درس‌های قرآنی؛ با قرآن در صحنه (۳)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از آیت‌الله طالقانی درخواست شد به ارائه تفسیر قرآن در قالب یک برنامه تلویزیونی بپردازد. این برنامه «با قرآن در صحنه» نام گرفت که با اجرای احمد جلالی از چهارم اردیبهشت تا بیست و پنجم مرداد ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد. طالقانی درباره این برنامه می‌گوید :« هدف ما از این برنامه این است که حال که در صحنه انقلاب اسلامی حاضر شده‌ایم، و هر کدام از ما در جمهوری اسلامی مسوولیتی بر دوش داریم، قرآن را با خود در صحنه داشته باشیم. پرداختن به قرآن و تطبیق مفاهیم آن با زندگی و ملموس کردن آن نه تنها کارساز و موثر است، بلکه ضامن تداوم این نهضت در آینده نیز هست.»
مطلب حاضر، سومین قسمت برنامه «با قرآن در صحنه» است که طالقانی در آن به موضوع اعجاز قرآن و مبارزه‌طلبی آن پرداخته و نمونه‌هایی از شکست کسانی که می‌خواستند چیزی مشابه قرآن بیاورند، را ذکر کرده است. او در پایان بر ضرورت بهره‌گیری از قرآن در جریان زندگی تأکید می‌کند.

ادامه مطلب

رسالت توحیدی ابراهیم

متن زیر سخنرانی آیت‌الله طالقانی در عید قربان است که بنا به آنچه در کتاب مناره‌ای در کویر آمده این سخنرانی در یکی از سال‌های ۳۹، ۴۰ و یا ۴۱ انجام گرفته است.
طالقانی در این سخنرانی از رسالت حضرت ابراهیم شروع می‌کند و به داستان قربانی کردن اسماعیل و ساخت خانه خدا می‌پردازد. سپس این داستان ابراهیم را به دین اسلام و تاریخ اسلام گره می‌زند. او فرمانبری مسلم بن عقیل از امام حسین را به تسلیم قربانی شدن اسماعیل تشبیه می‌کند و داستان مسلم بن عقیل را شرح می‌دهد.

ادامه مطلب

ترجمۀ مناسک حج

آیت‌الله طالقانی کتاب مناسک حج را در سال ۱۳۳۴ به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب منسوب به زید شهید است که بنا بر مقدمۀ علامه شهرستانی از امام سجاد (ع) به وی رسیده است. علامه شهرستانی در مقدمۀ این کتاب اسناد و اعتبار آن را بررسی و تأیید کرده است و آیت‌الله طالقانی نیز در مقدمه‌ای که بر ترجمۀ فارسی آن نوشته تأکید دارد که برخی از احکام احرام و حج که عموم فقها ذکر نموده‌اند در این کتاب نیامده و به موارد مقتضی در پانویس اشاره خواهد شد. ولی متأسفانه بخش زیادی از پانویس‌ها در نسخه موجود افتاده و قابل دسترسی نیستند.
آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۳۱ به حج رفت و خاطرات این سفر را در کتابی با نام «به سوی خدا می‌رویم» منتشر کرد و سپس به ترجمۀ این کتاب مشغول شد.

ادامه مطلب

قائد معنوی مسلمانان (به مناسبت ولادت امام حسین(ع) )

این متن، مقاله‌ای به قلم آیت‌الله طالقانی به مناسبت تولد امام حسین (ع) است که در خرداد ماه ۱۳۲۸ در مجلۀ آیین اسلام منتشر شده است. آیت‌الله طالقانی در این مقاله ضمن اشاره به تربیت الهی امام حسین (ع) توسط پیامبر اسلام، حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع) مرور مختصری به زندگی امام حسین (ع) دارند و اشاره می‌کند که امام حسین (ع) سومین کسی از مبدأ خانۀ خدا قیام خود را آغاز می‌کنند و این امام را قائد مسلمانان می‌خوانند.

ادامه مطلب

سلسله سخنرانی‌های رادیویی؛ ولادت امام علی (ع)

آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۲۵ به درخواست اداره تبلیغات وقت، مجموعه مطالبی را برای رادیو ارسال کرد که در قالب سلسله برنامه‌هایی از ۱۹ بهمن ۱۳۲۵ تا ۴ تیر ۱۳۲۶ از این رسانه پخش شد. این مطالب توسط گوینده رادیو خوانده می‌شدند و طالقانی متن آنها را بعداً در قالب کتاب «گفتارها» نیز منتشر کرد. این برنامه‌ها در روزگاری پخش می‌شد که عموم متشرعین و روحانیان استفاده از رادیو را دارای اشکال می‌دانستند.
مطلب حاضر متن یکی از این برنامه‌هاست که ۱۲ خرداد ۱۳۲۶، مصادف با ۱۳ رجب ۱۳۶۶ هجری قمری، به مناسبت ولادت حضرت علی(ع) منتشر شده است. طالقانی در این برنامه با ذکر بخشی از مقدمۀ خود بر نهج‌البلاغه ضمن برشمردن ابعاد گوناگون شخصیت امام علی(ع)، مسلمانان را به پیروی از اخلاق و فضایل ایشان دعوت می‌کند.

ادامه مطلب

سلسله سخنرانی‌های رادیویی؛ بانوی اسلام

آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۲۵ به درخواست اداره تبلیغات وقت، مجموعه مطالبی را برای رادیو ارسال کرد که در قالب سلسله برنامه‌هایی از ۱۹ بهمن ۱۳۲۵ تا ۴ تیر ۱۳۲۶ از این رسانه پخش شد. این مطالب توسط گوینده رادیو خوانده می‌شدند و طالقانی متن آن‌ها را بعدا در قالب کتاب «گفتارها» نیز منتشر کرد. این برنامه‌ها در روزگاری پخش می‌شد که عموم متشرعین و روحانیان استفاده از رادیو را دارای اشکال می‌دانستند.
مطلب حاضر، متن یکی از این برنامه‌هاست که در تاریخ شانزدهم فروردین سال ۱۳۲۶، مصادف با روز وفات حضرت فاطمه زهرا(س) ، منتشر شده است. آیت‌الله طالقانی این مطلب را با مقدمه‌ای دربارۀ جایگاه زن در قرآن و سیره پیامبر(ص) آغاز کرده و سپس به شرح زندگانی آن حضرت به عنوان دختر پیامبر، همسر امام علی(ع) و نیز در مقام مهم مادری پرداخته است. او این مبحث را با ذکر خطبه‌ای که حضرت فاطمه(س) در روزهای پایانی عمر خود در جمع زنان مدینه ایراد کردند، به پایان رسانده است.

ادامه مطلب

سلسله سخنرانی‌های رادیویی؛ تعلیم و تربیت اسلامی

آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۲۵ به درخواست اداره تبلیغات وقت، مجموعه مطالبی را برای رادیو ارسال کرد که در قالب سلسلسه برنامه‌هایی از ۱۹ بهمن ۱۳۲۵ تا ۴ تیر ۱۳۲۶ از این رسانه پخش شد. این مطالب توسط گوینده رادیو خوانده می‌شدند و طالقانی متن آن‌ها را بعدا در قالب کتاب «گفتارها» نیز منتشر کرد. این برنامه‌ها در روزگاری پخش می‌شد که عموم متشرعین و روحانیان استفاده از رادیو را دارای اشکال می‌دانستند.
طالقانی در ده جلسه از مجموع جلسات این برنامه‌ها، به بحث درباره تعلیم و تربیت در اسلام پرداخته است که این مطالب بعدها در برخی نشریات مانند آیین اسلام نیز بازنشر شده‌اند. او در جلسه نخست بحث خود را با صحبت از نسبت موضوع تربیت با قوای درونی انسان‌ها آغاز می‌کند و در دومین جلسه که بخشی از آن به مناسبت ولادت پیامبر اسلام به طرح ضرورت مسئله وحدت اختصاص می‌یابد، از نقش محیط بر تربیت انسان‌ها می‌گوید. طالقانی در سومین جلسه مسأله تربیت قوای درونی انسان بر اساس اصول قرآنی را مورد بررسی قرار می‌ده دو در جلسات بعدی با استناد به یافته‌های علمی و بهره‌گیری از زبان تمثیل، مکانیسم دفاعی بدن در مقابل آفات و سموم را تشریح می‌کند و با تأکید بر نقش ایمان در انجام عمل، به واکاوی این امر می‌پردازد که چرا انسان علی‌رغم داشتن علم به مضرات عملی، به انجام آن گرایش دارد. تاکید او در این بحث، ضرر اعمالی همچون مصرف الکل، مواد مخدر و قمار بر بدن انسان و جامعه با استناد به آیات قرآن و برخی از پژوهش‌های علمی است.
لازم به ذکر است که جلسۀ چهارم این سلسله سخنرانی با عنوان «مسئولیت برای حفظ جسم» در یکی از شماره‌های سال ششم نشریۀ آیین اسلام در خرداد ماه ۱۳۲۸ نیز منتشر شده است.

ادامه مطلب