خطبه‌های طالقانی در نماز جمعه دوم

آیت‌الله طالقانی به نماز جمعه توجه ویژه داشت و بارها در مسجد هدایت از اهمیت آن سخن گفته بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بانی برگزاری نماز جمعه در مسجد جامع نارمک بود. بنابراین شش ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد سنت نماز جمعه احیاء شود. با موافقت امام خمینی(ره) با این امر، امامان جمعه در سراسر کشور منصوب شدند و طالقانی نیز به عنوان امام جمعه تهران، نمازهای باشکوهی را در دانشگاه تهران با حضور جمع زیادی از مردم اقامه کرد. آخرین نماز جمعه به امامت او نیز در بهشت زهرا برگزار شد.
دوازدهم مرداد ماه ۱۳۵۸، برابر با نهم ماه رمضان، دومین نماز جمعه به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد. او در خطبه اول توصیه به تقوا کرد و در خطبه دوم، پس از بحث دربارۀ تسبیح الهی، مشارکت در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی را حرکتی تسبیحی خواند. طالقانی در ادامه به موضوع خدایی بودن قانون اساسی و تذکر به نیروهای انقلابی که به اسم اسلام به دیگر گروه ها حمله می‌کنند پرداخت و با تأکید بر این که چپ نمایان در ناآرامی ها کشور نقش دارند کردها را به حفظ آرامش دعوت کرد.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ العلق آیات ۹ تا ۱۹

متن حاضر تفسیر آیات ۹ تا ۱۹ سوره العلق به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات به بیان اهمیت تقوا و بندگی در مقابل سرکشی و طغیان می‌پردازد و در نهایت این سوره را مبین اهداف رسالت معرفی می‌کند.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهه چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ اللیل، آیات ۱۲ تا ۲۱

متن حاضر آیات ۱۲ تا ۲۱ تفسیر سوره اللیل به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات بر جهان‌بینی دینی مبتنی بر هدایت انسان تأکید می‌کند. او معتقد است خداوند انسان را به دو طریق غریزی و وحیانی هدایت می‌کند و انسان نیز در عمل مختار است. اما نتایج این اختیار و انتخاب نیز با خود اوست. ممکن است به آتش دوزخ گرفتار شود یا رستگار و خشنود گردد.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهۀ چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد ششم؛ تفسیر سورۀ اللیل، آیات ۱ تا ۱۱

متن حاضر آیات ۱ تا ۱۱ تفسیر سوره اللیل به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد ششم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات می‌کوشد نشان دهد که سیاق سوگندها و بیان مفاهیم متقابل مانند شب و روز و مذکر و مؤنث و آنچه درباره سرنوشت انسان گفته شده، به نوعی نمایش نموداری خطی در راه تکامل و حرکت انسان به سوی غایت خویش است.
این جلد که تفسیر بخش دوم جزء سی‌ام است، از سوره اعلی تا سوره ناس را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر در نیمۀ دوم دهۀ چهل به نگارش درآمده و پس از آزادی مولف، توسط وی ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد پنجم؛ تفسیر سورۀ النازعات، آیات ۱ تا ۷

متن حاضر تفسیر آیات ۱ تا ۷ سوره النازعات به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد پنجم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. در این بخش طالقانی می‌کوشد تغییرات زمین در هنگامۀ قیامت و همچنین سوگندهای قرآن را در ابتدای سورۀ النازعات واکاوی کند. تفسیر آیات این سوره دسته‌بندی شده، به هم پیوسته‌اند و آیت‌الله طالقانی در پایان هر بخشی را به بخش بعد پیوند زده است.
این جلد از این کتاب شش جلدی، تفسیر بخش نخست جزء سی‌ام، از سورۀ نبأ تا سورۀ طارق، را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی در سال ۱۳۴۶ ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد پنجم؛ تفسیر سورۀ نباء، آیات ۳۸ تا ۴۰

متن حاضر تفسیر آیات ۳۸ تا ۴۰ سوره نباء به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد پنجم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی در شرح و تفسیر آیات پایانی سورۀ نباء از وضع انسان در قیامت کبری سخن می‌گوید و به سیاق آیات بر عمل و انتخاب افراد تأکید می‌کند.
این جلد از این مجموعۀ شش جلدی، تفسیر بخش نخست جزء سی‌ام، از سورۀ نبأ تا سورۀ طارق را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی در سال ۱۳۴۶ ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد پنجم؛ تفسیر سورۀ نباء، آیات ۳۱ تا ۳۷

متن حاضر تفسیر آیات ۳۱ تا ۳۷ سوره نباء به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد پنجم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی بر اساس محتوای این آیات به توصیف اوصاف متقیان و همچنین تفسیر آنچه به عنوان پاداش آنان ذکر شده است، می‌پردازد.
این جلد از این مجموعۀ شش جلدی، تفسیر بخش نخست جزء سی‌ام، از سورۀ نبأ تا سورۀ طارق، را در برمی‌گیرد. تفسیر جزء سی‌ام پس از جزء اول قرآن کریم و در مدت حبس در زندان قصر به نگارش درآمده و پس از آزادی مؤلف، توسط وی در سال ۱۳۴۶ ویرایش و منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد سوم؛ تفسیر سورۀ آل‌عمران آیات ۹۳ تا ۱۰۹

متن حاضر تفسیر آیات ۹۳ تا ۱۰۹ سورۀ آل‌عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد سوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی در تفسیر این آیات ابتدا دربارۀ علت حرام شدن برخی طعام‌ها برای بنی‌اسرائیل در تورات و سپس دربارۀ هدف و چگونگی ساختن خانه کعبه و همچنین مسجدالاقصی توضیح داده است. او طبق این آیات، هدف از ساخت خانه خدا را گسترده شدن آهنگ عرفان و شعور در سراسر زمین و قرار گرفتن همه در یک صف و به یک جهت و از میان رفتن فاصله‌ها و امتیازها عنوان کرده است. طالقانی در تفسیر آیات بعدی به چگونگی و تبعات گمراهی پس از هدایت پرداخته و در نهایت، موضوع اعتصام به حبل‌الله را شرح داده است. او در تفسیر این آیات هدف از نزول وحی و کتاب را همین اعتصام به حبل‌الله معرفی می‌کند و طبق آن هر کس به این ریسمان چنگ زند با هدایت خدا به نور و درخشندگی می‌رسد و هر کس از طاغوت‌های درونی و بیرونی پیروی کند، دچار تاریکی و تیرگی خواهد شد.
اثر حاضر، جلد سوم این مجموعۀ شش جلدی است که تفسیر آیات ۱ تا ۱۲۰ سوره آل عمران را دربرمی‌گیرد. این کتاب در فاصله سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ نگارش یافته است و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ پس از وفات طالقانی منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ تفسیر آیات ابتدایی سورۀ بقره

آیت الله طالقانی در سال ۱۳۵۲ یعنی بعد از بازگشت از تبعید به شهرستان بافت، به درخواست خانواده سلسله جلسات تفسیر قرآن را برای آنها برگزار کرد. او در این جلسات به ترتیب سوره‌های قرآن پیش می‌رفت و بعد از تفسیر سورۀ حمد به تفسیر سورۀ بقره پرداخت و در هفت جلسه آیات یک تا ۳۹ این سوره را تفسیر کرد. اما یک سال و نیم بعد از پایان تبعید ، در دوم آذر ۱۳۵۴ مجدداً دستگیر و به این ترتیب جلسات تفسیر قرآن متوقف شد.
مطلب حاضر، تفسیر آیات یک تا ۳۹ سوره بقره است. طالقانی در تفسیر آیات اول تا سوم این سوره، موضوع نیاز انسان به هدایت علیرغم برخورداری از عقل و گسترش علم را مطرح می کند.آیات چهار تا هفت به موضوع ایمان و تکامل نگرش ایمانی در یقین به آخرت اختصاص دارد. طالقانی در تفسیر آیات هشت الی ده با اشاره به تقسیم بندی سه‌گانه انسان ها از نظر اعتقاد به وحی به تفصیل دربارۀ گروه سوم که همان منافقان باشند، سخن می‌گوید و در جلسات بعدی، در تفسیر آیات نه الی یازده همچنان به بحث دربارۀ «منافق» می پردازد و جلسه پنجم نیز بررسی دو مثل قرآنی درباره منافقین است. در ادامه، توصیف قرآن از فاسقان آمده و بحث پایانی این جلسات،داستان خلقت حضرت آدم و هبوط اوست. لازم به ذکر است که در متن حاضر تفسیر آیات ۲۱ تا ۲۵ و نیز آیه ۳۴ سوره بقره موجود نیست.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ طهارت و پاکیزگی باطن

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر، متن یکی از این سخنرانی‌هاست که روز یکشنبه ۲۸ شهریور ۱۳۴۳ مصادف با ۱۳ جمادی الاولی ۱۳۸۴ قمری، در سالروز شهادت حضرت فاطمه(س) ایراد شده است. طالقانی به این مناسبت ضمن ارائه شرح مختصری از زندگی حضرت فاطمه(س)، به تجلیل از مقام و شخصیت ایشان می‌پردازد.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۶۲ تا ۶۶

متن حاضر تفسیر آیات ۶۲ تا ۶۶ سورۀ بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن آمده است. این جلد از این کتاب شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آنها با موضوع سرگذشت بنی‌اسرائیل و راه‌های رستگاری و گمراهی انسان در ارتباط با ادیان، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در شش جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین، پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد اول؛ تفسیر سورۀ بقره آیات ۴۰ تا ۴۳

متن حاضر تفسیر آیات ۴۰ تا ۴۳ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن شامل تفسیر جزء اول قرآن کریم (سورۀ حمد و آیات ۱ تا ۱۴۳ سورۀ بقره) تقریر شده است.
آیت‌الله طالقانی در این بخش پس از شرح لغات مهم این آیات به تفسیر آن‌ها با موضوع حق و باطل، پرداخته است.
کتاب‌ «پرتوی از قرآن» در ۶ جلد از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن، بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب