خطبه‌های طالقانی در نماز عید فطر

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به پیشنهاد آیت‌الله طالقانی و موافقت امام خمینی(ره) سنت نماز جمعه احیا شد و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. پنجمین جمعه از آغاز اقامه نماز جمعه، مصادف با عید فطر بود بنابراین به جای برگزاری نماز جمعه نماز عید فطر به امامت او برگزار شد. تعدادی از مسوولان عالی‌رتبه کشور نیز در صف نماز حضور داشتند.
دوم شهریور ۱۳۵۸، برابر با اول شوال، نماز عید فطر به امامت آیت‌الله طالقانی در دانشگاه تهران اقامه شد. او در خطبۀ اول ابتدا به توضیح این واقعیت تاریخی پرداخت که پیامبر(ص) پس از فتح مکه تمام امتیازات اجتماعی را ملغی کرد اما بعد از وفات ایشان دوباره آن امتیازها به جامعه برگشت تا زمانی که حضرت علی(ع) به خلافت رسید و دوباره بر لغو امتیازات تاکید کرد. سپس از این موضوع برای توصیف اوضاع ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بهره گرفت. او همچنین به موضوع نبرد در پاوه و درگیری با حزب دموکرات کردستان پرداخت و اقدامات آنها را محکوم کرد. طالقانی گفت از مردم کرد انتظار دارد مقابل این جریانات بایستند. در خطبۀ دوم نیز با اشاره به فرمان امام خمینی(ره) برای پایان دادن به ناآرامی‌های پاوه تاکید کرد: «فقط کسانی که متعرض جان و ناموس و حیثیت مردم شدند، اینها باید معدوم بشوند.»

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ کوثر

متن حاضر تفسیر سوره کوثر به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این سوره بر معنای کوثر و مصداق آن تأکید ویژه کرده است.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهه چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ ماعون

متن حاضر تفسیر سوره ماعون به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این سوره دربارۀ مکذبان و ریاکاران سخن می‌گوید و نشانه‌های رفتاری آنان را که در این سوره آمده است، شرح می‌دهد. او معتقد است که مکذبان به نام دین و با حفظ ظواهر به سایرین ظلم می‌کنند.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهه چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ بینه

متن حاضر تفسیر سوره بینه به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این سوره اقناع و دلیل‌آوری حضرت رسول برای کافران، مشرکان و اهل کتاب را توضیح و سپس وضع ایمان‌آورندگان و کافران را پس از آمدن بینه از سوی خدا شرح می‌دهد.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهه چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ الاعلی، آیات ۹ تا ۱۹

متن حاضر تفسیر آیات ۹ تا ۱۹ سوره الاعلی به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی در تفسیر این آیات معنای تذکره و یاد خدا را شرح می‌دهد و شرط آن را خشیت می‌داند. او همچنین آهنگ و لغات و طول کلمات این آیه را نیز از نظر گذرانده و کوشیده است اعجاز صوتی و آهنگی قرآن را نشان دهد.
این جلد از این مجموعۀ شش جلدی که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را دربرمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و درمدت حبس در زندان قصر به نگارش درآمده و پس از آزادی مولف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ تفسیر آیات ابتدایی سورۀ بقره

آیت الله طالقانی در سال ۱۳۵۲ یعنی بعد از بازگشت از تبعید به شهرستان بافت، به درخواست خانواده سلسله جلسات تفسیر قرآن را برای آنها برگزار کرد. او در این جلسات به ترتیب سوره‌های قرآن پیش می‌رفت و بعد از تفسیر سورۀ حمد به تفسیر سورۀ بقره پرداخت و در هفت جلسه آیات یک تا ۳۹ این سوره را تفسیر کرد. اما یک سال و نیم بعد از پایان تبعید ، در دوم آذر ۱۳۵۴ مجدداً دستگیر و به این ترتیب جلسات تفسیر قرآن متوقف شد.
مطلب حاضر، تفسیر آیات یک تا ۳۹ سوره بقره است. طالقانی در تفسیر آیات اول تا سوم این سوره، موضوع نیاز انسان به هدایت علیرغم برخورداری از عقل و گسترش علم را مطرح می کند.آیات چهار تا هفت به موضوع ایمان و تکامل نگرش ایمانی در یقین به آخرت اختصاص دارد. طالقانی در تفسیر آیات هشت الی ده با اشاره به تقسیم بندی سه‌گانه انسان ها از نظر اعتقاد به وحی به تفصیل دربارۀ گروه سوم که همان منافقان باشند، سخن می‌گوید و در جلسات بعدی، در تفسیر آیات نه الی یازده همچنان به بحث دربارۀ «منافق» می پردازد و جلسه پنجم نیز بررسی دو مثل قرآنی درباره منافقین است. در ادامه، توصیف قرآن از فاسقان آمده و بحث پایانی این جلسات،داستان خلقت حضرت آدم و هبوط اوست. لازم به ذکر است که در متن حاضر تفسیر آیات ۲۱ تا ۲۵ و نیز آیه ۳۴ سوره بقره موجود نیست.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد دوم؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۲۷۵ تا ۲۸۴

متن حاضر تفسیر آیات ۲۷۵ تا ۲۸۴ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد دوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات، مفهوم و چهره واقعی ربا و اثرات آن را بر روی فرد و جامعه شرح می‌دهد.
اثر حاضر، جلد دوم این مجموعه است که تفسیر جزء دوم قرآن کریم (آیات ۱۴۳ تا پایان سوره بقره) را در برمی‌گیرد. این جلد پس از تفسیر جزء سی‌ام به رشتۀ تحریر درآمده و نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ روندهای رهایی و پیروزی مؤمنان

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر متن یکی از این سخنرانی‌هاست که در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۴۳ ایراد شده و طالقانی در آن به نقش نماز در رستگاری انسان پرداخته است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ قبله، عامل رهایی بشر

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر متن یکی از این سخنرانی‌هاست که در تاریخ پنجم آذر ماه ۱۳۴۳ ایراد شده و طالقانی درآن به تشریح فلسفۀ اجزای مختلف اقامۀ نماز پرداخته است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ بشر ناراضی و مضطرب

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر متن یکی از این سخنرانی‌هااست که در تاریخ ۲۸ آبان ۱۳۴۳ ایراد شده و طالقانی در آن، ایمان و معنویت را، که از راه‌هایی چون خواندن نماز حاصل می‌شود، عامل آرامش بشر و نجات او از اضطراب دائم معرفی کرده است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ روح نماز

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر، متن یکی از این سخنرانی‌هاست که در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۴۳ ایراد شده و طالقانی در آن به نقش نماز خواندن واقعی در آرامش بخشیدن به انسان پرداخته است.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ استعانت

این متن از جمله سخنان آیت‌الله طالقانی است که در دهۀ چهل شمسی (از شهریور ۱۳۴۳ الی اردیبهشت ۱۳۴۴) زندان قصر ایراد کرده است. ایشان در این سخنان که در تاریخ هفتم آبان ماه ۱۳۴۳ ایراد شده، با استفاده از مفهوم استعانت کوشیده‌اند پاسخی به اضطراب‌های بشری بدهند.
آیت‌الله طالقانی در زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی در چارچوب درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی روزمره انسان‌ها ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب پرتوی از قرآن به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها ذیل بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. این متن‌ها بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری از آن سخنرانی‌ها تهیه شده که دربارۀ آن چنین توضیح داده است:
«آنچه در این بخش به نظر خواننده می‌رسد، پس از چهل سال (از ۱۳۴۳/۰۶/۱۹) از دفتری به خط ناخوانای این کمترین استخراج شده است که خودم نیز بعد از چهل سال آنها را به زحمت می‌خواندم و کلمات و جملات را از روی حدس و گمان شخصی به هم ارتباط می‌دادم. لذا این مطالب را نه می‌توان «تقریرات» آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده، و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»

ادامه مطلب