به سوی خدا می‌رویم؛ سفر به جده

متن حاضر بخش ششم کتاب «به سوی خدا می‌رویم» نوشتۀ آیت‌الله طالقانی است. این بخش از کتاب به شرح طالقانی از سفر خود پس از رسیدن به جده و مشکلات زائران در جده اختصاص دارد.
لازم به یادآوری است که این کتاب حاصل سفر حج آیت‌الله طالقانی در تابستان سال ۱۳۳۱ است. او در این سفر یادداشت‌هایی می‌نویسد که یک سال بعد به صورت کتاب منتشر می‌شود. کتاب با شرح ماجرای ساخته شدن خانه خدا با استناد به آیات قرآن کریم، آغاز شده و در ادامه پس از توضیحاتی درباره آداب حج، سفرنامه حج آیت‌الله طالقانی آمده است. نویسنده در شرح سفر خود، به فراخور رویدادها گاهی به حوادث تاریخ اسلام نیز می‌پردازد و در مواردی فلسفه اعمال حج را توضیح می‌دهد.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد سوم؛ تفسیر سورۀ آل‌عمران آیات ۹۳ تا ۱۰۹

متن حاضر تفسیر آیات ۹۳ تا ۱۰۹ سورۀ آل‌عمران به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد سوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی در تفسیر این آیات ابتدا دربارۀ علت حرام شدن برخی طعام‌ها برای بنی‌اسرائیل در تورات و سپس دربارۀ هدف و چگونگی ساختن خانه کعبه و همچنین مسجدالاقصی توضیح داده است. او طبق این آیات، هدف از ساخت خانه خدا را گسترده شدن آهنگ عرفان و شعور در سراسر زمین و قرار گرفتن همه در یک صف و به یک جهت و از میان رفتن فاصله‌ها و امتیازها عنوان کرده است. طالقانی در تفسیر آیات بعدی به چگونگی و تبعات گمراهی پس از هدایت پرداخته و در نهایت، موضوع اعتصام به حبل‌الله را شرح داده است. او در تفسیر این آیات هدف از نزول وحی و کتاب را همین اعتصام به حبل‌الله معرفی می‌کند و طبق آن هر کس به این ریسمان چنگ زند با هدایت خدا به نور و درخشندگی می‌رسد و هر کس از طاغوت‌های درونی و بیرونی پیروی کند، دچار تاریکی و تیرگی خواهد شد.
اثر حاضر، جلد سوم این مجموعۀ شش جلدی است که تفسیر آیات ۱ تا ۱۲۰ سوره آل عمران را دربرمی‌گیرد. این کتاب در فاصله سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ نگارش یافته است و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ پس از وفات طالقانی منتشر شده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد دوم؛ تفسیر سورۀ بقره، آیات ۲۱۱ تا ۲۱۶

متن حاضر تفسیر آیات ۲۱۱ تا ۲۱۶ سورۀ بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد دوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات توضیحاتی در باب انفاق و نیکی و اثرات آن می‌دهد.
اثر حاضر، جلد دوم مجموعۀ شش جلدی «پرتوی از قرآن» است که تفسیر جزء دوم قرآن کریم (آیات ۱۴۳ تا پایان سوره بقره) را در برمی‌گیرد. این جلد پس از تفسیر جزء سی‌ام به رشتۀ تحریر درآمده و نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد دوم؛ تفسیر سورۀ بقره، آیات ۲۰۰ تا ۲۱۰

متن حاضر تفسیر آیات ۲۰۰ تا ۲۱۰ سورۀ بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد دوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات به شرح حکمت مناسک حج پرداخته است.
اثر حاضر، جلد دوم مجموعۀ شش جلدی «پرتوی از قرآن» است که تفسیر جزء دوم قرآن کریم (آیات ۱۴۳ تا پایان سوره بقره) را در برمی‌گیرد. این جلد پس از تفسیر جزء سی‌ام به رشتۀ تحریر درآمده و نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد دوم؛ تفسیر سورۀ بقره، آیات ۱۹۰ تا ۱۹۹

متن حاضر تفسیر آیات ۱۹۰ تا ۱۹۹ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد دوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات فرمان جهاد فی سبیل‌الله و نسبت آن را با قوانین بشری و احکام الهی بررسی می‌کند.
اثر حاضر، جلد دوم این مجموعه است که تفسیر جزء دوم قرآن کریم (آیات ۱۴۳ تا پایان سوره بقره) را در برمی‌گیرد. این جلد پس از تفسیر جزء سی‌ام به رشتۀ تحریر درآمده و نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد دوم؛ تفسیر سورۀ بقره، آیات ۱۵۹ تا ۱۶۴

متن حاضر تفسیر آیات ۱۵۹ تا ۱۶۴ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد دوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. آیت‌الله طالقانی در تفسیر این آیات به موضوع کتمان بینات و عاقبت کتمان‌کنندگان می‌پردازد و در اینجا از اهمیت توبه و توجه به نشانه‌های توحیدی طبیعت سخن می‌گوید.
اثر حاضر، جلد دوم این مجموعه است که تفسیر جزء دوم قرآن کریم (آیات ۱۴۳ تا پایان سوره بقره) را در برمی‌گیرد. این جلد پس از تفسیر جزء سی‌ام به رشتۀ تحریر درآمده و نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

پرتوی از قرآن، جلد دوم؛ تفسیر سورۀ بقره، آیات ۱۵۱ تا ۱۵۸

متن حاضر تفسیر آیات ۱۵۱ تا ۱۵۸ سوره بقره به قلم آیت‌الله طالقانی است که در جلد دوم کتاب «پرتوی از قرآن» آمده است. طالقانی در تفسیر این آیات به شرح چراییِ اعمال و مناسک حج می‌پردازد.
اثر حاضر، جلد دوم این مجموعه است که تفسیر جزء دوم قرآن کریم (آیات ۱۴۳ تا پایان سوره بقره) را در برمی‌گیرد. این جلد پس از تفسیر جزء سی‌ام به رشتۀ تحریر درآمده و نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ به چاپ رسیده است.
لازم است یادآور شویم کتاب‌های «پرتوی از قرآن» از مهمترین آثار آیت‌الله طالقانی است. او راه رهایی مسلمانان از تفرقه و نیز راه رستگاری انسان را در ناملایمات و گمراهی‌های عصر مدرن بازگشت به قرآن کریم می‌دانست. بنابراین پس از سال‌ها تفسیر شفاهی قرآن بر منبر و در جلسات مختلف، از سال ۱۳۴۱ تصمیم گرفت یک مجموعه تفسیر را به رشته تحریر درآورده و منتشر کند.

ادامه مطلب

درس‌های قرآنی؛ حج، نفی عبودیت‌ها

آیت‌الله طالقانی زمانی که در زندان به سر می‌برده، به صورت منظم و نیز پراکنده سخنانی پیرامون درس‌آموزی از قرآن و بهره‌گیری از مضامین آن برای زندگی ایراد کرده است که بخش منظم آن در کتاب «پرتوی از قرآن» به صورت تفسیر قرآن و بخش پراکندۀ آن بعدها در بخش «با قرآن در زندان» در کتاب «درس‌های قرآنی» منتشر شده است. بخش اخیر بر اساس یادداشت‌های شخصی محمدمهدی جعفری، از یاران و همراهان طالقانی در زندان، از آن سخنرانی‌ها تهیه شده است و از ۱۹ شهریور ۱۳۴۳ تا ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۴ را در بر می‌گیرد. جعفری در این باره می‌نویسد: «این مطالب را نه می‌توان تقریرات آیت‌الله طالقانی دانست و نه سخنرانی‌های ضبط شدۀ ایشان به حساب آورد. بلکه برداشت‌هایی است، غالباً نقل به مضمون، از این کمترین که گاه برای تکمیل جمله‌ای و مطلبی از خاطرۀ دچار پیری شده و احیاناً به فراموشی افتاده، سود جسته‌ام و گاه نیز از منابعی استفاده شده است.»
مطلب حاضر متن یکی از این سخنرانی‌هاست که در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۴۴ ایراد شده و طالقانی در آن به موضوع جایگاه و اهمیت عید قربان و فطر به عنوان مهمترین اعیاد مسلمان پرداخته است.

ادامه مطلب

فلسفه حج

آیت‌الله طالقانی سخنرانی خود را با مقدمه‌ای درباره‌ی اعیاد مسلمانان و دیگر عیدهای رایج در جهان آغاز و به امتیاز عید فطر و قربان نسبت به اعیاد دیگر اشاره کرده است. سپس فلسفۀ حج، قربانی کردن و لباس احرام پوشیدن را توضیح داده و احکام حج را تفسیر کرده است. او با تفسیر آیه‌هایی از سورۀ بقره به شرح معنای احکام حج پرداخت. او از قیام امام حسین (ع) به عنوان تجلی معنای واقعی حج یاد کرد و در نهایت داستان شهادت مسلم بن عقیل را روایت کرد.

ادامه مطلب

سخنرانی عید قربان در زندان قصر

اثر حاضر، متن سخنرانی آیت‌الله طالقانی به مناسبت عید قربان است که در سوم اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ و پس از نماز عید، در بند چهار زندان قصر ایراد شده است. او در این سخنرانی پس از شرح معنای عید و انواع آن، به تفصیل درباره اعمال حج و معانی آنها و نیز جایگاه عید قربان توضیح می‌دهد. طالقانی سخنانش را با بحث دربارۀ نسبت قیام امام حسین(ع) و حج به پایان می‌رساند.

ادامه مطلب

جهاد و شهادت

از هشتم تا سیزدهم محرم سال ۱۳۸۲ قمری ، برابر با ۲۱ تا ۲۶ خرداد ۱۳۴۱ شمسی، به همت «مکتب توحید» و انجمن اسلامی مهندسین مراسم سوگواری ماه محرم در تهران با حضور جمعی از مردم برگزار شد و در این شش شب محمد ابراهیم آیتی، محمد بهشتی، محمود طالقانی و مرتضی مطهری به سخنرانی پرداختند. مجموع این سخنرانی‌ها در شهریور همان سال در کتابی با عنوان «گفتار عاشورا» توسط شرکت سهامی انتشار منتشر شد.
مطلب حاضر، سخنرانی آیت‌الله طالقانی در دوازدهم محرم، ۲۵ خرداد آن سال، در مراسمِ ذکر شده است. موضوع این خطابه مفهوم جهاد، مبارزه با ظلم و دفاع در اسلام است. طالقانی در این خطابه آیات قرآن و احادیث ائمه اطهار(ع) درباره این مساله را نیز بررسی کرده است.

ادامه مطلب

ترجمۀ مناسک حج

آیت‌الله طالقانی کتاب مناسک حج را در سال ۱۳۳۴ به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب منسوب به زید شهید است که بنا بر مقدمۀ علامه شهرستانی از امام سجاد (ع) به وی رسیده است. علامه شهرستانی در مقدمۀ این کتاب اسناد و اعتبار آن را بررسی و تأیید کرده است و آیت‌الله طالقانی نیز در مقدمه‌ای که بر ترجمۀ فارسی آن نوشته تأکید دارد که برخی از احکام احرام و حج که عموم فقها ذکر نموده‌اند در این کتاب نیامده و به موارد مقتضی در پانویس اشاره خواهد شد. ولی متأسفانه بخش زیادی از پانویس‌ها در نسخه موجود افتاده و قابل دسترسی نیستند.
آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۳۱ به حج رفت و خاطرات این سفر را در کتابی با نام «به سوی خدا می‌رویم» منتشر کرد و سپس به ترجمۀ این کتاب مشغول شد.

ادامه مطلب