ارائۀ تفسیری کوتاه از سورۀ مدثر، بر اصول مبارزه بر پایه مکتب اسلام تأکید کرد و برخورداری از حسن‌نیت، صمیمیت و دوری از هرگونه حبّ قدرت و ریاست را برای به سرانجام رساندن مسئولیت بزرگی که اعضای جبهه ملی به دنبال تحقق آن بودند، ضروری دانست.
این کنگره در منزل حاج حسن قاسمیه برگزار شده و یکی از مهمترین کنگره‌های جبهه ملی بوده است. ریاست کنگره با الله‌یار صالح بود و نواب رئیس، کریم سنجابی و مهدی آذر بودند. در این کنگره علی‌رغم بحث‌ها و برخی موافقت‌ها، عضویت نهضت آزادی که آیت‌الله طالقانی از رهبران آن بود، در جبهه ملی دوم پذیرفته نشد.

ادامه مطلب