خطبه‌های طالقانی در آخرین نماز جمعه

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود که با موافقت امام خمینی روبرو شد.
طالقانی به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
شانزدهم شهریور ۱۳۵۸، ششمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. این نماز جمعه که به دلیل گرامیداشت یاد شهدای کشتار هفدهم شهریور ۱۳۵۷ در بهشت زهرا برگزار شد، آخرین نماز جمعه به امامت طالقانی نیز بود. دو روز بعد در شامگاه هجدهم شهریور او وفات یافت.
همان روز، آیت‌الله طالقانی غسال‌خانه جدید بهشت زهرا را نیز افتتاح کرده و پس از احوال‌پرسی با غسال به او گفته بود: «مرا اینجا آوردند خوب بشویی!» و سه روز بعد، پیکر او را به بهشت زهرا بردند.
طالقانی در خطبۀ اول این نماز جهاد در راه خدا و شهدای این راه را ستود و در خطبۀ دوم به اهمیت موضوع «سپردن امور به دست خود مردم» پرداخت و ریشه ناآرامی‌های کردستان را هم در عدم اجرای این امر دانست و دوباره بر ضرورت تأسیس شوراها تأکید کرد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه نماز روز جمعه دوم شهریور ۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که دو هفته بعد از آن برگزار شده، هفتمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه پنجم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
نهم شهریور ۱۳۵۸، پنجمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبۀ اول این نماز، تأکید کرد برای موفقیت انقلاب لازم است با دولت ( دولت موقت به نخست وزیری مهدی بازرگان) همکاری شود. در ادامه دو سورۀ جمعه و منافقین را برای قرائت در نماز جمعه مستحب مؤکد خواند و سپس به موضوع ناآرامی‌های کردستان پرداخت. در خطبۀ دوم او در ادامۀ همین بحث جزئیاتی از سفر خود به سنندج در فروردین ماه همان سال را شرح داد.
لازم به ذکر است که در برخی منابع به اشتباه، نماز روز جمعه دوم شهریور۱۳۵۸ را که نماز عید فطر بوده است، نماز جمعه به حساب آورده و لذا این نماز جمعه را که یک هفته بعد از آن برگزار شده، ششمین نمازجمعه نامگذاری کرده‌اند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز عید فطر

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به پیشنهاد آیت‌الله طالقانی و موافقت امام خمینی(ره) سنت نماز جمعه احیا شد و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. پنجمین جمعه از آغاز اقامه نماز جمعه، مصادف با عید فطر بود بنابراین به جای برگزاری نماز جمعه نماز عید فطر به امامت او برگزار شد. تعدادی از مسوولان عالی‌رتبه کشور نیز در صف نماز حضور داشتند.
دوم شهریور ۱۳۵۸، برابر با اول شوال، نماز عید فطر به امامت آیت‌الله طالقانی در دانشگاه تهران اقامه شد. او در خطبۀ اول ابتدا به توضیح این واقعیت تاریخی پرداخت که پیامبر(ص) پس از فتح مکه تمام امتیازات اجتماعی را ملغی کرد اما بعد از وفات ایشان دوباره آن امتیازها به جامعه برگشت تا زمانی که حضرت علی(ع) به خلافت رسید و دوباره بر لغو امتیازات تاکید کرد. سپس از این موضوع برای توصیف اوضاع ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بهره گرفت. او همچنین به موضوع نبرد در پاوه و درگیری با حزب دموکرات کردستان پرداخت و اقدامات آنها را محکوم کرد. طالقانی گفت از مردم کرد انتظار دارد مقابل این جریانات بایستند. در خطبۀ دوم نیز با اشاره به فرمان امام خمینی(ره) برای پایان دادن به ناآرامی‌های پاوه تاکید کرد: «فقط کسانی که متعرض جان و ناموس و حیثیت مردم شدند، اینها باید معدوم بشوند.»

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه چهارم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
بیست و ششم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با بیست و سوم ماه رمضان، چهارمین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد که اولین روز قدس نیز بود. او در خطبۀ اول این نماز به ناآرامی‌هایی که در برخی از شهرهای کشور در جریان بود، اشاره کرد و ضمن اعتراض به این وضعیت، عاملان این ناآرامی‌ها را آلت دست بیگانه خواند و نسبت به عقاب الهی هشدار داد. در خطبۀ دوم ، طالقانی به موضوع فلسطین پرداخت. او ضمن معرفی مسجد الاقصی و مسجد الحرام به عنوان دو منبع توحید در شرق و غرب اعلام کرد صهیونیزم در مسیری عکس مسیر انبیا است. خطیب جمعه تهران، همچنین مسئله فلسطین را مسئلۀ همۀ انسان‌های آزاد دانست و ملت‌های مسلمان را به چاره‌اندیشی در این باره فراخواند. در پایان خطبۀ دوم طالقانی دوباره به مسئله ناآرامی‌های پاوه اشاره و تهدید کرد که ملت مسلمان عاملان آن را سر جای خود می‌نشانند.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه سوم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
نوزدهم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با شانزدهم ماه رمضان، سومین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبۀ اول این نماز ضمن این که حیات را محور اعتقادات اسلامی خواند، تأکید کرد قانون برای آن که الهی باشد، باید بر محور زنده کردن جامعه قرار گیرد. او همچنین، مردم را به هوشیاری در مقابل فتنه‌ها، که به کل جامعه آسیب می‌زند، فراخواند. طالقانی در خطبۀ دوم به موضوع تسبیح الهی و«تزکیه» پرداخت و تاکید کرد ابتدا باید تزکیه صورت بگیرد و انسان به وجه فطری خود بازگردد و سپس، عقل صحیح را کسب کند و در همین چارچوب جامعه که همچنان غبار دوران طاغوت را دارد نیز باید از این غبار پاک شود.

ادامه مطلب

خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه دوم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
دوازدهم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با نهم ماه رمضان، دومین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبه اول توصیه به تقوا کرد و در خطبه دوم، پس از بحث دربارۀ تسبیح الهی، مشارکت در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی را حرکتی تسبیحی خواند. طالقانی در ادامه به موضوع خدایی بودن قانون اساسی و تذکر به نیروهای انقلابی که به اسم اسلام به دیگر گروه ها حمله می‌کنند پرداخت و با تأکید بر این که چپ نمایان در ناآرامی ها کشور نقش دارند کردها را به حفظ آرامش دعوت کرد.

ادامه مطلب

پیام رادیویی طالقانی در واکنش به دستگیری فرزندان

۲۳ فروردین ماه ۱۳۵۸، آیت‌الله طالقانی فرزندان خود (ابوالحسن و مجتبی طالقانی و نیز هدی همسر فلسطینی مجتبی) را برای دریافت پیامی که یاسر عرفات برای او ارسال کرده بود، نزد هانی‌الحسن، مسوول دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین فرستاد. اما آنها در راه بازگشت به خانه توسط اصغر صباغیان و محمد غرضی که از اعضای کمیته و ملبس به لباس سپاه پاسداران بودند، دستگیر و به محل استقرار کمیته در ساختمان سلطنت‌آباد ساواک منتقل شدند. آنها در این توقیف ۱۷ ساعته در سلول انفرادی نگه داشته شدند و دربارۀ ناآرامی‌های گنبدکاووس مورد بازجویی قرار گرفتند.
۲۳ فروردین ماه ۱۳۵۸، آیت‌الله طالقانی فرزندان خود (ابوالحسن و مجتبی طالقانی و نیز هدی همسر فلسطینی مجتبی) را برای دریافت پیامی که یاسر عرفات برای او ارسال کرده بود، نزد هانی‌الحسن، مسوول دفتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین فرستاد. اما آنها در راه بازگشت به خانه توسط اصغر صباغیان و محمد غرضی که از اعضای کمیته و ملبس به لباس سپاه پاسداران بودند، دستگیر و به محل استقرار کمیته در ساختمان سلطنت‌آباد ساواک منتقل شدند. آنها در این توقیف ۱۷ ساعته در سلول انفرادی نگه داشته شدند و دربارۀ ناآرامی‌های گنبدکاووس مورد بازجویی قرار گرفتند.
طالقانی پس از آزادی فرزندان، در اعتراض به این اتفاق، در روز ۲۵ فروردین دفاتر خود در تهران را تعطیل و به رامسر سفر کرد. در واکنش به این سفر، راهپیمایی‌های گسترده‌ای از سوی احزاب و نهادهای مختلف و دانش‌آموزان و دانشگاهیان برگزار شد. این سفر اعتراضی سرانجام با وساطت امام خمینی(ره) و دیدار احمد خمینی با طالقانی خاتمه یافت. طالقانی پس از بازگشت، در ۳۱ فروردین، در یک سخنرانی رادیویی حوادث رخ داده را برای عموم مردم توضیح داد. او در این سخنان دستگیری فرزندانش در روز روشن و بدون حکم دادگاه را نشانۀ مسأله‌ای نگران‌کننده دانست، که برای جلوگیری از تکرار حوادثی مشابه کردستان و گنبد، باید نسبت به رفع آن‌ اقدام کرد. وی همچنین با تمجید از تلاش‌ها و زحمات نیروهای پاسدار در کمیته‌ها، تصفیه این ارکان از نیروهای نفوذی و غیر صادق را ضروری اعلام کرد و نسبت به بروز افراط‌گرایی در جامعه نیز هشدار داد و در پایان از همه خواست به دور از دشمنی با یکدیگر محافظ راه مستقیم انقلاب باشند.

ادامه مطلب

سخنرانی مدرسۀ فیضیه

در فروردین ۱۳۵۸ دو تن از فرزندان آیت‌الله طالقانی (ابوالحسن و مجتبی) توسط برخی اعضای کمیتۀ انقلاب (از جمله محمد غرضی) دستگیر شدند. این اتفاق با واکنش تند آیت‌الله طالقانی و سفر اعتراضی به رامسر روبرو شد. به خصوص که ناآرامی‌های کردستان هم اتفاق افتاده بود و این مسائل ایشان را به این نتیجه رساند که نسبت به برخی روندهایی که در حال جا افتادن بود، موضع بگیرد. سفر اعتراضی ایشان با همراهی مردم و گروه‌های سیاسی روبرو شد و تظاهرات و تجمع‌هایی در حمایت از ایشان صورت گرفت.
در این شرایط، امام خمینی، فرزندش احمد خمینی را برای بازگرداندن ایشان به رامسر فرستاد. آیت‌الله طالقانی با آمدن احمد خمینی به همراه او عازم قم شدند. در این سفر به منزل احمد خمینی و نیز منزل آیت‌الله اشراقی داماد امام خمینی رفتند. در نهایت هم در ۳۱ فروردین یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های بعد از انقلاب خود را در مدرسۀ فیضیه قم انجام داد.
ایشان در این سخنرانی از حق تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان قاطعانه دفاع کرد و در خصوص انحراف از خواست تودۀ مردم هشدار داد و حتی از حضور کمونیست‌ها در شوراهای محلی در صورت انتخاب از سوی مردم دفاع کرد.

ادامه مطلب

دربارۀ فطرت

آیت‌الله طالقانی در خرداد ماه ۱۳۴۹ مقدمه‌ای بر کتاب «ایدئولوژی الهی و پیشتازان تمدن» اثر سید محمدباقر نجفی نوشته است و در آن تأکید دارد که با عقل فطری می‌توان نظم جهان را درک کرد. شرک حاصل اثرگذاری عوامل محیطی و اندیشه‌های محدود بر این فطرت است. علم محدود بشری توانایی انعکاس همۀ روابط و قوانین جهان را ندارد و خود حجابی بر ماورا است. از نظر طالقانی بحران‌های فکری و اجتماعی انسان از دانشمندنمایان کوتاه‌نظر حاصل شده است که محدودیت علم را درک نمی‌کنند.

ادامه مطلب

یادی از مصدق

آیت‌الله طالقانی در ۲۹ اسفند سال ۱۳۴۶ یعنی چند ماهی بعد از آزادی‌اش از زندان به خاطر پرونده نهضت آزادی، بر سر مزار محمد مصدق در احمدآباد می‌رود. این حرکت او در حالی بوده که حکومت محمدرضا شاه ورود به آرامگاه مصدق را ممنوع و بر آن محدودیت‌های بسیار اعمال کرده بود.
طالقانی در آنجا، یک جلد از تفسیر پرتوی از قرآن را به آرامگاه مصدق هدیه کرده و در صفحۀ اول آن به خط خود یادگاری نوشته است. او در این یادداشت محمد مصدق را پاک، شکست‌ناپذیر و موجب افتخار خوانده است.

ادامه مطلب

فلسفه حج

آیت‌الله طالقانی سخنرانی خود را با مقدمه‌ای درباره‌ی اعیاد مسلمانان و دیگر عیدهای رایج در جهان آغاز و به امتیاز عید فطر و قربان نسبت به اعیاد دیگر اشاره کرده است. سپس فلسفۀ حج، قربانی کردن و لباس احرام پوشیدن را توضیح داده و احکام حج را تفسیر کرده است. او با تفسیر آیه‌هایی از سورۀ بقره به شرح معنای احکام حج پرداخت. او از قیام امام حسین (ع) به عنوان تجلی معنای واقعی حج یاد کرد و در نهایت داستان شهادت مسلم بن عقیل را روایت کرد.

ادامه مطلب

سخنرانی عید قربان در زندان قصر

اثر حاضر، متن سخنرانی آیت‌الله طالقانی به مناسبت عید قربان است که در سوم اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ و پس از نماز عید، در بند چهار زندان قصر ایراد شده است. او در این سخنرانی پس از شرح معنای عید و انواع آن، به تفصیل درباره اعمال حج و معانی آنها و نیز جایگاه عید قربان توضیح می‌دهد. طالقانی سخنانش را با بحث دربارۀ نسبت قیام امام حسین(ع) و حج به پایان می‌رساند.

ادامه مطلب