سخنان آیتالله طالقانی در مراسم سوگند پرسنل شهربانی جمهوری اسلامی ایران
در قسمتی از این مراسم حضرت آیتالله طالقانی طی سخنانی اظهار داشتند:
«اجتماعی است از برادران و خواهران و فرزندان مؤمن به انقلاب، افسران، درجهداران، پاسبانها و افراد پلیس ما. مقدمۀ هر سوگند به حق، سوگندی که منشأ تعهد و مسئولیت و انجام وظیفه است، توبه است. توبه در فرهنگ اسلام و مبانی قرآن، راه آشتی خلق، انسان گناهکار با خدا و مردم است. در همۀ ادیان و مذاهب، مسئلۀ تزكيه و توبه به صورتهای مختلف وجود دارد. رهبانیت، غسل تعمید و قربانیها بر اساس همین اصل توبه است. توبه یعنی برگشت انسانی که خود به خود به طرف گناه سوق داده میشود و يك تضاد درونی بین جاذبۀ حق و زندگی و حیات مادی و شهوات در درون هر فردی پیش میآید. این انسان راه توبه میجوید. توبه یعنی تحول و تغيير درونی انسان، انسان متحول، انسان قابل برگشت. این از مسائل بسیار مهم اسلامی است که در توبه را به روی انسان باز کرده است.
همانطوری که آدم ابوالبشر مرتکب گناه شد، همه افراد بشر هم مستحق گناه هستند ولی آنچه بیش از حرکت طبیعی خلاف حق انسان، افراد را دچار گناه میکند، محیط اجتماعی است. یعنی انسانی که خواهناخواه به جاذبۀ شهوات و هوسها و هویها دچار گناه میشود. اگر محیط و نظام اجتماعی در مسیر حق و در مسیر صلاح و در مسیر عدالت نبود افراد بیش از آنچه که به طور طبیعی دچار گناه میشوند، انحرافهایشان افزایش مییابد.
در رژیم منحط واژگونه، برخلاف مسیر حق و عدالت، فاسدها منشأ رتق و فتق امور بودند. این همان محیطی است که علی علیهالسلام به نام محيط جاهلیت از آن نام میبرد. وقتی که میگویند محیط جاهلیت، تصویری قبل از اسلام و بیابان جزيرهالعرب، بتها، وحشیگریها… در ذهن ما ترسيم میشود و گمان میکنیم همان معنی جاهلیت است. اما وقتی علی علیهالسلام جاهلیت را ترسیم میکند، میفرماید: «سرزمین جاهليت سرزمینی است که در آن دانشمند، متعهد، مسئول لجام خورده است و جاهل بر کرسی زعامت نشسته است.»
در چنین محیطی که افراد متعهد در بند باشند، هیچ کس نمیتواند مدعی باشد که دامنش از لوث گناه پاك بوده. هر کسی، هر طبقهای در هر موضعی که بوده، کم و بیش دچار گناه شده است. در يك فضای آلوده و دودزا هر کس در حد خود دامنش و صورتش آلوده میشود. بنابراین، در يك محيط اجتماعی که ما تا چند ماه قبل دچار آن بودیم و آتشفشان شهوت، خودخواهی و گناه همۀ مردم را کم و بیش مبتلی به گناه کرده بود. بعضی گناهشان بیشتر بود و مستقیماً در گناه و ظلم و غارت و شکنجه مردم دست داشتند، بعضی در کنارتر بودند. بعضی ساکت بودند. بعضیها هم رژیم را همراهی و كمك میکردند. یعنی اکثراً گناهکار بودند. جز آنانی که به پای استقامت قيام کردند و گناهانشان را با خون بدنشان شستشو کردند.
از این جهت، عاملی که ساکت نشست، روشنفکری که فکرش را اختيار نظام استبداد قرار داد، آنکه در گذشته در چنین روزی جاوید شاه گفت، مسیر زندگی او را به اینجا کشانده بود که برخلاف درك و شعورش که هیچ کس جاویدان نیست، نعره جاوید شاه بکشد. من به طور کلی میگویم که اکثریت ملت ما کم و بیش گناهکار بودیم و ما را به سوی گناه کشانده بودند. همه باید توبه کنیم. نباید عدۀ خاصی، گروهی و افرادی را گناهکار بشماریم و دیگران را تبرئه کنیم. خداوند راه توبه را برایمان باز گذاشته و ما که مسلمان، موحد و پیرو قرآن هستيم باید با سینه باز راه توبه را باز کنیم و بپذیریم.
حضرت آیتالله طالقانی در قسمت دیگری از سخنانشان گفتند:
«ما باید به خاطر زخمهایی که خوردیم، غارتهایی که شدیم، به خاطر کشته دادن بهترین جوانهایمان، به منطق عقل و دین و شرافت باید انتقامجویی کنیم. دیگران هر چه میخواهند بگویند، بگذارید بگویند. ولی يك مسئله را نباید فراموش کنیم و آن این است که ما ملتی هستیم وابسته به هم. گناهکار و بی گناه به هم وابستهایم. ما در مرحله اول از ملت ایران و در مرحلۀ بعد از رهبری انقلاب – چون رهبر ما رهبر ملت است و فریاد ملت است – میخواهیم دربارۀ جنایتکاران اصلی آنهایی که مستقیماً دستشان به خون مردم و اموال و ثروتهای مردم آلوده شده است، گذشت نشود. ولی آنهایی که در پستها و جاهایی بودند که خواه ناخواه به طرف گناه کشیده شدند مقصرين اصلی نیستند و باید وضع زندگی آنها در يك محيط آرام بررسی شود. ما میخواهيم يك عفو عمومی که باقیماندۀ سنت پیامبر است صورت بگیرد تا بتوانیم به جهانیان بفهمانیم انقلاب ما خصوصیات و ویژگیهای خاص خود را دارد.»
آیتالله طالقانی در پایان سخنرانی خود خطاب به پرسنل شهربانی گفتند:
«امروز پلیس از ملت است و ملت باید همکار پلیس باشد. ما بسیار متأسفيم که در مراکز کلانتریها و شهربانی هنوز پلیس خودش [را] کنار میکشد و اين يك نوع حالت دلزدگی و افسردگی است که باید با همکاری و روی خوش ملت برطرف شود. مردم باید در خیابانها و جاهای دیگر با پلیس همکاری کنند. همۀ قوانین، احکام و مصوبات باید به دست پلیس انجام گیرد. پلیس واقعی را نمیتوان با پول و درجه خرید. چون وجدانش بر او حاکم است. خصوصاً در کشور اسلامی باید وجدان مسئولیت در فرزندان پليس ما زندهتر شود. آنها باید در مقابل این نهضت عظيم احساس مسئولیت کنند. امیدوارم وضع پلیس بهتر شود در کلانتریها، باید رئیس کلانتری به معنای واقعی کلانتر باشد. یعنی سرپرست محل، نگهبان محل و مسئول جان و مال و ناموس ساكنين آن محل و شهربانی هم باید ناظر بر کارهای کلانتریها باشد.»
کیهان چهارشنبه ۲۲ فروردین ۵۸
پایان متن//
از آزادی تا شهادت، اسناد جنبش اسلامی: قسمت اول از جلد دوم، تهران: انتشارات ابوذر، 25 مهر 1358، صص 134-136، به نقل از روزنامۀ کیهان 22/01/1358.
نسخه صوتی موجود نیست.
نسخه ویدئویی موجود نیست.
- آیتالله طالقانی, اجتماعی شهربانی, انتشارات ابوذر, انقلاب, پلیس, توبه, جاهلیت, رژیم پهلوی, روزنامه کیهان, سخنرانی, سیاسی, عفو عمومی, علی علیه السلام, کادر رده پایین., کتاب از آزادی تا شهادت, کلانتری, گناه, گناهکار, محیط اجتماعی, محیط جاهلیت, همبستگی اجتماعی
- سیاست و اجتماع
- انتشارات ابوذر, ایرنا, روزنامه کیهان